Giá dầu cao khiến hầu hết chi phí đều tăng

Giá dầu đã tăng vọt trong những tuần gần đây do lo ngại rằng cuộc chiến ở Ukraine sẽ làm giảm đáng kể nguồn cung. Nhưng những gì xảy ra trên thị trường dầu không bao giờ dừng lại chỉ ở thị trường dầu.

Giá dầu thô của Mỹ đã tăng lên mức cao nhất trong vòng 13 năm, là 130 USD vào ngày 6 tháng 3. Giá sau đó đã giảm xuống, nhưng vẫn giao dịch trên mức 110 USD kể từ ngày 17/3, tức là cao hơn 60% so với thời điểm giữa tháng 12/2021.

Dĩ nhiên, điều đó đã đẩy chi phí xăng tăng lên mức trung bình 4,32 USD/gallon tại Mỹ vào ngày 14/3. Không chỉ có xăng, giá hầu hết những sản phẩm khác mà bạn có thể nghĩ ra cũng đều tăng giá.

Hoàn toàn không ngoa khi nói rằng chúng ta đang "ăn xăng dầu" hay "uống xăng dầu". Trên thực tế, điều đó đúng hoàn toàn với nghĩa bóng, và cũng gần đúng với nghĩa đen.

Năng lượng đang trở thành một trong những nguyên nhân chính gây ra lạm phát, nghĩa là giá cả hàng hóa và dịch vụ trong nền kinh tế tăng lên một cách bền vững và mang tính tổng quát. Dữ liệu mới nhất cho thấy giá cả tại nền kinh tế số 1 thế giới đang tăng với tốc độ là 7,9% so theo năm - mức cao nhất trong 40 năm.

Máy bay, bao bì, polyester là sản phẩm của xăng dầu

Giá dầu cao ảnh hưởng rất đáng kể đến giá của các hàng hóa và dịch vụ khác. Rõ ràng nhất là dầu mỏ cung cấp năng lượng cho phần lớn ô tô, máy bay và các phương tiện di chuyển khác.

Khoảng 71% trong số 6,6 tỷ thùng dầu mà Mỹ tiêu thụ vào năm 2020 được sử dụng cho nhiều loại nhiên liệu khác nhau, chẳng hạn như khí đốt, dầu diesel và nhiên liệu máy bay. Điều này đẩy chi phí vận chuyển lên cao và khiến việc vận chuyển mọi thứ, từ các bộ phận trong tủ lạnh đến các vật dụng hàng ngày, như kem đánh răng, trở nên đắt hơn.

Các doanh nghiệp có thể chọn cách hấp thụ phần chi phí tăng - ví dụ, nếu thị trường của họ có tính cạnh tranh cao - nhưng thường thì họ chuyển chi phí tăng đó cho khách hàng.

Nhưng dầu cũng là một thành phần quan trọng trong nhiều thứ mà mọi người mua, cả trong bao bì và chính các sản phẩm, đặc biệt là thực phẩm. Đó là nơi mà hầu hết trong số 29% các thứ khác mà người Mỹ sử dụng đến.

Hóa dầu có nguồn gốc từ dầu mỏ được sử dụng để sản xuất quần áo, máy tính và nhiều thứ khác nữa. Ví dụ, số lượng polyester gốc dầu trong quần áo đã tăng gấp đôi kể từ năm 2000. Hơn một nửa trong tổng sản lượng sợi được sản xuất trên khắp thế giới hiện được làm từ dầu mỏ, chiếm hơn 1% tổng lượng dầu tiêu thụ.

Giá dầu thô đã đạt mức cao nhất trong nhiều năm, khiến giá cả tăng vọt và gây lo ngại về lạm phát và tăng lãi suất. (Ảnh: AFP)

Ngoài ra, ngành công nghiệp mỹ phẩm phụ thuộc nhiều vào dầu mỏ vì các mặt hàng như kem dưỡng da tay, dầu gội đầu và hầu hết các sản phẩm trang điểm đều được sản xuất từ ​​hóa dầu. Và giống như nhiều sản phẩm khác, tất cả các loại kem và chất lỏng làm đẹp đó đều được đựng trong hộp nhựa dùng một lần làm từ dầu.

Tương tự, phần lớn đồ chơi được sản xuất ngày nay được làm từ nhựa.

Dầu thô "có" cả ở trong sôcôla và bánh kẹo mà chúng ta ăn

Ngành công nghiệp thực phẩm đặc biệt nhạy cảm với giá năng lượng, hơn bất kỳ ngành nào khác, bởi vì xăng dầu là thành phần quan trọng trong chuỗi cung ứng của thực phẩm, ở mọi khâu, từ trồng trọt, thu hoạch đến chế biến và đóng gói.

Điều thú vị là, việc sử dụng xăng dầu nhiều nhất trong canh tác công nghiệp không phải là vận chuyển hay máy móc cung cấp nhiên liệu mà là sử dụng phân bón. Một lượng lớn dầu và khí tự nhiên đi vào phân bón và thuốc trừ sâu được sử dụng để sản xuất và bảo vệ ngũ cốc, rau và trái cây.

Đó là một trong những lý do tại sao cần có 283 gallon dầu để nuôi một con bò nặng 1.250 pound. Và đó là lý do tại sao ngay cả một ổ bánh mì cũng cần một lượng năng lượng cao bất thường.

Dầu cũng là một thành phần trong thực phẩm mà chúng ta tiêu thụ. Sản phẩm thực phẩm chính từ dầu mỏ được gọi là dầu khoáng. Nó thường được sử dụng để làm cho thực phẩm giữ được lâu hơn vì dầu mỏ không bị ôi thiu. Các loại bánh nướng đóng gói như bánh quy và bánh pizza thường chứa dầu khoáng như một cách để bảo quản – kéo dài thời hạn sử dụng của chúng.

Hóa dầu cũng được sử dụng để làm thuốc nhuộm thực phẩm, có thể được tìm thấy trong ngũ cốc và kẹo.

Sáp parafin, một loại sáp không màu hoặc trắng được làm từ dầu mỏ, được sử dụng trong sản xuất sôcôla và phun lên trái cây để làm chậm lại quá trình hư hỏng và làm cho chúng có độ bóng. Nó cũng giúp sôcôla ở trạng thái rắn ở nhiệt độ phòng.

Và nhựa là một phần quan trọng của bao bì thực phẩm vì nó tương đối rẻ, bền, nhẹ, bảo vệ và vệ sinh.

Dầu là "động lực" chính của lạm phát

Tầm quan trọng của dầu mỏ đối với nền kinh tế Mỹ là mối quan tâm lớn kể từ cuộc khủng hoảng dầu mỏ năm 1973, khi giá dầu tăng vọt, thúc đẩy toàn nước Mỹ phải kêu gọi tiết kiệm năng lượng.

Kể từ đó, lượng dầu tiêu thụ cho mỗi USD sản lượng kinh tế đã giảm khoảng 40%. Ví dụ, vào năm 1973, cần gần 1 thùng dầu để tạo ra sản lượng kinh tế trị giá 1.000 USD. Ngày nay, chỉ cần chưa đến nửa thùng. Đó là tin tốt.

Song điều tồi tệ là, vì nền kinh tế Mỹ hiện lớn gấp 18 lần so với năm 1973, nên cần nhiều dầu hơn thời đó rất nhiều để hoạt động.

Đó là lý do tại sao giá dầu tăng cao hiện là động lực chính của lạm phát - và tại sao Cục Dự trữ Liên bang đang chuẩn bị cho một số đợt tăng lãi suất lớn để chống lại lạm phát.

Tham khảo: Channelnewsasia, AFP