Giá nhà cho thuê âm thầm tăng

Người thuê kêu khổ, chủ nhà kêu lỗ

Khoảng 6 năm trước, anh Nguyễn Tấn Ngà (30 tuổi) chỉ sau một tuần đi xem đã thuê được căn 3 phòng ngủ rộng 115 m², đầy đủ nội thất, với giá chỉ 16 triệu đồng/tháng tại The Sun Avenue (Q.2 cũ). Các căn hộ tương tự thời điểm đó cũng chỉ dao động 16 - 17 triệu đồng và có rất nhiều lựa chọn.

ẢNH: LÊ NAM

Đến đầu năm nay, giá cho thuê ở The Sun Avenue đã tăng đáng kể. Với 16 triệu đồng, khách chỉ còn thuê được căn studio có nội thất; căn hộ 2 phòng ngủ khoảng 70 m² đã có giá 17 - 18 triệu/tháng; còn căn 3 phòng ngủ hơn 100 m² tương tự lên đến 21 - 22 triệu đồng, chưa tính các khoản phí dịch vụ.

Ở khu vực trung tâm, mức tăng còn mạnh hơn. Đơn cử chung cư The Gold View (P.Khánh Hội, TP.HCM), căn 2 phòng ngủ 65 - 70 m², không nội thất hoặc nội thất cũ có giá thuê 16 - 17 triệu/tháng. Những căn chủ nhà vừa sửa sang, sơn lại tường và trang bị nội thất có giá 17 - 18 triệu. Hay ở Galaxy 9 (đường Nguyễn Khoái, P.Khánh Hội), các căn studio tại đây cách đây vài năm chỉ khoảng 8 - 9 triệu/tháng, nay đã tăng lên 12 - 15 triệu/tháng tùy nội thất và vị trí căn.

ẢNH: LÊ NAM

Đặc biệt, nhà trọ cho thuê dài hạn với khách thuê chủ yếu là công nhân, lao động, người nhập cư cũng tăng giá không kém. Từ mức chỉ 2,5 - 3 triệu cho phòng trọ nhỏ vài năm trước, nhiều người giờ phải trả gấp rưỡi cho một chỗ ở tương tự. Chị K.X, làm công nhân cho một doanh nghiệp ở KCX Tân Thuận thuê trọ 8 năm nay, than thở giá căn phòng chị thuê đã tăng từ 1,5 triệu đồng lên 2 - 3 triệu và hiện là 4 - 5 triệu đồng/phòng. Ban đầu chị ở ghép đôi nhưng hiện nay phải ghép 3 để giảm bớt chi phí vì "lương tăng nhưng giá sinh hoạt, giá nhà thuê đều tăng".

Giá nhà thuê tăng nhưng những người đầu tư nhà cho thuê lại kêu trời vì suất đầu tư ngày càng kém hiệu quả so với các kênh khác, thậm chí kém hơn gửi tiết kiệm ở ngân hàng. Còn nếu so với vàng, chứng khoán thì nhà cho thuê "không có cửa". Đặt trường hợp mua bỏ ống từ đầu năm thì đến giờ, người sở hữu vàng lãi 60 - 70% chỉ trong 10 tháng trong khi tỷ suất cho thuê nhà trung bình chỉ 4 - 5%/năm.

ẢNH: LÊ NAM

Chị Nguyễn Thu Minh (45 tuổi, sống ở TP.HCM), có nguồn thu chính từ nhà cho thuê, thừa nhận giá cho thuê tăng nhưng không ăn thua gì với suất đầu tư. "Tôi mua căn shophouse bàn giao thô ở Khu đô thị Vạn Phúc giá gốc 27 tỉ đồng cách đây 3 năm, chỉ cho thuê được 30 triệu đồng/tháng. Hồi đó lãi suất tiết kiệm trên thị trường trung bình khoảng 7%/năm. Nếu đem 27 tỉ gửi tiết kiệm, mỗi tháng tôi hưởng lãi 150 triệu đồng. Căn hộ thì đỡ hơn, nhưng cũng không bằng ngân hàng. Suất đầu tư nhà cho thuê hiệu quả nhất của tôi là căn hộ Antonia với giá 25 triệu/tháng, vốn đầu tư 6,5 tỉ gồm cả tiền làm nội thất. Số tiền này gửi tiết kiệm với lãi suất hiện nay rẻ nhất 5%/năm thì một tháng cũng được hơn 30 triệu đồng", chị Thu Minh tính toán.

ẢNH: LÊ NAM

Vợ chồng anh N.C, có dãy 10 phòng trọ cho thuê ở P.Tân Thuận (Q.7 cũ), chia sẻ tăng giá phòng trọ là "bất đắc dĩ" vì đa số khách của họ là người nghèo, ở lâu năm nhưng không thể không tăng vì chi phí cải tạo, sửa chữa, nâng cấp rất lớn mà vật giá ngày càng leo thang. "Nói thật cho thuê phòng trọ như chúng tôi chỉ kiếm tiền chợ thôi chứ bán miếng đất đi gửi tiết kiệm vừa nhàn vừa lời hơn. Như năm nay, mưa ngập liên tục, khách thuê réo suốt ngày, rồi thủ tục tạm trú, phòng cháy chữa cháy, mỗi lần sửa chữa, nâng cấp lại phải xin phép...", anh N.C ta thán.

ẢNH: LÊ NAM

Tăng cung nhà ở xã hội, giảm áp lực nhà cho thuê

Giá nhà tăng quá cao là một trong những nguyên nhân khiến giá nhà cho thuê cũng "đu" theo. Số liệu thống kê cho thấy, giá căn hộ chung ở Hà Nội và TP.HCM đã tăng gần gấp đôi.

Một lý do khiến giá nhà cho thuê có thể tăng trong thời gian tới là thuế. Theo quy định hiện hộ và cá nhân cho thuê nhà, văn phòng, kho bãi, phương tiện vận tải, máy móc… phải nộp thuế giá trị gia tăng (GTGT) và thuế thu nhập cá nhân (TNCN) nếu doanh thu tính thuế từ 100 triệu đồng/năm trở lên (từ năm 2026 tăng lên 200 triệu đồng trở lên). Dù vậy trước đây, nhiều trường hợp không khai báo, kê khai không đầy đủ hoặc kê khai sai doanh thu. Tuy nhiên hiện nay, Cục Thuế đã gửi công văn yêu cầu các địa phương siết quản lý hộ, cá nhân cho thuê nhà và dịch vụ lưu trú thông qua việc chia sẻ dữ liệu về các hộ, cá nhân kinh doanh cho thuê trên địa bàn. Trên cơ sở dữ liệu này, ngành thuế sẽ tiến hành kiểm tra, rà soát nhằm xác định chính xác doanh thu, mức thuế phải nộp của từng trường hợp, đồng thời đôn đốc thực hiện đầy đủ nghĩa vụ thuế theo quy định. Nghĩa là việc né thuế là rất khó và sẽ bị xử lý nghiêm. Vì thế rất có thể chủ nhà sẽ "bổ" phần tăng thêm này lên giá cho thuê....

ẢNH: LÊ NAM

Giá thuê nhà tăng, áp lực lên người đi thuê, đặc biệt là sinh viên, công nhân, người lao động nghèo ở các đô thị lớn... Vậy làm thế nào giải quyết bài toán người thuê kêu khổ mà người cho thuê vẫn kêu khó?

ẢNH: LÊ NAM

Về doanh thu chịu thuế cho thuê tài sản, nhiều chuyên gia đề nghị nâng ngưỡng chịu thuế từ 200 triệu đồng/năm lên 500 triệu đồng, thậm chí 1 tỉ bởi rất nhiều người phải vay ngân hàng, trả lãi hằng tháng để đầu tư nhà, mặt bằng cho thuê. Với nhà trọ cho thuê dài hạn và khách thuê chủ yếu là công nhân, lao động, người nhập cư, Hiệp hội Bất động sản TP.HCM (HoREA) đã nhiều lần kiến nghị, các chủ nhà trọ loại hình này cũng cần được hưởng chính sách ưu đãi về tín dụng, về thuế GTGT, thuế TNCN, vì họ trực tiếp đầu tư nhà ở cho người nghèo, người lao động thu nhập thấp thuê để ổn định chỗ ở khi sống và làm việc tại TP.HCM.

ẢNH: LÊ NAM

Về lâu dài, theo TS Nguyễn Hoàng Bình, giảng viên Đại học RMIT Việt Nam, muốn giảm áp lực giá thuê nhà, giải pháp quan trọng nhất là tăng mạnh nguồn cung nhà ở xã hội (NOXH) - phân khúc đang thiếu hụt nghiêm trọng tại cả Hà Nội lẫn TP.HCM. Thực tế cho thấy, dù đã có khung pháp lý tương đối đầy đủ cho NOXH, quá trình triển khai thực tế vẫn gặp nhiều "điểm nghẽn". "Cần triển khai cơ chế một cửa liên thông cho toàn bộ thủ tục NOXH, rút ngắn thời gian phê duyệt, đồng thời mở rộng tín dụng ưu đãi, trái phiếu xã hội và hỗ trợ vốn cho cả người mua lẫn chủ đầu tư. Khi nguồn cung NOXH được cải thiện, giá nhà được cải thiện, thị trường thuê nhà sẽ ổn định và mặt bằng giá thuê mới có cơ sở để hạ nhiệt", ông Bình nhấn mạnh.