Giám đốc phân tích VPS: "Trong năm nay, nhà đầu tư cần phòng thủ tốt rồi mới có thể nghĩ đến tấn công"

Trao đổi trong Talk show Phố Tài chính (The Finance Street) trên VTV8, ông Lê Đức Khánh, Giám đốc phân tích CTCK VPS đã có những chia sẻ cho nhà đầu tư về cách quản trị danh mục trong bối cảnh thị trường chứng khoán biến động mạnh gần đây.

Theo ông Lê Đức Khánh, từ năm 2020 đến nay, số lượng nhà đầu tư cá nhân gia tăng rất nhiều, vừa nhỏ lẻ, vừa tay chơi lớn, chưa kể đến là các đội nhóm bắt đầu hoạt động rất sôi nổi trong năm 2021.

Đến năm 2022 khi tình hình bắt đầu khó khăn hơn, từ các sự kiện mang tính "thanh lọc", các đội nhóm bắt đầu chùn bước lại, sau đó chúng ta thấy rằng thị trường đã có những tín hiệu điều chỉnh. Tâm lý các nhà đầu tư bắt đầu thấy đuối sức, dòng tiền bắt đầu rút ra khỏi nhiều cổ phiếu từ nhóm cổ phiếu đầu cơ rồi dần lây lan sang rất nhiều các nhóm cổ phiếu khác, từ Bluechip, midcap cho đến penny.

Tuy nhiên, việc sụt giảm phần nhiều là do tâm lý nhà đầu tư bởi thực tế vẫn có những nhóm doanh nghiệp có kết quả kinh doanh đột phá trong quý 1/2022 như nhóm phân bón, phân đạm, nhóm cảng biển, nhóm hóa chất hay là kể cả nhóm về công nghệ, nhóm cổ phiếu về tài chính, chứng khoán, kể cả nhóm ngành viễn thông…

Trên thực tế, đa số các nhà đầu tư thường quan tâm đến câu chuyện giá cổ phiếu có lên không, rồi mua vào hào hứng theo kiểu hiệu ứng đám đông. Còn họ ít quan tâm đến câu chuyện chất lượng cơ bản, định giá phù hợp hay không, rồi họ phải nắm giữ như thế nên dẫn đến việc là hành xử theo kiểu phi lý như vậy. Điều này kéo theo việc mua đi bán lại rất nhiều, giao dịch ngắn hạn nhiều, cũng như là danh mục cổ phiếu lúc nào cũng 6, 7, 8 mã chứng khoán như đi shopping, dẫn đến việc nắm cổ phiếu tốt, xấu loạn xạ, nhà đầu tư cũng không biết hành xử, quản lý danh mục ra sao khiến hiệu quả đầu tư không cao.

Thị trường giảm sâu là cơ hội cho nhà đầu tư dài hạn "săn mồi"

Giám đốc phân tích VPS cho rằng trong năm nay, nhà đầu tư cần phòng thủ tốt rồi sau đó mới có thể tấn công. Phòng thủ tốt là chúng ta sẽ quản trị danh mục thực sự là an toàn và thận trọng. Có thể tham khảo thêm trong trường hợp muốn giữ cổ phiếu cơ sở mà không muốn bán cổ phiếu đó đi, thì chúng ta đã có thêm các công cụ như phái sinh để hedging phòng hộ cho danh mục đó.

Trên thế giới, chúng ta thấy ở tất cả các quỹ, nhà đầu tư chuyên nghiệp họ cũng đang sử dụng các công cụ phái sinh để phòng vệ cho danh mục chứng khoán cơ sở và trong trường hợp mà thị trường biến động mạnh, nhiều cổ phiếu giảm giá sâu thì việc hedging phòng vệ bằng cách mở các hợp đồng short xuống khi dự báo thị trường sẽ có khả năng rơi xuống mạnh, thì chúng ta sẽ có một khoản bù đắp lại cho danh mục chứng khoán cơ sở.

Trong vòng 4 năm trở lại đây ở Việt Nam, thị trường chứng khoán phái sinh đã ra đời và phát triển nhanh chóng. Các nhà đầu tư cả cá nhân hay tổ chức, bên cạnh việc chúng ta cần phải hiểu biết thị trường chứng khoán cơ sở là đương nhiên rồi, nhưng chúng ta cũng cần phải trau dồi thêm kiến thức để hiểu hơn chứng khoán phái sinh là gì và những tính năng để phòng vệ cho danh mục chứng khoán cơ sở. Các nhà đầu tư hiện đại cũng phải tìm hiểu và học hỏi thêm những công cụ tài chính mới để có thể giúp cho các hoạt động đầu tư hiệu quả hơn.

Còn nhóm nhà đầu tư mang tính chất dài hạn hơn có thể giữ 3, 6 tháng, 1 năm hoặc xa hơn. Ông Khánh đánh giá mỗi khi mà thị trường vào giai đoạn khủng hoảng hoặc những pha điều chỉnh lớn thì nó lại là cơ hội để săn tìm những cơ hội hạ giá hợp lý và hấp dẫn.

"Tôi vẫn đánh giá rằng trên thị trường vẫn có rất nhiều các cổ phiếu đáp ứng được các tiêu chuẩn, giá chiết khấu rất lớn mà chúng ta hoàn toàn chấp nhận được và là một cơ hội đầu tư sinh lời rất tốt, đặc biệt trong bối cảnh rất khó có thể tìm ra được kênh đầu tư nào hấp dẫn hơn. Do vậy giai đoạn này là phù hợp so với nhà đầu tư có tầm nhìn dài hơi hơn", ông Lê Đức Khánh nhấn mạnh.

Thị trường có thể khởi sắc từ quý 3 trở đi

Về chiến lược đầu tư, chuyên gia VPS cho biết đầu năm nay, các tổ chức quốc tế đã đánh giá triển vọng tăng trưởng của Việt Nam là rất tốt. Tuy nhiên, hiện tại các tổ chức cũng đã bắt đầu giảm dự báo tăng trưởng của thế giới như Mỹ, Trung Quốc và cả Việt Nam. Vì tình hình lạm phát có khả năng tăng nhanh hơn, ảnh hưởng triển vọng doanh thu, lợi nhuận của các doanh nghiệp niêm yết. Số liệu đầu tư công cho đến hiện tại cũng chưa đạt như kết quả đề ra. Chỉ duy nhất có những điểm sáng là chúng ta được hưởng lợi từ Hiệp định thương mại tự do FTA hay là CPTPP. Các mặt hàng xuất khẩu như nguyên vật liệu xuất khẩu dệt may, thủy sản thì có những hưởng lợi tăng trưởng rất là tốt.

Theo ông Khánh, những giai đoạn giữa năm thường là giai đoạn kém tích cực hơn, không chỉ ở Việt Nam và trên thế giới cũng thế. Tháng 3, tháng 4, tháng 5, thậm chí tháng 6, chưa kể là hiệu ứng "sell in may go away" nữa. Giao dịch trên thị trường sẽ zích zắc theo hình răng cưa. Tuy nhiên, Triển vọng thị trường có thể sẽ bắt đầu khởi sắc từ quý 3 cho đến quý 4 trở đi.

Ông Khánh dự báo về cuối năm, cũng như là sang năm sau thì triển vọng sẽ tươi sáng hơn, lúc đó dòng tiền vào thị trường sẽ mạnh hơn. Về nhóm ngành đầu tư, trong môi trường lạm phát tăng thì các cổ phiếu bảo hiểm, điện, nước, tiện ích cơ bản là những nhóm được hưởng lợi, chi trả cổ tức đầy đủ. Ngoài ra, các cổ phiếu thuộc diện tái cấu trúc và mục tiêu của các hoạt động M&A cũng cần chú ý.