Huawei: Một người làm quan, cả họ được nhờ

“Dùng đầu mà nghĩ đi”, đó là câu khiển trách hai cấp dưới của người có ngoại hình khá giống ông Ren Zhengfei (Nhậm Chính Phi), nhà sáng lập Huawei, tại khu văn phòng Huawei bên ngoài Thâm Quyến. Một phóng viên Reuters đã chứng kiến cảnh tượng này vào buổi sáng mùa hè tháng 8 trong chuyến thăm quan nơi đây.

Người đàn ông ấy chính là Steven Ren Shulu (63 tuổi), em trai ông Nhậm, gia nhập Huawei năm 1992 và đang là giám sát viên của Ban quản trị.

Huawei có thể là công ty “toàn cầu” nhất của Trung Quốc với hơn 180.000 nhân viên tại hơn 170 quốc gia, sở hữu mảng công nghệ và viễn thông đạt doanh thu hàng năm hơn 100 tỷ USD. Tuy nhiên, họ vẫn có những yếu tố của một doanh nghiệp “gia đình trị”, trong đó các thành viên trong gia đình ông Nhậm đóng vai trò quan trọng trong mạng lưới doanh nghiệp phụ, không liên quan tới viễn thông. Các doanh nghiệp này, từ khách sạn tới thực phẩm, rượu vang, chủ yếu phục vụ cho nhân viên và khách hàng Huawei.

Sabrina Meng Wanzhou (Mạnh Vãn Chu), ái nữ của ông Nhậm, là người nổi tiếng hơn cả, đặc biệt sau vụ bắt giữ tại Canada cuối năm 2018. Kém nổi hơn là em trai, con trai và vợ song tất cả đều là nhân vật cao cấp trong các công ty con.

Theo Reuters, ông Nhậm chỉ chính thức sở hữu 1,14% cổ phần Huawei nhưng lại nắm quyền lực tuyệt đối, có quyền phủ quyết và các bài phát biểu của ông thường được phát cho nhân viên để nghiên cứu.

Ông Ren Shulu. Ảnh: Huawei

Khách sạn và lưu trú

Với chức danh Giám đốc Hậu cần tại Huawei, em trai ông Nhậm đảm nhận khá nhiều công việc, trong đó có giám sát xây dựng, khách sạn, nhà hàng. Ông giám sát giai đoạn cuối của tòa nhà văn phòng Songshan Lake mới tại Đông Hoản dành cho 25.000 người cũng như khu nhà ở nhân viên gần thủ phủ Huawei ở Thâm Quyến, dự kiến hoàn thành năm 2023.

Theo ông Colin Hawes, giáo sư tại Đại học công nghệ Sydney, không hiếm các trường hợp công ty quốc doanh hay tập đoàn tư nhân Trung Quốc xây dựng cơ sở hạ tầng, bao gồm nhà ở nhân viên và lưu trú cho khách hàng.

Con trai ông Nhậm, Nhậm Bình (44 tuổi) đang là ông chủ của công ty trách nhiệm hữu hạn Shenzhen Smartcom Business thuộc Huawei, sở hữu hơn 10 khách sạn và căn hộ dịch vụ tại Trung Quốc, Thái Lan, Ả-rập Saudi và Nam Phi. Khách sạn chủ yếu phục vụ nhân viên, khách hàng Huawei, số khác như Amber House tại Nam Kinh, dành cho bất kỳ ai đặt qua mạng.

Trong khách sạn Amber Prime 5 sao ở Đông Quản, những căn phòng được trang bị loa thông minh của Huawei và kênh TV đặc biệt, chiếu video các bài phát biểu gần đây của lãnh đạo Huawei.

Ẩm thực

Nhậm Bình còn là Chủ tịch Shanghai Mossel Trade, cũng là nơi làm việc của vợ ông Nhậm, kinh doanh hàng hóa nhập khẩu từ khắp thế giới, bao gồm rượu, thịt bò cao cấp, gạo đắt tiền. Phần lớn khách quen là người trong công ty, thông qua nền tảng thương mại điện tử và cửa hàng của Mossel tại các tòa nhà văn phòng Huawei.

Một số nhân viên Huawei cho biết giá hàng hóa Mossel quá đắt, còn số khác lại yêu thích danh  mục rượu và thực phẩm cao cấp. Logo Huawei trên các sản phẩm cũng biến chúng trở thành quà tặng hấp dẫn.

Smartcom cũng sở hữu công ty du lịch giải trí HWTrip.com nhưng đã bị đóng cửa vào tháng 8/2019. Thông báo trên website viết Huawei cần “tập trung vào kênh chính trong thời kỳ chiến tranh thương mại”.

Giáo sư Hawes nhận xét quan hệ gia đình trong Huawei không có gì bất thường. Ông gọi việc chia sẻ thành công với các thành viên gia đình là một nghĩa vụ mang tính chất Nho giáo. Dù vậy, ông Nhậm nhiều lần nhấn mạnh không ai trong nhà, gồm cả Nhậm Vãn Chu, có thể kế nhiệm ông làm CEO Huawei.

Reuters phỏng vấn một số nhân viên và phát hiện họ không cảm thấy phẫn nộ về vai trò của các thành viên trong gia đình ông Nhậm. “Tôi không quan tâm nhà ông Nhậm làm gì, miễn là được trả lương và cổ tức”.