Cà phê Việt Nam 2025: Ngược gió vươn cao và những cú hích chiến lược

Ngược gió vươn cao

Năm 2025 đi vào lịch sử ngành nông nghiệp Việt Nam khi kim ngạch xuất khẩu cà phê chạm mốc hơn 8,4 tỷ USD, tăng trưởng đột phá 55,5% về giá trị so với niên vụ trước. Với diện tích trên 720.000 ha, Việt Nam tiếp tục khẳng định vị thế là nhà sản xuất Robusta số 1 thế giới, đóng góp 20% sản lượng toàn cầu.

Lễ vinh danh cá nhân và tập thể có thành tích xuất sắc trong ngành cà phê Việt Nam

Tuy nhiên, bức tranh 2025 không chỉ toàn màu hồng. Ngành cà phê đã phải "vượt bão" theo đúng nghĩa đen khi biến đổi khí hậu gây nắng nóng kéo dài tại Tây Nguyên, sau đó là những cơn bão liên tiếp gây thiệt hại nặng nề tại các vùng nguyên liệu. Trên bình diện quốc tế, áp lực từ quy định chống phá rừng (EUDR) của Liên minh Châu Âu và các rào cản thuế đối ứng từ Hoa Kỳ đã tạo ra những phép thử khắc nghiệt cho khả năng thích ứng của doanh nghiệp Việt.

Ông Nguyễn Nam Hải – Chủ tịch Hiệp hội Cà phê Ca cao Việt Nam (VICOFA) nhận định: "Chúng ta đang đứng giữa viễn cảnh ‘nguy’ và ‘cơ’ đan xen. Dòng chảy thương mại toàn cầu bị đảo lộn do địa chính trị, nhưng chính trong khó khăn, giá trị của hạt cà phê Việt Nam lại được khẳng định hơn bao giờ hết."

Dấu ấn Di sản Cà phê và "Cú bắt tay" GCA

Điểm nhấn rực rỡ nhất trong những ngày cuối năm là Tuần lễ Di sản Cà phê Toàn cầu 2025 diễn ra tại Đà Lạt. Tại khách sạn di sản Đà Lạt Palace, Hội nghị Cà phê Quốc tế ngày 22/12 đã chính thức công bố thành lập Liên minh Cà phê Việt Nam – Thế giới (Global Coffee Alliance – GCA).

Sắc màu Ethyopia - quốc gia khởi nguồn hạt cà phê, tại Lễ hội di sản cà phê toàn cầu 2025

Sự ra đời của GCA không chỉ là một nghi thức ký kết, mà là lời giải cho bài toán nâng tầm giá trị hạt cà phê. Hiện nay, nông dân chỉ nhận được 10-20% giá bán lẻ - một sự bất công kéo dài hàng thập kỷ. GCA đặt mục tiêu kết nối mạng lưới toàn cầu, dẫn dắt chuỗi cung ứng chuyển đổi số và phát triển bền vững.

Bà Lê Hoàng Diệp Thảo, CEO King Coffee – một trong những nhân vật tâm huyết nhất thúc đẩy sự ra đời của liên minh này, chia sẻ đầy trăn trở: "Thế giới có nguy cơ thiếu hụt 50 triệu bao cà phê mỗi năm vào thập kỷ 2030. Nếu không hành động ngay hôm nay thông qua một liên minh có trách nhiệm, chúng ta sẽ lỡ nhịp với thời đại."

Chiến lược 2050: "Thủ phủ cà phê công nghệ xanh"

Trong tầm nhìn 25 năm tới, các chuyên gia và nhà quản lý tại hội nghị đã thống nhất lộ trình đưa kim ngạch cà phê Việt Nam đạt 10 tỷ USD. Để làm được điều đó, sự thay đổi phải bắt đầu từ "thủ phủ" Lâm Đồng – nơi có diện tích và sản lượng lớn nhất cả nước.

Tín hiệu lạc quan đến từ các nỗ lực của các doanh nghiệp hàng đầu như King Coffee với đề xuất đại dự án "The Global Coffee Heritage" giai đoạn 2025–2040. Đây là mô hình "công - tư đồng kiến quốc" mang tính đột phá với các trụ cột chính: Thành phố di sản cà phê: Xây dựng biểu tượng văn hóa tại Park City (TP.HCM); sàn giao dịch cà phê Việt Nam – Brazil: Kết nối hai cường quốc sản xuất lớn nhất thế giới; vùng trồng công nghệ xanh - ESG: Triển khai tại Đà Lạt, áp dụng nông nghiệp tái sinh và giảm phát thải carbon; Hệ sinh thái du lịch cà phê cao cấp: Đưa Dinh II và khu vực Hồ Tuyền Lâm (Đà Lạt) thành trung tâm trải nghiệm văn hóa và chăm sóc sức khỏe đẳng cấp quốc tế; AI Coffee Academy: Ứng dụng trí tuệ nhân tạo vào đào tạo và quản lý chất lượng…

Các chuyên gia, doanh nghiệp chia sẻ sáng kiến tại Hội nghị cà phê quốc tế và Công bố Liên minh cà phê Việt Nam - Thế giới (GCA)

Mục tiêu đến năm 2050, ngành cà phê không chỉ dừng lại ở xuất khẩu nhân thô (hiện chiếm 91%) mà phải nâng tỷ lệ chế biến sâu lên trên 20%. Công nghệ Blockchain và AI sẽ được tích hợp để truy xuất nguồn gốc từ hạt giống đến tách cà phê, đáp ứng những tiêu chuẩn khắt khe nhất như Rainforest Alliance hay 4C Organic.

Tương lai xanh và trách nhiệm toàn cầu

Khép lại năm 2025, ngành cà phê Việt Nam đang đứng trước vận hội mới. Cam kết "Cà phê Xanh 2050" do GCA dẫn dắt nhằm giảm 50% phát thải carbon vào năm 2030 là một lời khẳng định về trách nhiệm của Việt Nam với cộng đồng quốc tế.

Các chuyên gia, doanh nghiệp chia sẻ sáng kiến tại Hội nghị cà phê quốc tế và Công bố Liên minh cà phê Việt Nam - Thế giới (GCA)

Như ông Lương Văn Tự - Chủ tịch Hiệp hội Thông tin Tư vấn Kinh tế Thương mại Việt Nam đã nhấn mạnh: "Trong 25 năm tới, để giữ vững vị thế và đạt 10 tỷ USD, Việt Nam phải đẩy mạnh ngoại giao kinh tế, gỡ bỏ rào cản và đặc biệt là chuyển từ 'lượng' sang 'chất'."

Với những bước đi chiến lược từ các bộ ngành, địa phương và sự nhạy bén của các doanh nghiệp như King Coffee , hạt cà phê Việt Nam không chỉ là một mặt hàng nông sản, mà đã trở thành sứ giả văn hóa, kết nối Việt Nam với tinh hoa thế giới. Một chương mới cho "thủ phủ cà phê" Lâm Đồng và ngành cà phê Việt Nam đã chính thức bắt đầu./.