Khủng hoảng không chừa một ai: Công ty từng được coi là tượng đài của giới công nghệ sa thải 8.000 nhân viên, cổ phiếu giảm giá một nửa

Từ khi ra đời năm 1999, công ty chuyên cung cấp phần mềm cho các doanh nghiệp đã tăng trưởng như vũ bão và cũng chi tiêu rất mạnh tay. Salesforce đặt biển quảng cáo ở nhiều tòa nhà chọc trời ở San Francisco, Tokyo, London và New York; đồng ý trả cho diễn viên Matthew McConaughey hơn 10 triệu USD mỗi năm với vai trò là cố vấn sáng tạo.

Từ đầu năm 2020 đến cuối năm ngoái, Benioff đã tuyển dụng thêm khoảng 30.000 người, tức tăng 60% số lượng nhân sự. Tuy nhiên tháng 1 vừa qua, Salesforce thông báo 8.000 nhân viên phải ra đi. “Đây là chuyện không may khi phải nói lời từ biệt với những người mà bạn vẫn luôn gắn bó. Nhưng sự thành công của công ty là điều quan trọng hơn”, Benioff chia sẻ trong 1 cuộc phỏng vấn.

Kế hoạch gây sốc

Công ty có giá trị 160 tỷ USD và vẫn được coi là một trong những tượng đài của làng công nghệ đang đi theo làn sóng sa thải bao trùm toàn ngành. Tuy nhiên, ở Salesforce điều đó gây sốc vì công ty này vẫn xây dựng văn hóa coi nhân viên và khách hàng giống như người thân trong gia đình.

Hồi tháng 2, Benioff đề xuất kế hoạch xếp hạng nhân viên dựa trên một số tiêu chí, trong đó có số tiền mà nhân viên kinh doanh mang về được cho công ty. Những người nằm trong nhóm 5% thấp nhất sẽ bị sa thải. Tuy nhiên, chỉ vài ngày sau ông đã hủy bỏ đề xuất này, nói rằng điều đó khiến các nhân viên cảm thấy không thoải mái, đặc biệt là những người từng làm việc tại Microsoft, nơi áp dụng cơ chế tương tự.

Theo chia sẻ của người trong cuộc, trong đại dịch, văn hóa gia đình là thứ đã giúp khích lệ nhân viên của Salesforce đạt hiệu suất cao. Công ty từng có cả 1 khu nghỉ dưỡng rộng 75 mẫu Anh có tên gọi Trailblazer Ranch để tổ chức các buổi đào tạo kết hợp với nhiều hoạt động giúp giải tỏa căng thẳng như leo núi và yoga.

Salesforce từng có chính sách cho phép nhân viên kinh doanh có thêm 1 ngày nghỉ mỗi tháng. Tuy nhiên chính sách đó đã kết thúc vào tháng 1 vừa qua.

Tòa nhà văn phòng của Salesforce (ở trung tâm) nhìn ra khu tài chính vịnh San Francisco. Nguồn: WSJ.

Cổ phiếu của hãng đã giảm 47% so với mức đỉnh 311,75 USD lập ngày 9/11/2021, trong khi chỉ số Nasdaq chỉ giảm 28% trong cùng kỳ. Các chuyên gia phân tích dự báo tốc độ tăng trưởng doanh thu của năm tài chính sắp tới sẽ bằng một nửa so với mức trung bình 5 năm qua.

Ít nhất 5 nhà đầu tư chủ động đã mua cổ phần của Salesforce, trong đó có quỹ Elliot và Starboard Value. Họ đang gây áp lực buộc Benioff phải thay đổi cách điều hành. Năm ngoái Starboard cáo buộc Salesforce không hành động đủ mạnh mẽ để tăng lợi nhuận.

Giống như nhiều công ty công nghệ khác đang trải qua giai đoạn suy thoái lần đầu tiên trong hơn 1 thập kỷ, giờ đây Benioff và các cộng sự đang tập trung vào việc cắt giảm chi phí và tối ưu hiệu quả.

Từ nhiều năm nay, các công ty ở thung lũng Silicon vẫn truyền bá ý tưởng coi con người là ưu tiên hàng đầu, công ty giống như 1 cộng đồng với các giá trị chung. Những công ty đang ăn nên làm ra có thể dễ dàng cung cấp những phúc lợi hấp dẫn như đồ ăn miễn phí, dịch vụ giặt khô…

Tuy nhiên giờ đây họ đang phải đối mặt với thực tại phũ phàng. CEO Sundar Pichai của Alphabet đang hướng đến mục tiêu tăng hiệu suất của nhân viên thêm 20%. Mark Zuckerberg gọi 2023 là “năm của tính hiệu quả”. Theo dữ liệu từ Layoffs.fyi, năm ngoái ngành công nghệ sa thải tổng cộng hơn 150.000 nhân viên.

Những nhân viên bức xúc

Benioff phát biểu tại hội thảo Dreamforce 2022. Ảnh: WSJ.

Sự thành công của Salesforce đã giúp Benioff trở thành nhân vật nổi tiếng toàn cầu. Năm nay 58 tuổi, ông sinh ra và lớn lên ở khu vực vịnh San Francisco. Cha của ông sở hữu 1 chuỗi cửa hàng quần áo và chính là người truyền cảm hứng kinh doanh cho ông.

Benioff lấy bằng quản trị kinh doanh ở ĐH Nam California và từng làm việc cho Oracle trước khi khởi nghiệp. Ý tưởng “đóng gói phần mềm” để giúp các chủ doanh nghiệp vận hành công ty, đồng thời bán thêm những sản phẩm theo dõi và phân tích dữ liệu người dùng đã mang lại cho ông mảng kinh doanh béo bở.

Với gói thuê bao của Salesforce, các doanh nghiệp không còn phải mất những chi phí tốn kém cho việc mua server, bản quyền phần mềm hay thuê nhân viên IT mà hệ thống vẫn có thể vận hành trơn tru.

Nhiều năm nay doanh thu của Salesforce vẫn tăng trưởng đều đặn từng quý, nhưng 2 quý gần đây đều thấp hơn kỳ vọng của phố Wall. Điều này khiến nhà đầu tư tập trung vào những thước đo lợi nhuận khác. Chỉ số lợi nhuận biên đã điều chỉnh (trừ đi các chi phí như thưởng bằng cổ phiếu) là 18,9% trong 4 quý gần đây, thấp hơn các đối thủ như ServiceNow (25,7%) và Adobe (45,1%).

Benioff vẫn tin rằng đội ngũ nhân viên kinh doanh phải tăng trưởng hơn 20% mỗi năm, nếu như bộ phận này bị co hẹp thì tăng trưởng doanh thu chắc chắn sẽ bị ảnh hưởng.

Trong kế hoạch cải tổ, các chính sách về thời gian làm việc linh hoạt đang bị điều chỉnh. Năm 2021, Salesforce cho biết hơn 65% nhân viên chỉ cần đến văn phòng nhiều nhất là 3 ngày/tuần, thậm chí có thể là 1 ngày. Tuy nhiên giờ đây những nhân viên làm việc trực tiếp với khách hàng sẽ phải đến văn phòng ít nhất 4 ngày mỗi tuần.

Sự thay đổi này khiến một số người bức xúc. Một nhân viên đã hỏi ChatGPT dự đoán quỹ Elliot sẽ ảnh hưởng như thế nào đến văn hóa của Salesforce. Chatbot này đã trả lời rằng “nếu Elliot gây áp lực buộc Salesforce phải cắt giảm chi phí và chỉ tập trung vào các mục tiêu tài chính ngắn hạn, điều đó đồng nghĩa với sa thải, giảm phúc lợi và từ bỏ văn hóa gia đình”.

Đáp lại, Benioff viết trên Slack: “Hãy hỏi ChatGPT một câu khác. Các nhân viên của Salesforce có thể làm gì để phát huy sức mạnh của văn hóa công ty bất chấp những bất lợi từ bên ngoài”.

Tham khảo Wall Street Journal