Kim ngạch xuất khẩu sẽ phá kỷ lục?

Theo số liệu của Cục Thống kê (Bộ Tài chính), trong 9 tháng năm 2025, tổng kim ngạch xuất nhập khẩu hàng hóa đạt gần 681 tỷ USD, tăng 17,3% so với cùng kỳ năm trước.

Tính bình quân 9 tháng, kim ngạch xuất nhập khẩu đạt 75,63 tỷ USD/tháng. Nếu duy trì được tốc độ này trong quý 4/2025, tổng kim ngạch cả năm 2025 có thể vượt 900 tỷ USD, thiết lập kỷ lục mới trong hoạt động ngoại thương của Việt Nam.

Mục tiêu trên là hoàn toàn có cơ sở khi trong nhiều năm trở lại đây, kim ngạch xuất nhập khẩu của Việt Nam chưa từng vượt quá 769 tỷ USD.

Ông Sacha Dray, Chuyên gia kinh tế của Ngân hàng thế giới (World Bank) tại Việt Nam cho biết, đầu năm 2025, bối cảnh rất khác với hiện tại, bởi nhiều diễn biến phức tạp, địa chính trị khó khăn.

Theo ông Sacha Dray, thời điểm đó, doanh nghiệp xuất nhập khẩu rất lo ngại chính sách thuế đối ứng của Chính phủ Mỹ. Nhưng đến nay, nhiều chính sách đã được đưa ra, được thực thi. Xuất khẩu đã phục hồi lại một cách ngoạn mục.

“Việt Nam đang có sự tăng trưởng đến 23% so với cùng kỳ năm ngoái và đạt khối lượng xuất khẩu đến thị trường Mỹ là 113 tỷ USD. Đây cũng là con số kỷ lục trong lịch sử xuất khẩu của Việt Nam”, ông Sacha Dray nói.

Cũng theo chuyên gia này, chính sách thuế quan của Mỹ đã ảnh hưởng lớn đến các đơn vị xuất khẩu của Việt Nam. Chi phí xuất khẩu , nhập khẩu đều bị tăng lên. Mặc dù người mua của Mỹ chịu chi phí cao hơn tới 51%, còn người xuất khẩu chịu 49% chi phí. Giá cả tại Mỹ tăng không dừng từ tháng 4 đến nay.

Bên cạnh đó, cơ chế thuế quan không đồng đều của Mỹ với các quốc gia, không chỉ ảnh hưởng đến các nhà xuất khẩu của Việt Nam mà còn nhiều quốc gia khác.

Trước đây, mức thuế áp dụng 10% đồng đều trên toàn cầu cho tất cả các sản phẩm, nhưng bây giờ đã có phân biệt theo quốc gia, theo khu vực và chưa kể nhóm ngành nghề cũng sẽ có những chính sách thuế khác nhau.

Ông Sacha Dray lấy ví dụ, nhóm hàng kim loại, nhôm sẽ chịu chính sách thuế riêng, trong khi các sản phẩm đặc thù như công nghệ cao lại được hưởng ưu đãi thuế khác.

Theo ông Dray, mức thuế trung bình đối với hàng hóa Việt Nam xuất khẩu sang Mỹ hiện ở mức 15,3%, tương đương với nhiều quốc gia khác trong khu vực ASEAN. Điều này giúp Việt Nam duy trì vị thế cạnh tranh bên cạnh Trung Quốc và Ấn Độ. Các đối tác thương mại quốc tế vẫn đặt niềm tin vào Việt Nam như một trung tâm lắp ráp và xuất khẩu hàng hóa hiệu quả hướng đến thị trường Mỹ.

Theo ông Sacha Dray, sở dĩ Việt Nam có sự "chèo lái" tốt là nhờ sự can thiệp kịp thời của Nhà nước và Chính phủ. Các cơ quan ban ngành luôn làm mọi cách để hỗ trợ cho doanh nghiệp trong bối cảnh bất định, nhiều thách thức.

Đầu năm, cả thị trường quan ngại về thuế quan, đặc biệt là khi Việt Nam là quốc gia xuất khẩu lớn thứ ba sang Mỹ. Tuy nhiên, với nhiều chính sách của Chính phủ, những lo lắng của nền kinh tế giảm đi rất nhiều. Điều này thể hiện rõ ràng qua tăng trưởng bền bỉ của GDP từ đầu năm đến nay cũng như sự phục hồi của chỉ số sản xuất công nghiệp và xuất khẩu .

Theo ông Sacha Dray, Việt Nam có rất nhiều Hiệp định thương mại tự do (FTA), nhưng hiện tại Việt Nam chưa thực sự tối ưu hết tất cả những FTA này cho các mặt hàng và các cái mối quan hệ của mình ở một số thị trường quan trọng như châu Á hoặc Liên minh châu Âu (EU). Việt Nam cần nghiên cứu thêm về vấn đề này.

Tiến sĩ Lê Duy Bình, chuyên gia quản lý kinh tế – Giám đốc Economica Việt Nam nhận định, nền kinh tế Việt Nam phụ thuộc rất lớn vào thị trường toàn cầu, nhưng chúng ta vẫn đạt tốc độ tăng trưởng kim ngạch xuất nhập khẩu ấn tượng trong năm nay.

Theo ông Bình, trong bối cảnh kinh tế thế giới gặp nhiều khó khăn, nhiều thị trường vẫn chật vật phục hồi thì Việt Nam vẫn có khả năng đạt tổng kim ngạch xuất nhập khẩu khoảng 800 - 850 tỷ USD. Đây là một kỷ lục mới của nền kinh tế. Điều này cho thấy niềm tin của các nhà nhập khẩu nước ngoài đối với hàng hoá và năng lực sản xuất của Việt Nam vẫn rất mạnh mẽ.

Ông Bình nhận định, căng thẳng thương mại toàn cầu cũng đang dịu lại. Đặc biệt, trong tuần qua, dư luận đã chứng kiến bước tiến mạnh mẽ trong việc bình thường hoá quan hệ thuế quan giữa Việt Nam và Mỹ. Đây là yếu tố sẽ đóng góp trực tiếp vào tăng trưởng thương mại của Việt Nam và xuất khẩu được kỳ vọng sẽ tiếp tục duy trì tốt trong năm tới.

Theo chuyên gia này, tiêu dùng trong nước cũng đang tăng trưởng tốt góp phần vào thúc đẩy kinh tế Việt Nam. Mặc dù kinh tế khó khăn, nhưng tổng mức bán lẻ và doanh thu dịch vụ hàng hoá vẫn duy trì tốc độ tăng từ 9 - 11%. Tiêu dùng của 100 triệu dân Việt Nam chính là động lực vô cùng quan trọng cho tăng trưởng trong tương lai.

“ Việt Nam có quy mô dân số hơn 100 triệu người, hiện đứng thứ 3 Đông Nam Á và thứ 15 trên thế giới. Chúng ta có một thị trường rất lớn, không hề nhỏ bé. Thị trường này đang được củng cố nhờ thu nhập của người dân tăng lên cùng với sự phát triển kinh tế nói chung”, ông Bình chia sẻ.

Chuyên gia nhận định, những yếu tố nói trên cùng với sự ổn định chính trị, ổn định kinh tế vĩ mô và niềm tin của doanh nghiệp, nhà đầu tư, cho phép chúng ta tin tưởng vào tăng trưởng năm 2026 sẽ cao hơn năm 2025.

Đánh giá vĩ mô, ông Bình nhận định, để nhìn vào năm 2026 thì cần phải xem lại quá trình phát triển của Việt Nam trong 5 năm vừa qua. Có những thời điểm nước ta gặp khó khăn vô cùng lớn - từ nội lực của nền kinh tế đến tác động của yếu tố bên ngoài, của tình hình toàn cầu.

Tuy nhiên, Việt Nam đã vượt qua được những giai đoạn hết sức gian nan như vậy, đặc biệt là sau đại dịch COVID-19 đến những cuộc khủng hoảng kinh tế trên thế giới đã tác động trực tiếp đến nền kinh tế trong nước.

Mặc dù vậy, Việt Nam đã có những giai đoạn tăng trưởng hơn 8%. Liên tục trong thời gian vừa qua, chúng ta vẫn duy trì tốc độ tăng trưởng từ 6,5% đến gần 7%. Điều này cho thấy năng lực nội sinh của nền kinh tế đã được gia tăng mạnh mẽ.

Sự ổn định về chính trị, kinh tế vĩ mô, niềm tin của người tiêu dùng trong nước, cũng như các nhà đầu tư và thị trường quốc tế là những nền tảng quan trọng để Việt Nam tăng trưởng trong năm 2026 và những năm tiếp theo.

“Tôi tin rằng tốc độ tăng trưởng của Việt Nam năm 2025 có thể cao hơn năm ngoái và năm 2026 sẽ tăng trưởng tốt hơn nữa”, ông Bình nói.