Nắm 1/3 kim ngạch toàn cầu loại gia vị lâu đời nhất thế giới, Việt Nam đã nhập khẩu bao nhiêu để trợ lực cho xuất khẩu trong năm ngoái?

Việt Nam sở hữu đến 180.000 ha trồng một loại cây gỗ quý - đồng thời là loại gia vị lâu đời nhất thế giới là cây quế. Theo thống kê, nước ta đang sở hữu lên tới 180.000 ha tại các tỉnh miền núi phía Bắc và Bắc Trung Bộ. Riêng trữ lượng vỏ quế Việt Nam ước tính khoảng 900.000 - 1.200.000 tấn, sản lượng thu hoạch bình quân 70.000 - 80.000 tấn/năm.

Bên cạnh nguồn cung cấp nội địa, nước ta cũng đang nhập khẩu loại cây này từ các quốc gia khác để củng cố vị trí xuất khẩu hàng đầu thế giới với kim ngạch xuất khẩu hơn 34,4% toàn cầu.

Theo số liệu thống kê sơ bộ của Hiệp hội Hồ tiêu Việt Nam, nhập khẩu quế của Việt Nam trong tháng 12 đạt 387 tấn quế với kim ngạch đạt gần 1 triệu USD, giảm 5,1% so với tháng 11. Indonesia là quốc gia cung cấp quế lớn nhất cho Việt Nam đạt 300 tấn, chiếm 77,5%.

Lũy kế trong cả năm 2024, Việt Nam đã nhập khẩu 4.508 tấn quế với kim ngạch đạt gần 11 triệu USD , giảm gần 70% so với năm trước. Indonesia là quốc gia cung cấp quế lớn nhất cho Việt Nam chiếm 50,5% đạt 2.278 tấn, tăng 21,9%.

Trên thế giới, quế được trồng chủ yếu ở Việt Nam, Trung Quốc, Indonesia giống Casia và Madagascar, Sri Lanka giống Ceylon. Trong số khoảng 300 loài quế của thế giới, 4 loài có sản phẩm được lưu thông nhiều nhất trên thị trường quốc tế gồm: quế quan/quế xây lan, quế bì/quế Trung Quốc, quế thanh/quế Việt Nam và quế rành. Quế quan được xem là loại quế có chất lượng tốt nhất, chiếm 90% thị phần EU, một thị trường rất khó tính.

Quế rừng thường mọc hỗn giao trong những khu rừng nhiệt đới ẩm tự nhiên. Nước ta thường quy hoạch các vùng cạnh cây tự mọc định hướng thành 4 vùng trồng quế chủ chốt bao gồm: vùng Quế Trà Mi; vùng Quế Yên Bái; vùng Quế Quế Phong và vùng Quế Quảng Ninh. Mỗi vùng lại có những đặc trưng sắc thái riêng biệt.

Y học cổ truyền đã có cách sử dụng các vị thuốc từ quế rất đa dạng. Ngày nay, theo các nghiên cứu mới nhất, các vị thuốc từ quế còn có tác dụng ngừa bệnh tiểu đường, giảm nguy cơ bệnh tim, kháng viêm mạnh, bảo vệ não khỏi chứng mất trí và suy giảm nhận thức, phòng ung thư, mụn trứng cá, loại bỏ hơi thở hôi, tốt cho da....

Trong đời sống hàng ngày, quế có nhiều ứng dụng như trong ẩm thực dùng làm gia vị ; chăm sóc sức khỏe và thẩm mỹ như túi thơm thảo mộc, xông nhà, làm miếng lót giày….

Theo báo cáo của Tổ chức Lương thực và Nông nghiệp Liên hợp quốc (FAO), tổng sản lượng quế của Việt Nam chiếm 17% sản lượng toàn cầu. Nhu cầu về quế hằng năm trên toàn cầu đang tăng nhanh, khoảng từ 8% đến 12% đã khiến giá quế ngày càng tăng cao, nhất là từ năm 2016 đến nay. Đây là tín hiệu tốt, song thực tế này cũng có thể dẫn đến việc chuyển đổi phát triển trồng cây quế ồ ạt tại Việt Nam.

Bên cạnh hoạt động sản xuất, các hoạt động liên quan đến thu mua, chế biến và xuất khẩu quế giữa doanh nghiệp trong nước và nước ngoài cũng tăng theo. Cần có những định hướng quản lý và phát triển ngành quế một cách chiến lược, kịp thời và bền vững để vượt qua các rào cản về chất lượng, rủi ro về giá cả, về thị trường đầu ra.