Ngành mía đường phản đối áp thuế tiêu thụ đặc biệt với nước ngọt

Theo dự thảo sửa đổi 5 luật thuế (trong đó có luật thuế TTĐB) được Bộ Tài chính hoàn thiện và đưa ra lấy ý kiến từ cuối năm 2017, Bộ Tài chính đề xuất các mặt hàng nước giải khát có đường (trừ sữa) sẽ phải chịu thuế TTĐB 10%, đồng thời nâng thuế giá trị gia tăng (GTGT) thêm 2%, áp dụng từ năm 2019.

Lý do được Bộ Tài chính viện dẫn cho đề xuất này là bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng, đặc biệt nhằm giảm tình trạng người dân thừa cân, béo phì và mắc bệnh tiểu đường. Tuy nhiên, ngay khi được đưa ra lấy ý kiến, đề xuất này đã vấp phải sự phản đối của các hiệp hội, doanh nghiệp và cả người tiêu dùng.

Đề xuất áp thuế tiêu thụ đặc biệt 10% đối với nước ngọt có đường

Mới đây nhất, Hiệp hội mía đường đã lên tiếng, cho rằng cần xem xét lại đề xuất này một cách thấu đáo và toàn diện.

Theo Hiệp hội mía đường, áp thuế TTĐB đối với nước ngọt không phải là một thực tiễn phổ biến trên thế giới và trong khu vực. Số lượng các quốc gia áp dụng thuế TTĐB đối với đồ uống nói chung bao gồm đồ uống có đường và không có đường, chiếm khoảng 25% trong số các quốc gia trên thế giới.

Ngoài ra, tác động của việc áp dụng chính sách thuế TTĐB trong việc cải thiện về sức khỏe cho người tiêu dùng, cụ thể là giảm t lệ béo phì hay tiểu đường chưa được khẳng định ở bất kỳ quốc gia nào.

Theo số liệu của Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), các quốc gia áp dụng thuế TTĐB ở khu vực châu Á Thái Bình Dương vẫn có tỉ lệ béo phì tăng liên tục trong những năm qua. Các chuyên gia về thuế hay về sức khỏe cũng không bảo đảm được rằng việc tăng thuế đối với nước ngọt sẽ làm giảm tỉ lệ người béo phì hay tiểu đường, vì có nhiều nguyên nhân khác nhau dẫn đến các bệnh này. Ngoài ra, việc tăng thuế chưa chắc đã dẫn đến giảm tiêu thụ nước ngọt ở khu vực thành thị, nơi tập trung nhiều người có thu nhập cao hoặc trung bình và có khả năng chi trả cho các sản phẩm phổ thông như nước ngọt dù giá có tăng lên.

Chính vì những lý do đó, Hiệp hội mía đường đề nghị Bộ Tài chính xem xét lại việc áp thuế TTĐB, tăng thuế GTGT đối với đồ uống có đường. Đồng thời, cần có khảo sát đánh giá toàn diện, đầy đủ, thấu đáo tác động của chính sách này đối với ngành mía đường trong nước và ngành sản xuất nước giải khát và người tiêu dùng cũng như kinh tế - xã hội.

Song song đó, cần kiểm soát chặt và không cho dùng sản phẩm đường lỏng HFCS là nguyên liệu sản xuất đồ uống để bảo vệ sức khỏe người tiêu dùng, đặc biệt là kiểm soát bệnh tiểu đường và béo phì.

Cũng phản đối đề xuất tăng thuế TTĐB đối với nước ngọt có đường lên 10%, trước đó, Hiệp hội Bia - Rượu - Nước giải khát cho biết nếu áp thuế TTĐB 10% với nước ngọt, cộng thêm thuế GTGT tăng từ 10% lên 12%, thuế GTGT với đường tăng từ 5% lên 6% thì giá thành của nước ngọt sẽ tăng lên ít nhất là 12%. Doanh nghiệp ngành hàng này sẽ khó cạnh tranh và nguy cơ phải giảm quy mô sản xuất.