Gene Cao, 25 tuổi, làm việc sáu ngày mỗi tuần tại một nhà hàng Trung Hoa ở Tampa, Florida, với thu nhập khoảng 40.000 USD mỗi năm. Anh bắt đầu mua cổ phiếu penny từ khi còn trẻ và trải qua nhiều lần thua lỗ.
Hiện tại, phần lớn thời gian nghỉ trưa hay buổi tối Cao đều dán mắt vào màn hình điện thoại để theo dõi thị trường, đọc báo tài chính, kiểm tra bảng cân đối của doanh nghiệp, đặt lệnh mua bán — và tự hào rằng danh mục đầu tư của mình đã lên tới sáu con số, đủ để anh nghĩ đến việc mua nhà trong thời gian tới. Cao là một trong rất nhiều người thu nhập thấp nhưng giờ đã trở thành nhà đầu tư chứng khoán — hiện tượng đang lan rộng khắp nước Mỹ.
Theo một khảo sát do tổ chức Commonwealth hợp tác với Quỹ BlackRock thực hiện, đã có đến 54% người Mỹ có thu nhập từ 30.000 đến 80.000 USD/năm hiện sở hữu tài khoản đầu tư chịu thuế (taxable investment account) — một con số chưa từng thấy trước đây. Thậm chí, hơn một nửa trong số họ bắt đầu bước chân vào thị trường trong vòng 5 năm trở lại đây.
Đối với nền tảng tài chính từng bị mô tả như “một sân chơi xa vời chỉ dành cho người giàu”, đây là một chuyển biến đáng chú ý: những người làm công ăn lương — vốn có thu nhập thấp hoặc trung bình — giờ không còn đứng ngoài lề thị trường nữa.
Điều gì đã khiến các nhà đầu tư “phổ thông” tham gia mạnh mẽ như vậy? Có vài yếu tố hợp lực. Thứ nhất là sự bùng nổ của các ứng dụng giao dịch miễn phí, nền tảng môi giới không phí giao dịch (commission-free brokers) và tính năng mua cổ phần phân đoạn (fractional shares), khiến rào cản tài chính, kỹ thuật và tâm lý để bước vào thị trường giảm rất nhiều. Thứ hai là mạng xã hội và truyền thông tài chính phổ biến với những “tip cổ phiếu ”, kỳ vọng tăng giá nhanh — nhiều người trẻ xem đầu tư như trò chơi, một cách để thoát khỏi cảnh sống “liệu ăn từng bữa”. Cao nói anh từng mất tiền, nhưng đây là “giai đoạn học” và giờ đã trở thành đam mê.
Việc nhiều người thu nhập thấp hơn tham gia thị trường khiến dòng tiền từ người mua cá nhân trở thành phần không nhỏ trong luồng vốn mới. Theo dữ liệu của JPMorganChase Institute, người có thu nhập thấp hơn mức trung bình (below-median incomes) hiện chiếm khoảng 11% tổng dòng vốn mới đổ vào tài khoản đầu tư bán lẻ, tăng từ 6% trước đây.
Tuy nhiên, các chuyên gia cũng cảnh báo rằng những nhà đầu tư mới này đang bước vào thị trường trong thời kỳ giá tài sản tăng cao kéo dài — họ ít có kinh nghiệm đối mặt với giai đoạn giảm mạnh. George Eckerd, giám đốc nghiên cứu của JPMorganChase Institute, nhấn mạnh: những người mới mua gần đây có thể bị tổn thương hơn nếu thị trường đảo chiều.
Một thách thức đối với những người mới là cách phân bổ danh mục. Theo khảo sát, khoảng 45% nhà đầu tư mới đã đổ ít nhất 5.000 USD (130 triệu đồng) vào tài khoản đầu tư. Gần 40% trong số họ cho biết có kế hoạch giữ danh mục ít nhất 10 năm, với các mục tiêu như hưu trí hoặc mua nhà. Nhưng nhiều người vẫn lựa chọn cổ phiếu đơn lẻ thay vì quỹ đa dạng – điều làm tăng rủi ro nếu chọn sai cổ phiếu .
Dẫu vậy, việc gia tăng đầu tư của người thu nhập trung bình và thấp cũng là một tia hy vọng trong bối cảnh bất bình đẳng tài sản cao và thị trường lao động đang bất ổn. Khi quyền sở hữu tài sản trở nên phổ biến hơn, người dân có thêm con đường để tích lũy tài sản cá nhân, vượt lên giới hạn thu nhập từ lao động.
Theo: WSJ