Người Việt Nam bị lừa đảo qua mạng chiếm tỷ lệ hàng đầu các nước Đông Nam Á.

Thế giới bị lừa 53 tỷ USD, Việt Nam chiếm… 16,2 tỷ USD

Theo ông Jorij Abraham - Giám đốc điều hành Liên minh chống lừa đảo toàn cầu (GASA): "Tổng giá trị mà các nạn nhân bị lừa đảo qua mạng trên thế giới bị lừa đảo trong năm 2023, vào khoảng 53 tỷ USD. Thế nhưng, điều khiến chúng tôi kinh ngạc là con số thiệt hại của người Việt Nam lên tới khoảng 391,8 ngàn tỷ đồng (tương đương 16,2 tỷ USD), chiếm tới 3,6% GDP của Việt Nam".

Qua một đợt điều tra hơn 1.000 người tại Việt Nam, GASA được biết có tới 70% số người được hỏi, họ gặp phải các vụ lừa đảo qua mạng mỗi tháng một lần. Có 71% số người được hỏi cho rằng, họ bị lừa đảo chủ yếu trên hai nền tảng là Facebook và Gmail. Kế đó là Telegram (28%), Google (13%) và TikTok (13%). Lừa đảo đầu tư được cho là phổ biến nhất, khi 13% người tham gia báo cáo về hình thức này.

Lừa đảo đã gây ra tác động sâu sắc và để lại nỗi sợ cho nạn nhân; thậm chí có người tự tử. Đặc biệt là lừa đảo trộm danh tính (21%) và lừa đảo mua sắm (21%). Thiệt hại tài chính do lừa đảo gây ra là rất lớn, 29% người tham gia cho biết đã có thiệt hại về tiền bạc, trung bình 17,7 triệu đồng (734 USD) cho mỗi nạn nhân. Trong khi đó, chỉ có 1% người trả lời cho biết lấy lại toàn bộ số tiền đã mất.

Hiếu PC và dự án phi lợi nhuận "Chống lừa đảo" tại Việt Nam

Không phải ngẫu nhiên, ngay tại lễ kỷ niệm 3 năm ra đời dự án "Chống lừa đảo", Ngô Minh Hiếu (tức Hiếu PC) - thủ lĩnh và là người sáng lập dự án - đã thẳng thắn tâm sự: " Mùa hè năm 2019, khi còn đang đằng sau 4 bức tường đá của nhà tù Beaumont, bang Texas, Hoa Kỳ. Tôi gặp một nữ quản giáo. Bà kể cho tôi nghe về người bạn rất thân của bà, là nạn nhân của một vụ lừa đảo trực tuyến.

Câu chuyện của bà, với những giọt nước mắt và sự thương xót cho người bạn rất thân ấy - vì bà này bị mất thông tin danh tính, bị hacker đánh cắp và chiếm đoạt tài sản, lấy tiền thuế và lập nhiều thẻ tín dụng nhằm chiếm đoạt tài sản…Câu chuyện đã chạm vào tôi.

Hôm đó, tôi cũng thú nhận với người quản giáo, rằng chính tôi là con người ấy, là người đã hack và đánh cắp hàng chục - hàng trăm triệu thông tin danh tính của người dân nước Mỹ. Dù tôi không trực tiếp dùng những thông tin này để chiếm đoạt tài sản. Nhưng tôi một tội đồ".

Năm 2020, sau khi chấp hành án xong tại Mỹ, Hiếu PC trở về Việt Nam, với một khát khao làm điều gì để giúp đỡ những nạn nhân bị lừa đảo qua mạng ? Cách gì ngăn chặn được những tội phạm lừa đảo trên mạng, ngay trên chính quê hương Việt Nam ?

Hiếu PC tìm những người anh em cùng chí hướng và dự án "Chống lừa đảo" đã được Hiếu PC cùng Nguyễn Hưng, Lê Phước Hòa và Nguyễn Hoàng Thắng thành lập vào đầu năm 2021.

Sứ mệnh của dự án là bảo vệ người Việt Nam tránh khỏi các trang web lừa đảo, giả mạo, đánh cắp thông tin, chứa nội dung độc hại… trên không gian mạng. Mục tiêu của nhóm là tạo ra một tiện ích mở rộng trình duyệt hoạt động, đưa trên các mô hình máy học đã được huấn luyện sẵn, có khả năng cảnh báo người dùng Internet, khi họ truy cập vào các website không an toàn, có nguy cơ lừa đảo hoặc đánh cắp thông tin.

Ngày 21/2/2021, sản phẩm đầu tiên mang tế "Chống lừa đảo" đã có mặt trên Google Store. Tiện ích này nhanh chóng được người dùng Việt Nam đón nhận và tính đến nay đã chạm mốc 50.000 người sử dụng.

"Tuy nhiên, tiện ích trên vẫn còn hạn chế, chỉ những người dùng cài đặt ứng dụng chống lừa đảo mới được bảo vệ. Chúng tôi mong muốn chủ động bảo vệ cả những người không cài đạt ứng dụng trên. Từ đó, nhóm chúng tôi đã từng bước hợp tác để tích hợp cơ sở dữ liệu của mình vào nền tảng sản phẩm của các đối tác lớn trên toàn thế giới" - Hiếu PC nói.

Thật vậy, ứng dụng chống lừa đảo đã đạt được thỏa thuận hợp tác với Google để tích hợp trực tiếp dữ liệu của chống lừa đảo vào Google Chroms.

Hiện cộng đồng chống lừa đảo đã có hơn 500.000 thành viên tham gia vào nhóm, trang Facebook… Hơn 25.000 thành viên tham gia nhóm Telegram. Thời gian qua, nhờ sự giúp sức báo cáo từ cộng đồng mà chống lừa đảo đã phát hiện và xử lý hơn 20.000 website độc hại, lừa đảo người dùng…

Chống lừa đảo liên tiếp được Liên minh an ninh mạng các quốc gia vinh danh trong 2 năm (2022 và 2023). Tại Việt Nam, cuối năm 2022, dự án Chống lừa đảo nhận được Giải thưởng TOP 10 sản phẩm xuất sắc dành cho xã hội số, do Bộ Thông tin và Truyền thông trao tặng. Cuối năm 2023, dự án Chống lừa đảo giành được Giải thưởng cống hiến vì cộng đồng, lĩnh vực công nghệ số - Giải thường Nhân Tài Đất Việt.