Nguy cơ "chảy" USD ra thị trường chợ đen

Trong tuần đầu tiên của năm mới, tỷ giá USD trên thị trường tự do (chợ đen) liên tục "nhảy múa", trong khi tỷ giá đồng bạc xanh tại các ngân hàng thương mại (NHTM) hầu như không có sự đột biến.

Tỷ giá USD trên thị trường tự do hiện có độ chênh rộng so với tại các NHTM

Theo thống kê, từ ngày 17-23/2, tỷ giá đồng bạc xanh trên thị trường chợ đen đã biến động thường xuyên và tăng giá, bất chấp sự ổn định tương đối của tỷ giá trung tâm của Ngân hàng Nhà nước (NHNN), cũng như sự "bình chân" của các NHTM.

Nhìn vào giá mua/bán USD trên thị trường chợ đen từ ngày 17-23/2, giá đồng bạc xanh đã bắt nhịp tăng 100 đồng/USD ở chiều mua vào và 80 đồng/USD ở chiều bán ra, vào ngày đầu tiên của năm mới (17/2), khi mở cửa trở lại sau kỳ nghỉ Tết Nguyên đán Tân Sửu. Qua đó đẩy chênh lệch giữa giá USD giao dịch trên chợ đen so với các ngân hàng thương mại lên tới là 590 đồng/USD.

Với đà tăng liên tục trong tuần, tỷ giá USD trên thị trường chợ đen đã chính thức thiết lập giá mới, khi tiến sát mức 24.000 đồng/USD vào ngày 22/2, giao dịch bình quân ở khoảng 23.850 đồng/USD mua vào và bán ra 23.950 đồng/USD, tăng lần lượt là 20 đồng và 60 đồng/USD so với ngày hôm trước. Giá USD tăng mạnh cũng đã đẩy chênh lệch giữa mua vào và bán ra lên mức 100 đồng/USD.

Tỷ giá trung tâm của NHNN tiếp tục ổn định đi ngang

Sang đến ngày 23/2, mặc dù giá USD trên chợ đen có giảm 80 đồng ở cả hai chiều mua và bán so với ngày hôm trước, xuống còn 23.770 - 23.870 đồng/USD, nhưng chênh lệch giữa giá mua và bán trên thị trường chợ đen vẫn đứng ở mức cao là 100 đồng/USD.

Khác với sự "nhảy múa" của tỷ giá USD ngoài thị trường phi chính thức, tỷ giá của đồng bạc xanh tại các NHTM hầu như không có sự biến động. Đơn cử như ở Vietcombank, nếu như ngày 17/2, tỷ giá mua vào, bán ra lần lượt là 22.880 đồng và 23.090 đồng/USD, thì đến ngày 24/2, tỷ giá mua vào là 22.910 đồng/USD và bán ra là 23.120 đồng/USD, chỉ tăng 30 đồng/USD ở cả hai chiều mua và bán.

Tương tự, ở Eximbank, tỷ giá USD/VNĐ cũng chỉ tăng nhẹ lên mức 40 đồng và 10 đồng/USD ở hai chiều mua và bán (từ ngày 17-24/2). Tình hình này cũng diễn ra tại nhiều ngân hàng khác như BIDV, Vietinbank, Techcombank…

Tỷ giá USD tại một số NHTM ngày 24/2/2021

Mặc dù, ngày 24/2, tỷ giá USD trên chợ đen đã có điều chỉnh giảm  ngày thứ 2 liên tiếp, còn 23.770 đồng/USD mua vào và bán ra 23.820 đồng/USD; Tuy nhiên, tỷ giá USD trên thị trường này so với tại các NHTM vẫn đang cao hơn từ 700 – 800 đồng/USD ở cả hai chiều mua và bán.

Với diễn biến của tỷ giá USD trên thị trường chợ đen hiện nay, giới chuyên gia cho rằng, có xuất phát từ sự khác biệt về đối tượng khách hàng cũng như nhu cầu tùy giai đoạn.

Cụ thể, với thị trường này, đối tượng khách hàng chính là những nhà đầu tư nhỏ lẻ, cá nhân, có nhu cầu mua ngoại tệ số lượng ít để phục vụ cho nhu cầu du học và du lịch quốc tế. Còn đối tượng khách hàng chính của các NHTM là các doanh nghiệp, các nhà đầu tư lớn, với nhu cầu mua ngoại tệ số lượng lớn để đầu tư và xuất khẩu. Thông thường các khách nhỏ lẻ sẽ chọn hướng mua bán ngoại tệ tại chợ đen với số lượng ít, nhanh gọn, thay cho vào NHTM phải chứng minh đầy đủ các giấy tờ phục vụ giao dịch.

Ngoài ra, nhiều người nắm giữ ngoại tệ theo hướng tích lũy, hoặc bán để chuyển dịch tài sản sang kênh đầu tư khác, cũng sẽ chọn mua bán ở chợ đen vì lý do tương tự và cả "mối quen". Một chuyên gia cho biết hiện tại, việc nắm giữ theo hướng đầu cơ USD của người dân không cao do không có triển vọng sinh lời, đồng bạc xanh tiếp tục được dự báo kéo dài xu hướng giảm đã bắt đầu từ tháng 3/2020 đến nay; nhưng nhu cầu đa dạng hóa tài sản vẫn tồn tại.

Theo chuyên viên của CTCK SSI, giai đoạn hiện nay, sự chênh lệch quá cao giữa giá vàng trong nước và quốc tế (khoảng từ 6-7 triệu đồng/lượng và duy trì ở mức này trong những ngày sau Tết), cũng khiến cho tỷ giá đồng bạc xanh trên thị trường chợ đen tăng mạnh.

Lo ngại với mức chênh lệch cao giữa tỷ giá USD ngoài thị trường tự do so với tỷ giá của các NHTM còn tiếp diễn, một chuyên gia khuyến nghị, cơ quan chức năng cần kiểm soát chặt chẽ các điểm mua bán ngoại tệ để tránh khả năng USD sẽ bị "tuồn" ra thị trường chợ đen; hạn chế kịp thời dòng ngoại tệ giao dịch phi chính thức không có môi trường sinh sôi nhu cầu đầu cơ kiếm lời.