Nguy cơ từ chiếc xe đạp và chuyện bảo vệ hàng "made in Vietnam" không bị hàng Trung Quốc trá hình

Đầu tháng 2, Cục Phòng vệ thương mại, Bộ Công thương cho biết có hiện tượng xe đạp điện nước ngoài giả xuất xứ Việt Nam xuất sang châu Âu.

Nguyên nhân Uỷ ban châu Âu (EC) thống kê được lượng xe đạp điện từ Việt Nam xuất sang EU đã tăng nhanh sau khi đơn vị này tiến hành điều tra đối với xe đạp điện nhập khẩu từ Trung Quốc.

EC nghi nhận trong 11 tháng đầu năm 2018, số xe xuất sang EU là 138.467 chiếc, giá trị 66,9 triệu euro, tăng 47,4% về lượng và 22,6% về giá trị.

"Việc lượng xuất khẩu xe đạp điện từ Việt Nam sang EU tăng nhanh, trùng với thời điểm EC điều tra áp dụng biện pháp chống bán phá giá và chống trợ cấp đối với sản phẩm nhập khẩu từ Trung Quốc có thể dẫn đến nguy cơ EC tiến hành điều tra lẩn tránh thuế đối với một số doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam, gây ảnh hưởng liên đới tới các doanh nghiệp xuất khẩu chân chính", Cục Phòng vệ thương mại nhấn mạnh.

EC từ cuối năm 2018 đã ban hành quyết định về việc áp dụng thuế chống bán phá giá và thuế chống trợ cấp chính thức đối với xe đạp điện nhập khẩu từ Trung Quốc vào thị trường EU. Mức thuế chống bán phá giá và chống trợ cấp cộng gộp là từ 18,8 - 79,3% tùy thuộc vào từng doanh nghiệp xuất khẩu, áp dụng trong 5 năm kể từ ngày 18/1/2019.

Bộ Công thương đã trao đổi với Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam về việc tăng cường kiểm tra, giám sát việc cấp giấy chứng nhận xuất xứ Việt Nam cho mặt hàng xe đạp điện, trong đó đặc biệt lưu ý tới khả năng xuất hiện hành vi làm giả xuất xứ Việt Nam.

Bên cạnh đó, Bộ cũng phối hợp với Tổng Cục Hải quan để theo dõi những biến động bất thường trong việc xuất khẩu sang một số thị trường để tránh tái diễn tình trạng này.

Yêu cầu cấp bách về ghi nhãn hàng hóa "made in Vietnam"

Cục Xuất nhập khẩu của Bộ Công thương nhấn mạnh hiện tượng gian lận thương mại thông qua ghi nhãn xuất xứ hàng hóa sản xuất tại Việt Nam ngày càng gia tăng.

Theo đó, hàng hóa nước ngoài có xu hướng mượn xuất xứ Việt Nam để hưởng lợi "miễn phí" và bất hợp pháp từ các Hiệp định FTA hoặc làm phương tiện lẩn tránh các biện pháp phòng vệ thương mại của nước nhập khẩu.

Trong khi đó, Việt Nam chưa có quy định về tiêu chí ghi nhãn nước sản xuất hàng hóa nên khái niệm "hàng hóa Việt Nam" có thể được hiểu theo nhiều nghĩa khác nhau: hàng hóa có xuất xứ Việt Nam để hưởng ưu đãi thuế quan theo cam kết hội nhập kinh tế quốc tế hoặc hàng hóa có công đoạn sản xuất tại Việt Nam hoặc hàng hóa có thương hiệu của Việt Nam. Các khái niệm này tuy khác nhau nhưng thường bị nhầm lẫn.

Hiện, các quốc gia tiên tiến trên thế giới đều có quy định về việc ghi nhãn nước sản xuất. Đối với mặt hàng cần bảo hộ hoặc đã xây dựng được thương hiệu mang tầm quốc tế, các nước quy định tiêu chí cho một số sản phẩm cụ thể.

Quy định cụ thể về ghi nhãn xuất xứ hàng hóa này nhằm mục tiêu bảo hộ ngành hàng sản xuất tại nước đó nói chung và bảo hộ thương hiệu của sản phẩm cụ thể. Về chế tài xử phạt, một số nước có chế tài xử phạt rất nặng đối với cá nhân, tổ chức cố tình ghi sai nhãn xuất xứ hàng hóa.

Vì vậy, Cục Xuất nhập khẩu nhấn mạnh việc hoàn thiện thể chế pháp lý về ghi nhãn sản xuất "Made in Vietnam" đang là một nhu cầu cấp bách. Đơn vị này cho rằng với sự ra đời của khung pháp lý về vấn đề này, sản phẩm, hàng hóa Việt Nam sẽ tự tin hơn nữa khẳng định chất lượng, chỗ đứng trong lòng người tiêu dùng Việt Nam và thế giới.