NLĐ xin làm thêm giờ: "Trẻ thì bỏ sức ra kiếm tiền, già lại bỏ tiền mua sức khỏe"

Đây là chia sẻ của ông Bùi Sỹ Lợi, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội (cơ quan được giao thẩm tra dự án luật) với Infonet bên hành lang Quốc hội vào chiều 21/10 xung quanh bộ luật Lao động sửa đổi sẽ được thông qua tại kỳ họp này.

Tránh tăng giờ làm thêm khiến NLĐ kiệt sức

Đối với quy định tăng giờ làm thêm theo dự thảo Chính phủ đề xuất mở rộng khung thỏa thuận làm thêm giờ trong các trường hợp đặc biệt sẽ tăng thêm 100 giờ/năm so với hiện hành, từ tối đa 300 giờ/năm lên 400 giờ/năm, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Các vấn đề xã hội của Quốc hội Bùi Sỹ Lợi giải thích, mong muốn của Chính phủ là những ngành nghề thực sự có yêu cầu cho xuất khẩu mà không làm cả năm thì cho tăng giờ.

“Nhưng việc này Chính phủ phải báo cáo thật cụ thể trước Quốc hội để các đại biểu  thấy rằng việc làm thêm này không phải là đại trà, vì khi chúng ta trình mà không làm rõ nên NLĐ nghĩ rằng, kéo dài thời gian làm thêm đồng nghĩa với việc tăng cường độ lao động, dẫn đến ảnh hưởng sức khỏe của NLĐ, khiến họ kiệt sức.

Về vấn đề này, Chính phủ thấy những ngành nghề nào cần thiết thì Quốc hội giao cho Chính phủ để cho làm, nhưng phải quản rất chặt để đảm bảo sức khỏe của NLĐ, tránh tai nạn lao động”, ông Bùi Sỹ Lợi nhấn mạnh.

Theo ông Lợi, việc tăng giờ làm thêm chỉ tập trung ở một số ngành nghề lĩnh vực và không phải tăng cả năm mà chỉ tập trung ở 4 ngành trọng điểm: da dày, dệt may, thủy sản và điện tử.

“Rất ít ngành do xuất khẩu cũng cần thiết. Như thủy sản, họ nói chỉ làm trong 4 tháng, sau đó lại nghỉ 3 tháng mới đến thời vụ. Nếu khống chế thì sẽ không có người làm thêm.

Những người làm thêm họ phải đồng thuận, trên cơ sở chủ sử dụng lao động yêu cầu, nhưng nếu NLĐ không có sức khỏe, không muốn thì không ai ép buộc được. Ai cần thì làm thêm, và khi làm thì phải được trả lương, được nghỉ bù…”, ông Lợi bày tỏ.

Tuy nhiên, ông Lợi cũng tiết lộ “quan điểm của UBTVQH dứt khoát không đặt vấn đề tăng thời gian làm thêm, và trong suốt thời gian vừa qua, Ủy ban các vấn đề xã hội của Quốc hội với tư cách là cơ quan thẩm tra chưa bao giờ ủng hộ việc tăng thời gian làm thêm. Đó là vì để đảm bảo sức khỏe, an toàn lao động cho NLĐ”.

Giải thích lý do vì sao không khống chế giờ làm thêm theo năm mà phải khống chế cả theo tuần, theo tháng, ông Lợi cho rằng, phải quy định như vậy giống như một tấm lưới bảo vệ NLĐ.

Thực tế không chỉ chủ lao động mà cả NLĐ cũng muốn làm thêm vì tiền lương không đủ sống, nhưng pháp luật phải quy định để đảm bảo sức khỏe cho NLĐ.  Doanh nghiệp cũng phải chia sẻ và NLĐ cũng phải chia sẻ. NLĐ làm thêm một chút, nhưng doanh nghiệp cũng phải cố gắng tuyển thêm lao động.

Dù lao động còn thiếu nhưng phải áp dụng nhiều biện pháp như công nghệ, luân chuyển lao động, tuyển lao động thời vụ…, phải dùng nhiều biện pháp chứ không nên thả ra.

“NLĐ có khi cũng vì đồng tiền mà chạy theo. Tôi đi Bình Dương thấy rất đau lòng, công nhân thì gầy gò, ốm yếu nhưng vẫn xin được làm thêm giờ dù không bảo đảm sức khỏe. Nhưng như vậy, chẳng khác nào NLĐ lúc trẻ bỏ sức ra kiếm tiền, già lại phải bỏ tiền mua sức khỏe.

Trách nhiệm của nhà nước là ở chỗ này. Cơ quan y tế người ta cũng bảo làm thêm liên tục 50 giờ là sức khỏe sẽ rất có vấn đề. Vì vậy, 40 giờ là tột đỉnh rồi”, ông Bùi Sỹ Lợi nhấn mạnh.

Đến năm 2035 mới có phụ nữ nghỉ hưu ở tuổi 60

Về quy định tăng tuổi nghỉ hưu, ông Bùi Sỹ Lợi cho biết “hoàn toàn yên tâm”. Vì quy định này chỉ những người làm việc trong điều kiện lao động bình thường, rơi chủ yếu vào công chức, viên chức.

Theo đó, ông Lợi cũng nhấn mạnh, đừng nghĩ rằng kéo dài tuổi nghỉ hưu là chiếm chỗ của lớp trẻ, là vì lộ trình rất chậm. 3 tháng mỗi năm đối với nam và 4 tháng mỗi năm đối với nữ, có nghĩa là đến năm 2028 mới có nam giới đầu tiên về hưu ở tuổi 62 và 2035 mới có người phụ nữ đầu tiên nghỉ hưu vào tuổi 60.

“Hiện nay chúng ta đã vào thời kỳ cung lao động thấp hơn cầu. Năm 2014, mỗi năm chúng ta có 1,2 triệu người bước vào độ tuổi lao động và tham gia vào thị trường lao động, nhưng đến nay chúng ta chỉ có khoảng 400.000 người thôi, con số này giảm xuống cực kỳ mạnh. Như vậy là do quá trình kế hoạch hóa gia đình của chúng ta trong 20 năm qua luôn giữ ở mức sinh thay thế với tỷ lệ 2,1 con trên một phụ nữ. Cho nên đến nay sau 20 năm, chúng ta thiếu lực lượng lao động. Đối với những lao động làm việc trực tiếp, lao động trong hầm lò, nặng nhọc không nâng tuổi nghỉ hưu… mà chỉ nâng trong nhóm những lao động gián tiếp…”, ông Lợi nói.

Vấn đề nữa được ông Lợi nhắc đến đó là Chính phủ trình lần đầu đề xuất có thêm một ngày nghỉ lễ trong năm vào ngày 27/7. Nhưng khi các đại biểu phát biểu thì Chính phủ xin rút. Đến giờ, rất nhiều đoàn ĐBQH cho rằng cần có thêm một ngày nghỉ lễ và nhiều người đề xuất lấy ngày 28/6 -ngày Gia đình Việt Nam.

“Vấn đề này hiện UBTVQH đang đưa ra xin ý kiến ĐBQH, một là không thêm ngày nào, hai là thêm một ngày và việc này hoàn toàn do Quốc hội có thể đề xuất, quyết định. Cá nhân tôi thấy từ 1/5 đến tháng 9 mới có ngày nghỉ lễ, nên nếu lựa chọn thêm một ngày vào ngày 28/6 là cũng hợp lý hơn”, ông Lợi bày tỏ.