Bộ Tài chính Hoa Kỳ hôm thứ Tư đã áp đặt các biện pháp trừng phạt đối với Rosneft (vốn hoá 50,8 tỷ USD) và Lukoil (vốn hoá 48,98 tỷ USD), với lý do Moscow "thiếu cam kết nghiêm túc" trong việc chấm dứt xung đột ở Ukraine.
Chính phủ Mỹ ấn định ngày 21/11 là hạn chót để chấm dứt hoạt động, đồng nghĩa với việc các công ty có gần một tháng để hoàn tất hoặc hủy bỏ các thỏa thuận hiện có với Rosneft và Lukoil. Ông Bob McNally, Chủ tịch của Rapidan Energy Group, cho biết động thái này dường như được đưa ra để tránh gây ra sự hỗn loạn nga y lập tức trên thị trường dầu mỏ, đồng thời gây áp lực lên Nga.
Rosneft và Lukoil chiếm khoảng một nửa trong tổng số hơn 4 triệu thùng dầu thô xuất khẩu mỗi ngày của Nga, vốn đã tìm được chỗ đứng ổn định tại các thị trường châu Á kể từ khi phương Tây áp đặt mức giá trần 60 đô la vào cuối năm 2022, theo dữ liệu do Vanda Insights cung cấp.
Giá dầu Brent và WTI trong môt năm qua.
Trung Quốc nhập khẩu khoảng 2 triệu thùng dầu mỗi ngày từ Nga vào tháng 9, trong khi Ấn Độ nhập khẩu khoảng 1,6 triệu thùng mỗi ngày.
“Đây có khả năng là một sự leo thang lớn”, Muyu Xu, nhà phân tích dầu thô cấp cao tại công ty phân tích dữ liệu hàng hóa Kpler, cho biết. “Các lệnh trừng phạt của ông Trump đối với Rosneft và Lukoil có những tác động đáng kể đến hoạt động xuất khẩu dầu thô bằng đường biển của Nga, có khả năng khiến các khách hàng lớn phải giảm quy mô mua hàng – nếu không muốn nói là dừng hoàn toàn – trong thời gian tới”, bà nói thêm.
Tại Ấn Độ, các lệnh trừng phạt dự kiến ảnh hưởng đến một số nhà máy lọc dầu có liên quan trực tiếp đến nguồn cung của Nga. Các nhà máy lọc dầu nhà nước của Ấn Độ - Indian Oil, Bharat Petroleum, Hindustan Petroleum, cũng như các tập đoàn tư nhân khổng lồ như Reliance Industries, HPCL-Mittal Energy Ltd. và Oil and Natural Gas Corp (ONGC), nằm trong số những công ty chịu ảnh hưởng nặng nề nhất, theo dữ liệu của Kpler.
Rosneft cũng sở hữu gần 50% cổ phần của Nayara Energy Ltd., nhà điều hành nhà máy lọc dầu Vadinar ở Gujarat, và có thể gặp khó khăn trong việc bán các sản phẩm tinh chế thay vì mua dầu thô .
Reuters đưa tin hôm 23/10 rằng các nhà máy lọc dầu nhà nước của Ấn Độ hiện đang xem xét kỹ lưỡng các giấy tờ giao dịch dầu mỏ của Nga để xác nhận rằng không có nguồn cung nào của họ đến trực tiếp từ Rosneft hoặc Lukoil, sau khi các lệnh trừng phạt được công bố.
Nhà phân tích thị trường dầu mỏ Emma Li của Vortexa cho biết: "Ấn Độ có thể phải từ bỏ các thỏa thuận vận chuyển đường biển, trong khi dòng chảy dầu mỏ qua đường ống của Trung Quốc có thể vẫn tiếp tục".
Các chuyên gia năng lượng cho biết các nhà máy lọc dầu ở Trung Quốc cũng sẽ phải thận trọng. Ông Xu cho biết tất cả các doanh nghiệp nhà nước sẽ thận trọng với các lô hàng liên quan đến Rosneft và Lukoil.
Theo Vortexa, Tập đoàn Dầu khí Quốc gia Trung Quốc (CNPC) có thỏa thuận với Rosneft về cung cấp dầu qua đường ống, nhưng không có hợp đồng dài hạn nào về dầu thô vận chuyển bằng đường biển.
“Tôi không cho rằng việc ngừng hoàn toàn dòng chảy dầu thô của Nga sẽ xảy ra, nhưng việc gián đoạn ngắn hạn và nga y lập tức dường như là không thể tránh khỏi”, ông Xu nói.
Các lệnh trừng phạt đồng nghĩa với việc người mua sẽ cần tìm ra những cách mới để vận chuyển và thanh toán cho các lô hàng đó. Điều này sẽ gây ra thêm chi phí và phức tạp, và đó chính xác là điều mà Hoa Kỳ muốn: cắt giảm lợi nhuận của Moscow mà không dừng hoàn toàn hoạt động xuất khẩu, ông McNally nói.
Trung Quốc và Ấn Độ sẽ không còn lựa chọn nào khác ngoài việc chủ yếu dựa vào nguồn cung từ Mỹ và OPEC, theo các chuyên gia năng lượng. "Hiện tại, OPEC đang có nguồn cung dự phòng, đặc biệt là Ả Rập Xê Út. Tuy nhiên, nhu cầu tăng đối với nguồn cung không bị trừng phạt trên toàn cầu sẽ đẩy giá lên", John Kilduff, đối tác tại Again Capital.
Giá dầu đã tăng khoảng 5% trước khi thu hẹp đà tăng nhẹ sau tuyên bố của ông Trump. Giá dầu Brent chuẩn toàn cầu giao dịch tăng 3,71% lên 64,91 USD/thùng hôm 24/10, trong khi giá dầu thô Mỹ tăng 3,93% lên 60,8 USD.
Nhà sáng lập Vanda Insights, Vandana Hari, cũng cho biết lựa chọn thay thế cho Trung Quốc và Ấn Độ là dầu thô Trung Đông.
Các biện pháp mới này khác biệt đáng kể so với cơ chế giá trần trước đó của G7, vốn cho phép dầu thô Nga được lưu thông miễn là giá bán dưới 60 USD/thùng. “Điều này dường như ngụ ý rằng bạn không thể mua dầu thô của Nga bất kể giá cả ra sao,” Kilduff nói. “Đó là một lệnh cấm toàn diện.”
Nhưng câu hỏi lớn hơn nhiều là liệu các lệnh trừng phạt có duy trì được hay không… Chỉ một cuộc điện đàm giữa Trump và Putin cũng có thể xoay chuyển tình thế 180 độ”, Hari nói.
Theo CNBC