Phát hiện ‘kho báu’ trị giá 14,5 triệu tỷ đồng nằm im trong tủ quần áo

Nhìn từ bên ngoài, Nhật Bản là một quốc gia nổi tiếng với sự ngăn nắp, tiết chế và tinh thần “đủ dùng”. Nhưng ẩn sâu trong các căn hộ, tủ quần áo, gác mái và nhà để xe của người Nhật lại tồn tại một kho tài sản khổng lồ, lặng lẽ phủ bụi theo năm tháng.

Một báo cáo mới đây cho thấy giá trị của “tài sản ẩn” này, bao gồm những món đồ gia dụng có thể bán lại nhưng đã không được sử dụng suốt hơn 1 năm, lên tới khoảng 580 tỷ USD (khoảng 14,5 triệu tỷ đồng). Con số này gần tương đương tổng vốn hóa thị trường của 3 cái tên biểu tượng nhất của nền kinh tế Nhật Bản là Toyota, Sony và SoftBank cộng lại.

Nếu chia đều, kho của cải bị lãng quên này tương đương khoảng 4.600 USD (121 triệu đồng) cho mỗi người dân Nhật. Các nhà nghiên cứu không gọi đó là đồ cũ hay đồ bỏ đi, mà dùng một khái niệm mềm mại hơn là “tài sản phong cách sống” - danh mục gồm những món đồ bạn không dùng đến, hoặc giả vờ rằng vẫn cần và vẫn sử dụng, nhưng sâu thẳm bên trong thì biết chắc rằng sớm hay muộn cũng chẳng đụng tới nữa. Đó có thể là chiếc túi hiệu mua trong thời kỳ kinh tế sung túc, bộ gậy golf nằm im suốt nhiều mùa hay những món đồ sưu tầm từng khiến chủ nhân say mê nhưng nay chỉ còn giá trị ký ức.

Ước tính 580 tỷ USD này dĩ nhiên không phải không có những giới hạn nhất định. Khoảng 1/3 giá trị đến từ hàng thời trang, 1/5 thuộc về đồ liên quan đến sở thích và giải trí.

Nghiên cứu được thực hiện bởi Viện Nghiên cứu NLI, một tổ chức tư vấn doanh nghiệp, phối hợp cùng Mercari, nền tảng mua bán đồ cũ trực tuyến lớn nhất Nhật Bản. Dữ liệu giá được suy rộng từ khảo sát 2.400 người trong độ tuổi 10-69, dựa trên mức giá giao dịch trung bình trên Mercari.

Điều đáng nói là khoảng 23% dân số Nhật hiện trên 70 tuổi, một nhóm gần như bị loại khỏi phép tính này. Đây lại chính là thế hệ được xem là “những người tích trữ vĩ đại”, lớn lên trong giai đoạn hậu chiến và thời kỳ tăng trưởng thần kỳ, khi việc giữ gìn đồ đạc và không vứt bỏ được coi là một đức tính.

Mức giới hạn tuổi thọ này cũng cho thấy, không sớm thì muộn, lượng tài sản vật chất của thế hệ lớn tuổi sẽ được đưa ra thị trường nhanh hơn bất kỳ nhóm nào khác. Mercari vốn đã làm ăn rất phát đạt. Còn viễn cảnh người Nhật, trong bối cảnh già hóa và cảm nhận rõ hơn sự eo hẹp tài chính, quyết định “xả kho” trên quy mô lớn, càng hứa hẹn đẩy thị trường đồ cũ lên một nấc mới.

Điểm thú vị nhất của câu chuyện không nằm ở con số 580 tỷ USD, mà ở bức tranh đặc thù của thị trường đồ đã qua sử dụng tại Nhật Bản. Có những điều phần còn lại của thế giới có thể học hỏi khi các hộ gia đình Nhật bắt đầu hành xử như những “nhà quản lý tài sản” chủ động cho chính căn nhà của mình. Thị trường này hiện đã đủ lớn để một thí nghiệm như vậy trở nên khả thi.

Trong vài năm trở lại đây, Nhật Bản nổi lên như một thỏi nam châm toàn cầu đối với người mua đồ second-hand, từ túi Hermès, đồng hồ Rolex, giày Nike Air phiên bản giới hạn, cho tới thẻ bài Pokémon, máy chơi game cổ điển, gậy golf, cần câu cá hay những con búp bê Licca hiếm.

Với hàng chục triệu du khách quốc tế mỗi năm, sức hút của Nhật không chỉ còn nằm ở mua sắm hàng mới hay trải nghiệm văn hóa truyền thống, mà còn ở các cửa hàng đồ cũ nhộn nhịp, nơi người mua có thể tận tay kiểm tra những món đồ gần như chưa từng được dùng đến. Tất cả là kết tinh của một quốc gia từng rất giàu, nay đang cảm nhận rõ áp lực tài chính trong từng hộ gia đình, và tìm cách hiện thực hóa những khoản chi tiêu của thời hoàng kim.

Có nhiều yếu tố đứng sau sự bùng nổ này. Trước hết, người Nhật nổi tiếng cẩn thận với đồ đạc. Họ giữ gìn sản phẩm trong tình trạng gần như hoàn hảo, thường kèm hộp, giấy chứng nhận và hóa đơn gốc. Nhờ vậy, chất lượng hàng bán lại rất cao và giá trị được bảo toàn. Ngoài ra, Nhật Bản là thị trường “mua hàng thật” ngay từ đầu. Đồ giả ít có chỗ đứng, khiến người mua quốc tế yên tâm hơn khi xuống tiền.

Đây vốn là một thị trường sôi động ngay từ lúc sản phẩm còn mới, tức là các thương hiệu quốc tế đã bán những dòng cao cấp và phiên bản giới hạn tại Nhật suốt nhiều thập niên, tạo ra một kho hàng phong phú và đáng thèm muốn.

Trên tất cả, yếu tố đang khuếch đại sức hút của thị trường đồ cũ Nhật Bản chính là sự suy yếu kéo dài của đồng yên. Đồng tiền rẻ khiến mọi món đồ bán tại đây trở nên hấp dẫn hơn hẳn khi quy đổi sang USD, euro hay nhân dân tệ. Ngay cả kỳ vọng về việc Ngân hàng Trung ương Nhật Bản sắp tăng lãi suất cũng chưa đủ để kéo đồng yên rời khỏi vùng đáy.

Tham khảo FT