Phó Chủ tịch UBCK: 'Không lên hạng thị trường bằng mọi giá'

Đề cập về vấn đề nâng hạng thị trường chứng khoán Việt Nam tại buổi tổng kết hoạt động thông tin của Ủy ban Chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) ngày 20/12, Phó Chủ tịch Phạm Hồng Sơn cho biết rào cản chính vẫn là giới hạn sở hữu của nhà đầu tư nước ngoài.

Ông Sơn chia sẻ đã làm việc với nhiều nhà đầu tư nước ngoài, và phần lớn lý do nằm ở việc hết "room" ngoại tại các doanh nghiệp như Vinamilk hay nhóm ngân hàng. Bên cạnh đó, có một số yếu tố khác cũng liên quan nhiều đến định tính. Theo Phó Chủ tịch UBCK, có nhiều vấn đề rất khó sửa, khó bỏ và cần được bảo vệ.

Đơn cử, về vấn đề tiền mua chứng khoán, nhà đầu tư đề xuất chỉ cần đủ tiền tại ngày T+2 (ngày chứng khoán về tài khoản). Tuy nhiên, yêu cầu đủ tiền khi mua là điều bắt buộc để đảm bảo bền vững.

“Giả sử tại ngày T+2, nhà đầu tư không có đủ tiền, thì phải trả lệnh, vấn đề này phức tạp và dù có phạt cũng chỉ đến mức”, ông Sơn nói. Lãnh đạo UBCK cho rằng trên hết cần giữ an toàn cho thị trường,  phòng vệ và ngăn chặn đổ vỡ.

Thị trường chứng khoán Việt Nam vẫn đang ở giai đoạn phát triển, còn nhiều rủi ro. Trong tương lai, khi thị trường phát triển bền vững, nhà đầu tư chuyên nghiệp và quản trị tốt hơn, có thể UBCK sẽ cân nhắc, xem xét.

Theo ông Sơn, luật hiện tại đã rất mở cho thị trường chứng khoán và nhà đầu tư nước ngoài. Việc giới hạn sở hữu nước ngoài tại một số ngành nghề đã mở theo các hiệp định thương mại WTO hay CPTPP. Đơn cử như nhóm quản lý quỹ và công ty chứng khoán hiện nay đã cho phép 100% vốn ngoại. Năm qua, nhiều công ty chứng khoán Hàn Quốc đã xuất hiện, mua lại doanh nghiệp chứng khoán trong nước và tăng vốn lớn. Về ngành ngân hàng, hiện tại giới hạn sở hữu là 30%, con số này không thể khác.

Ngoài ra, khối ngoại cũng thắc mắc tại sao nhà đầu tư nội có thể giao dịch ký quỹ, trong khi nhà đầu tư nước ngoài không được phép. Tuy nhiên, theo quan điểm của UBCK, nhà đầu tư ngoại tham gia mua cổ phần của Việt Nam thì phải mang vốn vào thị trường, “không thể mang một ít vốn vào rồi đi vay tiền của trong nước đi mua chứng khoán”.

Nhìn chung, ông Sơn cho rằng việc nâng hạng thị trường là tốt nhưng phải trên cơ sở bền vững, “không lên hạng bằng mọi giá”. Kỳ 6 tháng hàng năm, các tổ chức sẽ đánh giá nâng hạng. Hiện tại, UBCK đang lập dự án kết hợp với Ngân hàng Thế Giới giúp Việt Nam đạt các tiêu chí, phối hợp với các bộ ngành. Luật doanh nghiệp cũng đang bổ sung về chứng khoán lưu ký không có quyền biểu quyết (NVDR), đây có thể là sản phẩm sẽ được triển khai để tháo gỡ vấn đề room ngoại.