'Qua mặt' Mỹ và EU, Nga tái khởi động dự án khí đốt bị trừng phạt, có công suất gần 20 triệu tấn/năm, hàng loạt tàu đang hướng đến châu Á

Cụ thể, ít nhất 4 tàu chở LNG đã rời cơ sở xuất khẩu tại Siberia theo Hành lang phía Bắc, cho thấy Nga tiếp tục tìm kiếm khách mua mới bất chấp áp lực từ lệnh trừng phạt .

Arctic LNG 2 được xây dựng nhằm trở thành dự án LNG lớn bậc nhất của Nga. Nhà điều hành chính là tập đoàn Novatek với tỷ trọng sở hữu 60%. Dự án có thiết kế gồm 3 dây chuyền, mỗi dây chuyền có công suất 6,6 triệu tấn LNG mỗi năm, tổng cộng là 19,8 triệu tấn/năm. Đây là công suất đáng kể, vượt dự án Yamal LNG (16,5 triệu tấn/năm) và đặt kỳ vọng trở thành nguồn cung LNG lớn cho thị trường châu Á.

Dù vậy, suốt thời gian qua, dự án bị đóng băng do thiếu tàu chở LNG chuyên dụng (Ice-class Arc7), một hệ quả trực tiếp từ lệnh trừng phạt và các lệnh hạn chế đối với hoạt động vận tải. Không có đủ tàu vận chuyển, nhiều chuyến xuất hàng bị đình trệ, thậm chí LNG sản xuất bị giữ lại trong kho chứa.

Song mới đây, việc ít nhất 4 tàu, trong đó có các tàu đã bị Mỹ liệt vào danh sách đen, đã tới và bốc hàng tại Arctic LNG 2, là tín hiệu cho thấy dự án đang hoạt động trở lại. Đây là bước tiến đáng chú ý, cho thấy Nga dường như đang thử “thử thách” quyết tâm của Mỹ trong việc thực thi lệnh trừng phạt , nhất là trong bối cảnh Mỹ đang tích cực tìm thuận lợi để khuyến khích một thoả thuận hoà bình ở Ukraine.

Tuy vậy, chặng đường phía trước của Arctic LNG 2 vẫn đầy chông gai. Dù đã khởi động dây chuyền thứ 2 (Train 2) sau thời gian dài gián đoạn, công suất vận hành thực tế vẫn chưa được xác nhận do thiếu khách hàng và hạn chế từ các lệnh trừng phạt . Ngoài ra, chuỗi cung chưa hoàn chỉnh như thiếu tàu vận chuyển và sự rút lui của các nhà đầu tư nước ngoài khiến triển vọng mở rộng lên dây chuyền 3 vào năm 2026 gặp nhiều bất định.

Tháng 8 năm ngoái, một tàu chở LNG bị trừng phạt chở khí tự nhiên hóa lỏng ở Bắc Cực đã đi 4 tháng quanh Bắc Âu, Địa Trung Hải, Kênh đào Suez, Ấn Độ Dương, dọc theo bờ biển phía đông của Trung Quốc và về phía bắc đến Viễn Đông của Nga, nhưng không tìm được người mua.

Năm ngoái, Nga đã bắt đầu vận chuyển LNG từ dự án chủ lực này. Các chuyến hàng đã di chuyển từ dự án Arctic LNG 2 đến các kho chứa nổi ở Nga hoặc ở vùng biển châu Âu.

Nhưng nhìn chung, với công suất gần 20 triệu tấn/năm, Arctic LNG 2 vẫn là niềm hy vọng lớn cho Nga trong chiến lược mở rộng xuất khẩu LNG sang châu Á. Các tàu đen được điều động như Iris và Voskhod đã vận chuyển chuyến hàng đầu tiên trong năm, bật đèn xanh cho khả năng hoạt động thực tế của dự án.

Tuy nhiên, để dự án thực sự cất cánh trở lại, Nga rất có thể cần dỡ bỏ phần nào lệnh cấm, hoặc tìm cách tạo kênh xuất khẩu mới, như chuyển hàng sang tàu bên ngoài EU, hay chấp nhận giao dịch với rủi ro địa chính trị.

Tham khảo Oilprice