Thanh khoản dồi dào, nhưng cửa giảm cho lãi suất đầu ra vẫn “hẹp”

M2 tăng nhanh hơn tín dụng

Theo công bố mới đây của Tổng Cục Thống kê, thì tính đến ngày 20/6/2018, tăng trưởng tín dụng toàn hệ thống ước đạt 6,35% so với cuối năm 2017, thấp hơn hẳn mức tăng 7,54% của cùng kỳ năm ngoái.

Theo đó, tăng trưởng tín dụng riêng trong quý II đã có xu hướng chậm lại so với quý I với mức tăng chỉ 2,85%. Diễn biến này cho thấy chủ trương điều hành tín dụng chặt chẽ của NHNN (đặc biệt với các lĩnh vực như bất động sản, giao thông).

Năm nay, NHNN đặt mục tiêu tăng trưởng tín dụng cho cả năm nay là 17%, giảm so với mức 18,2% của năm 2017. Trong khi đó, tổng phương tiện thanh toán (M2) tăng 4,01% trong quý I và tính đến ngày 20/06/2018 thì mức tăng này là 7,96% so với cùng kỳ năm 2017 – cao hơn so với mức tăng 5,69% của cùng kỳ năm ngoái.

Theo đánh giá của bà Trần Hải Yến, chuyên gia phân tích tại CTCP Chứng khoán Bảo Việt (BVSC), thì việc M2 tăng trưởng cao hơn cùng kỳ xuất phát chủ yếu từ động thái bơm tiền đồng để mua vào ngoại tệ nhằm tăng dự trữ ngoại hối trong 6 tháng đầu năm (hiện đạt mức 63,5 tỷ USD).

Việc M2 tăng nhanh hơn tín dụng đã giúp cho thanh khoản hệ thống ngân hàng ở trạng thái dồi dào trong phần lớn thời gian của hai quý vừa qua.

Theo đó, lãi suất liên ngân hàng các kỳ hạn ngắn như qua đêm, 1 tuần và 2 tuần đã có thời điểm xuống mức rất thấp (dưới 1%/năm).

Lãi suất cho vay có cơ hội giảm?

Vậy liệu việc lãi suất trên thị trường 2 giảm khá mạnh có khả năng thẩm thấu được sang thị trường 1? Các ngân hàng có cơ hội giảm lãi suất cho vay trong thời gian tới?

Theo đánh giá của chuyên gia BVSC, thì ưu tiên hàng đầu của Chính phủ hiện nay vẫn là ổn định kinh tế vĩ mô và quản trị các cú sốc, đặc biệt trong bối cảnh nhiều yếu tố bất định đang ngày một gia tăng trên thế giới (căng thẳng thương mại Mỹ - Trung, Mỹ - EU; FED đẩy nhanh tiến trình tăng lãi suất;ECB sẽ dừng chương trình QE vào quý IV/2018).

Ngoài ra, trước xu hướng tăng nhanh trở lại của lạm phát những tháng gần đây cũng như rủi ro tiếp tục tăng trong 2 quý cuối năm là khá lớn. Theo đó, nhiều khả năng chính sách tiền tệ sẽ được điều hành theo hướng thận trọng hơn.

Giới chuyên gia dự báo, tăng trưởng M2 có thể sẽ chậm lại trong khi tăng trưởng tín dụng có thể sẽ nhanh hơn trong 6 tháng tới nhưng về cơ bản, mức tăng trưởng của cả M2 và tín dụng cho cả năm 2018 sẽ thấp hơn 1-2% so với năm 2017. Theo đó, lãi suất VNĐ (huy động và cho vay) sẽ khó có điều kiện giảm, nhất là khi kiểm soát lạm phát, đảm bảo giá trị VND, ổn định tỷ giá vẫn đang là trọng tâm điều hành của Chính phủ trong giai đoạn hiện tại.

Còn theo như giải thích của TS. Lê Xuân Nghĩa, chuyên gia tài chính, thì việc lãi suất trên thị trường liên ngân hàng giảm trong thời gian qua là do lợi suất trái phiếu chính phủ đang giảm rất mạnh, nên các ngân hàng không mặn mà lắm với việc mua trái phiếu chính phủ như trước đây.

Trong khi, họ đang có nhu cầu rất lớn mở rộng tín dụng nhưng lại chưa thể vì một số lý do, do vậy, thanh khoản của họ khá dồi dào.

Lý giải thêm, chuyên gia này cho biết, nguyên nhân khiến lợi suất trái phiếu chính phủ giảm là do sự suy giảm trong giải ngân đầu tư công.

Theo Báo cáo về tình hình giải ngân vốn đầu tư công của các bộ, ngành, thì ước tính 6 tháng đầu năm 2018, cả nước mới chỉ giải ngân được là 130.013,784 tỷ đồng, đạt 32,53% kế hoạch vốn Quốc hội giao và đạt 33,85% kế hoạch vốn Thủ tướng Chính phủ giao.

Tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư 6 tháng đầu năm  cao hơn so với cùng kỳ năm 2017, tuy nhiên tỷ lệ giải ngân cả nước nhìn chung vẫn còn thấp so với kế hoạch giao.

Trong khi đó, theo đánh giá của chuyên gia, thì khả năng giải phóng nhanh được đầu tư công là khá khó vì chúng ta còn đang phụ thuộc rất nhiều vào việc sửa đổi Luật Đầu tư công. Do đó, xu thế lãi suất thị trường liên ngân hàng thấp có thể sẽ còn kéo dài.

Do yếu tố làm giảm lãi suất không phải là yếu tố thuần túy thị trường, nên chuyên gia cho rằng, việc lãi suất thị trường 2 giảm sẽ không có nhiều tác động giảm lãi suất trên thị trường 1. Theo đó, dự báo từ nay đến cuối năm, lãi suất cho vay sẽ ở mức ổn định.