Thanh tra Chính phủ phát hiện hàng loạt vi phạm xảy ra tại Vietcombank

Thanh tra Chính phủ vừa có kết luận thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật tại Ngân hàng TMCP Ngoại thương Việt Nam (Vietcombank – VCB).

Theo đó, nội dung chính thanh tra là về hoạt động cho vay, xử lý rủi ro, bán nợ, cơ cấu nợ, việc tăng vốn, thoái vốn đầu tư, việc mua sắm thiết bị tin học.

Thanh tra Chính phủ (TTCP) kết luận, về ưu điểm thì Vietcombank là ngân hàng tiên phong trong hệ thống ngân hàng Việt Nam và được các tổ chức uy tín trên thế giới bình chọn là ngân hàng tốt nhất Việt Nam. Ngân hàng này có tốc độ tăng trưởng tài sản cao, vấn đề chất lượng tín dụng được chú trọng, các hệ số an toàn được đảm bảo, thu hồi nợ ngoại bảng đạt kết quả tốt, các hoạt động dịch vụ tăng trưởng tốt, lợi nhuận tăng trưởng so với cùng kỳ, các tỷ suất sinh lời đạt khá tốt.

Song bên cạnh đó vẫn còn nhiều khuyết điểm, vi phạm trong hoạt động tín dụng.

Về thẩm định, phê duyệt cho vay: Một số hồ sơ tín dụng có hồ sơ pháp lý khách hàng, pháp lý dự án không đầy đủ; thẩm định hồ sơ vay vốn, năng lực tài chính thiếu chính xác; báo cáo thẩm định chưa phân tích và đánh giá khả năng trả nợ, nguồn trả nợ, hiệu quả dự án, phương án vay vốn; thẩm định xác định hạn mức tín dụng, vòng quay vốn, thời hạn cho vay, nguồn vốn tự có, vốn huy động khác chưa đủ cơ sở, thiếu chính xác…

Về giải ngân vốn vay, một số hồ sơ tín dụng giải ngân khi chưa đủ điều kiện theo phê duyệt; chứng từ giải ngân không đầy đủ; giải ngân cho vay mới trả khoản vay cũ hoặc trả lãi vay; có trường hợp giải ngân không kiểm tra, kiểm soát các hóa đơn chứng từ (kiểm tra bản gốc của hóa đơn bán hàng), dẫn đến khách hàng giả mạo, sửa chữa nâng giá trị hóa đơn lên nhiều lần để rút vốn ngân hàng.

Về kiểm tra sử dụng vốn vay, một số hồ sơ tín dụng các chi nhánh thực hiện kiểm tra không đầy đủ theo quy định; nội dung kiểm tra chung chung, sơ sài, chưa đầy đủ, chưa kiểm tra cụ thể về sổ sách kế toán, chưa đề cập các thông tin về tình hình kinh doanh, đánh giá dòng tiền, dẫn đến ngân hàng không kiểm soát được việc sử dụng vôn vay và khả năng trả nợ của khách hàng.

Về tài sản đảm bảo, một số hồ sơ tín dụng nhận thế chấp tài sản đảm bảo (TSĐB) không đủ điều kiện theo quy định; việc định giá lại TSĐB chưa theo quy định; hợp đồng thế chấp tài sản không có công chứng…

Về phân loại nợ, có một số hồ sơ tín dụng thực hiện xếp hạng khách hàng, phân loại nợ và cơ cấu nợ chưa đúng quy định tại Quyết định 780 và công văn 2506.

Về xử lý rủi ro, một số hồ sơ xử lý rủi ro có nguyên nhân từ việc khi cho vay Vietcombank đã vi phạm các quy định của hoạt động tín dụng. Sau khi xử lý rủi ro còn chưa có biện pháp kiên quyết, phù hợp để thu hồi nợ, như là phát mại tài sản hay bán nợ…

Về hoạt động mua bán nợ, Vietcombank cũng có những vi phạm như hướng dẫn mua bán nợ không rõ ràng, dẫn đến sự nhầm lẫn giữa các bước; hay VAMC ủy quyền cho Vietcombank bán các khoản nợ theo hình thức thỏa thuận trực tiếp với khách hàng khi chưa thực hiện đấu giá là chưa đúng với quy định.

Về hoạt động đầu tư tài chính, một số việc góp vốn, mua cổ phần của Vietcombank chưa phù hợp với Thông tư 36.

Đồng thời, Vietcombank có cổ phần sở hữu tại Gentraco và tổ chức tín dụng là MB nhưng doanh nghiệp lại là cô đông hoặc công ty con của TCTD lại là cổ đông của Vietcombank là chưa đúng quy định của Luật TCTD. Vietcombank còn chậm thoái vốn tại các doanh nghiệp ngoài ngành và những DN hoạt động không hiệu quả. Hiệu quả đầu tư còn chưa tương xứng với việc tăng vốn đầu tư.

Về mua sắm tài sản, Vietcombank cũng có vi phạm là thực hiện chưa đúng về quy trình và nội dung đầu tư, các nội dung về an toàn, bảo mật; năng lực của cán bộ thực hiện dự án chưa đáp ứng yêu cầu…