Thấy gì từ việc lãi suất trái phiếu tăng ồ ạt?

Lãi suất lên đến 13,5%

Cập nhật từ Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội (HNX), vừa qua các đợt phát hành trái phiếu doanh nghiệp thành công được công bố. Mức lãi suất trên 10% xuất hiện phổ biến hơn, đặc biệt doanh nghiệp phát hành thuộc ngành bất động sản lên đến 13,5%.

Số liệu từ FiinGroup, nhóm bất động sản tăng mạnh phát hành trái phiếu doanh nghiệp trong tháng 10, toàn bộ qua kênh riêng lẻ, với giá trị phát hành mới đạt 32.700 tỷ đồng, gấp 2,5 lần so với tháng trước và 14 lần cùng kỳ 2024. Mức này tiệm cận ngưỡng đỉnh của tháng 12/2024 (32.900 tỷ đồng).

Lũy kế 10 tháng, các doanh nghiệp bất động sản đã phát hành hơn 107.000 tỷ đồng trái phiếu , phản ánh nhu cầu vốn gia tăng. Phần lớn doanh nghiệp phát hành trong tháng 10 là các đơn vị lần đầu huy động trái phiếu trong năm nay, đáng chú ý: Thời Đại Mới T&T (8.100 tỷ đồng), Hưng Phát Invest Hà Nội (7.700 tỷ đồng), Phát triển TN (3.000 tỷ đồng) và TNI Nam Quang (1.000 tỷ đồng). Đây là các tổ chức phát hành hoàn toàn mới.

Những thương vụ đáng chú ý, lãi suất cao như CTCP Tập đoàn Khải Hoàn Land phát hành 80 tỷ đồng với lãi suất 13,5%/năm cho hai kỳ đầu; CTCP Đầu tư xây dựng Thái Sơn huy động 4.000 tỷ đồng qua trái phiếu , lãi suất 12,5%/năm, kỳ hạn 2 năm.

Phát hành trái phiếu tháng 10 tăng mạnh ở nhóm doanh nghiệp bất động sản, đồng thời, trường hợp chậm trả cũng ghi nhận ở các doanh nghiệp trong ngành. CTCP Xếp hạng tín nhiệm đầu tư Việt Nam (VIS Rating) nhấn mạnh cần thiết giám sát rủi ro thanh khoản.

Mặc dù ghi nhận lợi nhuận và duy trì số dư tiền mặt khoảng 300 tỷ đồng tại cuối quý III vừa qua, CTCP Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình (HBC) vẫn không thanh toán được khoản gốc 12,4 tỷ đồng cho lô trái phiếu HBCH2225002 vào ngày 31/10.

“Việc này cho thấy khoảng trống thanh khoản đáng kể, chỉ tiêu lợi nhuận kế toán hoặc số dư tiền mặt trên báo cáo tài chính không phản ánh đầy đủ năng lực thanh toán thực tế của doanh nghiệp. Dù HBC đã công bố kế hoạch triển khai khối lượng công việc khá lớn, nhưng đa số dự án mới chỉ khởi động trong quý III-IV, khiến dòng tiền thu về trong ngắn hạn còn hạn chế, trong khi áp lực thanh khoản duy trì ở mức cao...”, VIS Rating nhận định.

Đề xuất công bố rõ phương án sử dụng vốn, rủi ro dự án

Bộ Tài chính đang lấy ý kiến về dự thảo nghị định quy định về chào bán, giao dịch trái phiếu doanh nghiệp riêng lẻ tại thị trường trong nước và chào bán trái phiếu doanh nghiệp ra thị trường quốc tế (thay thế Nghị định 153/2020/NĐ-CP sau 5 năm triển khai thi hành).

Cơ quan soạn thảo cho rằng cần nâng cao hơn nữa trách nhiệm của tổ chức phát hành, làm rõ vai trò của các tổ chức cung cấp dịch vụ và tổ chức, cá nhân tham gia vào quá trình lập, ký xác nhận hồ sơ, tài liệu về phát hành trái phiếu riêng lẻ .

Về phía nhà đầu tư, dự thảo tiếp tục đề xuất, nhà đầu tư chuyên nghiệp cá nhân ký văn bản cam kết về việc được tiếp cận thông tin, hiểu rõ rủi ro và hoàn toàn chịu trách nhiệm khi đầu tư.

Dự thảo cũng quy định bắt buộc phải có hợp đồng với đại diện người sở hữu trái phiếu (đối với trường hợp chào bán trái phiếu cho nhà đầu tư cá nhân hoặc trái phiếu có tài sản bảo đảm), tương tự quy định đối với chào bán trái phiếu ra công chúng.

Để tối ưu hóa dòng vốn cho doanh nghiệp, dự thảo nghị định bổ sung quy định doanh nghiệp được thay đổi phương án sử dụng vốn thu được từ đợt chào bán, trong trường hợp được cấp có thẩm quyền của doanh nghiệp thông qua, và số người sở hữu hơn 65% trái phiếu cùng loại chấp thuận. Doanh nghiệp phải công bố thông tin bất thường về việc này.

Về phương án trả nợ vốn thu được từ đợt chào bán, tiếp thu kiến nghị của Thanh tra Chính phủ, Bộ Tài chính đề xuất tại dự thảo nghị định, quy định doanh nghiệp phải nêu rõ, chi tiết kế hoạch trả nợ lãi, gốc trái phiếu (bao gồm chi tiết kế hoạch bố trí nguồn cho từng kỳ thanh toán lãi, gốc trái phiếu cho đến khi đáo hạn, phương thức thanh toán, số tiền thanh toán, thời gian dự kiến thanh toán...); phương án chi tiết xử lý tài sản đảm bảo trong trường hợp không bố trí được nguồn thanh toán lãi, gốc (trong trường hợp trái phiếu có tài sản đảm bảo)...