Thu nhập 1 triệu/tháng không được tính là người phụ thuộc: Vậy sống thế nào?

Quy định duy trì 12 năm không thay đổi 

Dự thảo luật Thuế thu nhập cá nhân (sửa đổi) do Bộ Tài chính thực hiện đưa ra nhiều nội dung sửa đổi so với quy định hiện hành như mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế, biểu thuế lũy tiến, những khoản thu nhập được miễn thuế... Tuy nhiên, quy định về mức thu nhập đối với cá nhân được xác định là người phụ thuộc chưa có thông tin cụ thể.

Theo dự thảo, người phụ thuộc được tính bao gồm người nộp thuế có trách nhiệm nuôi dưỡng. Đó là con chưa thành niên, con bị tàn tật; không có khả năng lao động. Song song đó, các cá nhân không có thu nhập hoặc có thu nhập không vượt quá mức do Bộ Tài chính quy định, bao gồm con thành niên đang học đại học, cao đẳng, trung học chuyên nghiệp hoặc học nghề; vợ hoặc chồng không có khả năng lao động; bố, mẹ đã hết tuổi lao động hoặc không có khả năng lao động; những người khác không nơi nương tại mà người nộp thuế phải trực tiếp nuôi dưỡng.

ẢNH: NGỌC THẮNG

Thời gian qua, để xác định là người phụ thuộc đối với một số trường hợp gồm vợ hoặc chồng hay bố, mẹ đã hết tuổi lao động hoặc không có khả năng lao động, Bộ Tài chính tại Thông tư 111/2013 quy định rõ là người không có thu nhập hoặc có thu nhập bình quân tháng trong năm từ tất cả các nguồn thu nhập không vượt quá 1 triệu đồng. Quy định này đã duy trì hơn 12 năm qua và không hề thay đổi, bất chấp mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế được tăng từ 9 triệu đồng/tháng lên 11 triệu đồng/tháng, tương ứng mức tăng khoảng 22%. Điều này đã được các chuyên gia tài chính, chuyên gia thuế kiến nghị sửa đổi để người nộp thuế vẫn có khả năng đảm bảo cuộc sống gia đình.

Cần tăng mức thu nhập tối đa để xác định người phụ thuộc

Trên thực tế, nhiều gia đình có bố, mẹ lớn tuổi nhưng lại rơi vào trường hợp không được tính là người phụ thuộc khi có thu nhập trên 1 triệu đồng/tháng. Chị Minh Hạnh (TP.HCM) chia sẻ, cách đây 3 năm, bố chị qua đời và từ đó mẹ chị được hưởng tiền tuất hàng tháng theo quy định là 50% lương cơ sở. Trước đây, lương cơ sở dưới 2 triệu đồng thì mức hỗ trợ này dưới 1 triệu đồng và chị vẫn kê khai mẹ là người phụ thuộc . Tuy nhiên, trong năm 2024, khi lương cơ sở tăng lên 2,34 triệu đồng/tháng thì mẹ chị nhận được tiền hỗ trợ hơn 1,1 triệu đồng. Do vậy, mẹ chị bị loại ra khỏi danh sách là người phụ thuộc . Điều này tương ứng số thuế thu nhập cá nhân mà chị phải nhiều hơn. 

"Số tiền được trợ cấp tăng thêm một tí nhưng số thu nhập này chỉ bằng 25% mức giảm trừ gia cảnh một người phụ thuộc được khấu trừ là 4,4 triệu đồng/tháng. Chưa kể, ngay cả mức 4,4 triệu đồng/tháng thì tính hết chi phí cho một người ở TP.HCM đã không đủ thì làm sao mức trợ cấp hơn 1,1 triệu đồng của mẹ tôi sẽ đủ? Mẹ thì ngày càng già yếu, các chi phí chăm sóc sức khỏe càng gia tăng mà mình lại phải nộp thuế nhiều hơn. Vấn đề vô lý này lại không được thay đổi thì dù có nâng mức giảm trừ gia cảnh cho người nộp thuế lên cũng chưa công bằng", chị Minh Hạnh bức xúc nói.

Trong khi đó, chị Ngọc Hải (TP.HCM) cho rằng, mức thu nhập trên 1 triệu đồng/tháng cũng chỉ bằng khoảng 30% mức lương tối thiểu vùng thấp nhất mà Chính phủ quy định hiện nay. Điều này cho thấy với thu nhập chỉ vừa hơn 1 triệu đồng/tháng là không ai có thể sống được mà phải có sự trợ cấp của con cái. Vậy thì tại sao con cái rơi vào diện phải nộp thuế thu nhập cá nhân lại không được kê khai giảm trừ cho bố mẹ của mình?

Trong văn bản gửi đến Đoàn đại biểu Quốc hội TP.HCM mới đây để góp ý về Nghị quyết điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh của thuế thu nhập cá nhân, Hiệp hội Doanh nghiệp TP.HCM (HUBA) cho rằng, với chi phí sống và giá cả hàng hóa, dịch vụ như hiện nay thì mức tối thiểu để một người có thể sinh hoạt bình thường là phải cao hơn mức lương cơ sở (2,34 triệu đồng/tháng). Vì vậy, HUBA đề xuất tăng mức khống chế thu nhập để xác định người phụ thuộc lên 2,5 triệu đồng/tháng.