Tổng Kiểm toán Nhà nước tranh luận với Bộ trưởng Tài chính trên nghị trường vì vụ Unilever trốn thuế

Trong vai trò cơ quan trình, Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng đã pháp biểu tiếp thu ý kiến đại biểu sau phiên tranh luận sáng nay tại kỳ hợp thứ 7, Quốc hội khóa XIV về dự án Luật Quản lý thuế sửa đổi. Đề cập tới điều khoản cho phép người nộp thuế khiếu nại, Bộ trưởng Dũng khẳng định tổ chức, cá nhân khiếu kiện là đúng pháp luật, đúng theo Điều 30 Luật Tố tụng Hành chính.

"Chúng ta phải đảm bảo quyền lợi của người nộp thuế. Do đó, chúng tôi sẽ nghiên cứu chỗ này. Hoặc là chúng ta sửa Điều 30 của Luật Tố tụng hành chính hoặc là chúng ta phải ghi vào đây, hoặc ghi vào Luật Kiểm toán thì mới xử lý được", ông Dũng nhấn mạnh.

Lấy trường hợp điển hình là vụ việc của Unilever, Bộ trưởng Dũng cho biết cách đây 2 tuần theo chỉ đạo của Thủ tướng, Bộ Tài chính chủ trì họp với Kiểm toán nhà nước, Thanh tra Chính phủ, Bộ Tư pháp và các bộ có liên quan để bàn phương án xử lý kết luận của Kiểm toán và Thanh tra tại Samico và Unilever.

"Trong vụ Unilever, Kiểm toán Nhà nước đưa số liệu ban đầu là truy thu 870 tỷ, lần thứ 2 là hơn 500 tỷ, lần thứ 3 là hơn 300 tỷ. Bây giờ, chúng tôi thống nhất báo cáo Thủ tướng rằng Unilever đã đồng ý nộp hơn 300 tỷ đồng rồi thì cứ để họ nộp rồi còn lại tiếp tục đối chiếu. Nếu trường hợp này, chúng tôi ra ngay quyết định truy thu 872 tỷ đồng, người ta kiện cơ quan Thuế ra Tòa và cơ quan Thuế phải giải trình", ông Dũng chia sẻ về việc Kiểm toán Nhà nước kiến nghị truy thu thuế của doanh nghiệp nhưng cơ quan thuế lại phải ra quyết định và rồi bị doanh nghiệp kiện.

Ông Hồ Đức Phớc. Ảnh: Báo Nghệ An

Ngay sau phát biểu của Bộ trưởng Dũng, do còn thời gian nên Tổng Kiểm toán Nhà nước Hồ Đức Phớc đã giơ biển xin tranh luận để "giải trình rõ thêm ý kiến của Bộ trưởng Đinh Tiến Dũng về Unilever để Quốc hội hiểu, không thì nói Kiểm toán nhà nước kết luận không đúng".

Theo ông Phớc, Thanh tra của Cục Thuế Thành phố Hồ Chí Minh đã thanh tra Unilever và kiến nghị truy thu 383 tỷ đồng. Unilever đã nộp 383 tỷ đồng. Sau đó Kiểm toán nhà nước vào kiểm tra lại hồ sơ thì ngoài truy thu 383 tỷ đồng này còn kiến nghị truy thu 882 tỷ đồng. Sau đó yêu cầu đoàn thanh tra của Cục Thuế Thành phố Hồ Chí Minh giải trình tại sao lại thu 383 tỷ đồng.

"Đoàn thanh tra giải trình là do điều kiện cuối năm nên đoàn thanh tra căn cứ vào số liệu do công ty tự tính toán thuế thu nhập doanh nghiệp đối với hoạt động đầu tư mở rộng không được ưu đãi thuế trong giai đoạn 2009-2013 để kiến nghị truy thu chứ chưa kiểm tra, rà soát các hồ sơ, tài liệu liên quan của doanh nghiệp. Chúng tôi khẳng định việc chúng tôi kiến nghị truy thu 882 tỷ đồng là đúng và thanh tra thuế làm không đúng", ông Phớc nói.

Sau 8 tháng, Unilever mới có khiếu nại. Kiểm toán Nhà nước đã mời Tổng cục Thuế và Cục Thuế Thành phố Hồ Chí Minh cùng làm việc với Unilever. Trong lần làm việc này, Unilever cung cấp thêm hồ sơ và xác định những hồ sơ đó chưa được giám định. Căn cứ tiếp vào hồ sơ mới được cung cấp này, Kiểm toán Nhà nước kết luận thuế là 575 tỷ đồng.

"Sau đó, bà Phó Tổng giám đốc của Unilever sang làm việc với Kiểm toán nhà nước, Tổng cục Thuế và Cục Thuế tại cơ quan Kiểm toán nhà nước. Họ chấp nhận số tiền là 384 tỷ đồng và khẳng định có nộp nhưng kiến nghị không phạt nộp chậm. Chúng tôi bàn với Tổng cục Thuế và Bộ Tài chính và thống nhất rằng họ chấp nhận 384 tỷ đồng thì cứ để họ nộp đi. Phần còn lại sẽ nên bổ sung sau khi xem xét kỹ hồ sơ", ông Phớc cho biết nêu ý kiến như vậy để Quốc hội hiểu.

Về việc giải quyết khiếu nại, ông Phớc cho rằng văn bản đã có chữ ký của cơ quan thuế có nghĩa là bên thuế đã làm việc cùng cùng với Kiểm toán nhà nước và thanh tra. Cơ quan thuế cũng phải ra quyết định để người nộp thuế phải nộp bổ sung. Nếu người nộp thuế không đồng ý thì họ kiện quyết định của cơ quan thuế là đúng.

"Kiểm toán Nhà nước chịu trách nhiệm về quyết định của mình với cơ quan thuế. Cơ quan thuế có thể đồng ý hoặc không đồng ý, hay thậm chí khiếu nại kết luận của kiểm toán. Do quyền lực nhà nước thống nhất nên chỉ phân công cho từng cơ quan thực hiện các quyền và trách nhiệm của mình. Chúng ta làm vì trách nhiệm và sự phát triển của đất nước", ông Phớc cho hay.