Trả nợ BHXH, Chính phủ muốn phát hành hơn 22.000 tỷ đồng trái phiếu

Phát hành trái phiếu Chính phủ (TPCP) nhận nợ với Quỹ BHXH về khoản đóng góp BHXH cho người lao động làm việc trong khu vực Nhà nước trước ngày 1/1/2018 là một trong những nội dung được Bộ trưởng Tài chính Đinh Tiến Dũng đưa ra tại Quốc hội chiều nay (26/5).

Theo Bộ trưởng, khoản đóng góp này đã được quy định tại Khoản 5, Điều 139 Luật BHXH, thông qua tại kỳ họp thứ 9 (tháng 6/2006). Số tiền phải nộp là 22.090 tỷ đồng.

Bộ trưởng cho biết trong dự toán ngân sách Nhà nước năm 2016 – 2017 chưa bố trí để xử lý khoản nợ trên. Nguyên nhân hàng năm Quỹ BHXH đều có kết dư, nếu ngân sách chuyển 22.090 tỷ đồng vào thì Quỹ cũng sử dụng để mua TPCP.

Tuy nhiên, để xử lý dứt điểm vấn đề này, ngày 11/5/2018, Chính phủ đã trình Uỷ ban thường vụ Quốc hội lộ trình trả nợ theo hình thức ban hành TPCP nhận nợ với Quỹ BHXH bắt buộc.

Cụ thể, năm 2018 là khoảng 6.000 tỷ đồng, năm 2019 khoảng 7.000 tỷ đồng, năm 2020 khoảng 9.090 tỷ đồng.  Đồng thời, ngân sách Nhà nước sẽ phải tính và trả lãi phát sinh đối với khoản nợ Quỹ BHXH bắt buộc nêu trên từ ngày 1/1/2016.

Theo Bộ Tài chính, việc phát hành TPCP nhận nợ với BHXH Việt Nam theo nguyên tắc như trên không làm tăng bội chi ngân sách Nhà nước và vẫn đảm bảo cân đối ngân sách, an toàn nợ công giai đoạn 2018-2020.

Ngân sách trung ương tăng chi trả nợ lãi trong 2 năm 2019-2020 khoảng 1,3 nghìn tỷ đồng. Nợ công giai đoạn 2018-2020 tăng thêm khoảng 0,4%GDP (đến ngày 31/12/2017, dư nợ công bằng khoảng 61,4% GDP).

Thay mặt Uỷ ban Tài chính ngân sách, ông Nguyễn Đức Hải, chủ nhiệm Uỷ ban cũng đã có tờ trình, thẩm định về vấn đề trên trước Quốc hội. 

Theo đó, Uỷ ban Tài chính ngân sách cho rằng trong những năm qua , do ngân sách gặp khó khăn, chưa chuyển được kinh phí theo đúng quy định của Luật BHXH và Nghị quyết của Uỷ ban Thường vụ Quốc hội khiến Quỹ BHXH gặp khó khăn, đồng thời không phản ánh hết các khoản ngân sách còn nợ, chưa tính đủ nợ công.

Vì vậy, để xử lý dứt điểm vấn đề này, Ủy ban Tài chính Ngân sách nhất trí với đề nghị của Chính phủ về việc phát hành trái phiếu nhận nợ nhằm bảo đảm minh bạch khoản nợ, góp phần an toàn Quỹ BHXH.

Mặt khác, nội dung này chưa xác định trong dự toán ngân sách các năm 2016-2018, do đó, việc Chính phủ trình Quốc hội cho phép phát hành TPCP nhận nợ với BHXH Việt Nam là đúng thẩm quyền quyết định của Quốc hội, theo ông Hải.

Uỷ ban này cũng cơ bản nhất trí với lộ trình phát hành TCPC như Chính phủ đề nghị. Đối với số lãi phát sinh, có thể phát hành TPCP để nhận nợ với Quỹ BHXH Việt Nam phù hợp với thực tế hoặc sẽ được cộng dồn vào năm 2020 để thanh toán.

Tuy nhiên, Uỷ ban đề nghị Chính phủ giải trình rõ tính hợp lý của việc tính lãi từ thời điểm 01/01/2016 trong khi phát hành TPCP ghi nợ có lộ trình 3 năm, bắt đầu từ năm 2018. Một số ý kiến đề nghị tính lãi từ thời điểm phát hành TPCP nhận nợ, bảo đảm rõ ràng, nhất quán.

Đối với tác động của việc phát hành TPCP, dù Chính phủ khẳng định không làm tăng bội chi ngân sách, nợ công vẫn được an toàn, Uỷ ban vẫn đề nghị Chính phủ chú trọng trong điều hành cân đối ngân sách.

Theo đó, Chủ nhiệm Nguyễn Đức Hải nhấn mạnh, phải kiên quyết bảo đảm tổng mức vay của ngân sách được Quốc hội quyết định hằng năm và trần nợ công trong giới hạn quy định theo Nghị quyết số 25 ngày 9/11/2016 của Quốc hội.