Truyền thông Mỹ vạch ra lý do khiến Anh bị bỏ lại trong cuộc đua AI: Riêng Trung Quốc làm rất tốt

Khi cuộc đua toàn cầu về trí tuệ nhân tạo (AI) ngày càng khốc liệt, các quốc gia gấp rút tìm kiếm nguồn điện, triển khai năng lượng gió, năng lượng hạt nhân và năng lượng mặt trời. Tuy nhiên, tờ Wall Street Journal đã lưu ý về một nút thắt: lưới điện cũ kỹ không thể đáp ứng được nhu cầu điện năng gia tăng.

Hệ thống điện đã quá cũ kỹ

Theo số liệu từ Cơ quan Năng lượng Quốc tế, đầu tư toàn cầu vào sản xuất điện đã tăng gần 70% trong thập kỷ qua, đạt 1.000 tỷ USD mỗi năm, nhưng chi tiêu hàng năm cho việc xây dựng lưới điện chỉ tăng lên 400 tỷ USD.

Báo cáo nêu rõ rằng tại Hoa Kỳ, các đường dây truyền tải điện cũ kỹ được coi là nguyên nhân chính cản trở việc thúc đẩy các dự án năng lượng mới. Tại châu Âu, sự cố mất điện trên diện rộng ở Tây Ban Nha hồi tháng 4 đã làm dấy lên nguy cơ sụp đổ hệ thống do những biến động nghiêm trọng trong hệ thống điện. Ngược lại, việc Trung Quốc tích cực thúc đẩy xây dựng đường dây truyền tải điện siêu cao áp đã mang lại lợi thế đáng kể cho nước này trong cuộc đua trí tuệ nhân tạo.

Trong số tất cả các quốc gia, các phương tiện truyền thông Mỹ đã mô tả kinh nghiệm của Anh như một bài học cảnh tỉnh. Quốc gia này đã xây dựng một mạng lưới điện gió và điện mặt trời khổng lồ, và sản lượng năng lượng tái tạo của nước này chiếm tỷ trọng lớn hơn hầu hết các quốc gia và khu vực trên thế giới. Tuy nhiên, đáng tiếc là Anh lại không đồng thời xây dựng các đường dây truyền tải có khả năng vận chuyển nguồn năng lượng sạch này.

Vào những năm 1960, việc sử dụng rộng rãi tủ lạnh và máy giặt đã thúc đẩy mạnh mẽ nhu cầu điện năng, khiến Anh đầu tư mạnh vào lưới điện của mình. Tuy nhiên, kể từ đó, quốc gia này chưa thực hiện bất kỳ nâng cấp quy mô lớn nào đối với lưới điện.

Vương quốc Anh đã khởi động một kế hoạch xây dựng lưới điện khổng lồ, dựa trên khả năng tận dụng sự bùng nổ của trí tuệ nhân tạo (AI) để giảm hóa đơn tiền điện cho các hộ gia đình và nắm bắt các cơ hội việc làm và đầu tư liên quan đến AI. Theo các báo cáo, Tập đoàn Lưới điện Quốc gia Anh (National Grid) đang thúc đẩy một dự án có tên gọi "Nâng cấp Lưới điện vĩ đại" (The Great Grid Upgrade), dự kiến sẽ đầu tư khoảng 40 tỷ đô la trong vòng 5 năm tới để nâng cấp lưới điện. Tuy nhiên, dự án nâng cấp này và các chi phí liên quan đang làm tăng thêm hóa đơn tiền điện cho các hộ gia đình ở Anh, vốn đã thuộc hàng cao nhất thế giới.

Tờ Wall Street Journal chỉ ra rằng cơ sở hạ tầng lưới điện cũ kỹ của Anh đã gây ra những ảnh hưởng nhất định trong thị trường năng lượng. Dung lượng lưới điện không đủ cũng hạn chế sự phát triển của năng lượng xanh.

Steve Smith, giám đốc chiến lược và pháp lý của National Grid, cho biết nếu một trang trại điện gió hiện đại được xây dựng ở phía bắc Scotland nhưng không có lưới điện để kết nối đến đó, thì ngay cả công nghệ tiên tiến nhất cũng trở nên vô dụng. Giải pháp duy nhất là xây dựng các đường dây truyền tải mới.

Một vấn đề nan giải khác là việc sản xuất điện từ các tấm pin mặt trời và tua bin gió bị hạn chế bởi điều kiện thời tiết và thường không đáp ứng được nhu cầu điện năng cao điểm.

Trung Quốc đã sớm đi trước một bước

Từ năm 2010 đến năm 2024, sản lượng điện của Trung Quốc sẽ tăng trưởng nhanh hơn toàn bộ phần còn lại của thế giới cộng lại. Năm 2024, Trung Quốc đã sản xuất lượng điện gấp hơn hai lần so với Hoa Kỳ, và một số trung tâm dữ liệu của Trung Quốc hiện đang tính phí điện năng thấp hơn một nửa so với các trung tâm dữ liệu của Mỹ. Và đây mới chỉ là khởi đầu. Theo Morgan Stanley, Trung Quốc sẽ đầu tư khoảng 560 tỷ USD vào các dự án lưới điện vào năm 2030, tăng 45% so với 5 năm trước đó. Goldman Sachs dự đoán rằng đến năm 2030, Trung Quốc sẽ có khoảng 400 gigawatt công suất điện dự trữ, gấp khoảng ba lần mức tiêu thụ điện năng dự kiến của các trung tâm dữ liệu toàn cầu vào thời điểm đó.

Lin Qingyuan, một nhà phân tích chất bán dẫn tại Bernstein, một ngân hàng đầu tư nổi tiếng ở phố Wall, cho biết: "Trong ngắn hạn, tình trạng thiếu năng lực sản xuất chip tiên tiến của Trung Quốc nghiêm trọng hơn so với nút thắt về nguồn điện của Hoa Kỳ." Tuy nhiên, ông tin rằng điều quan trọng là năng lực sản xuất điện của Trung Quốc ít nhất vẫn cho phép nước này tiếp tục cạnh tranh.