VDSC: Khó khăn của thị trường trái phiếu doanh nghiệp không còn là vấn đề mới

Trong báo cáo vĩ mô tháng 3/2023, Chứng khoán Rồng Việt (VDSC) ước tính quy mô trái phiếu doanh nghiệp năm 2023 đạt khoảng 290 nghìn tỷ đồng. Điểm rơi của áp lực trả nợ sẽ rơi vào giai đoạn tháng 5-9 và tháng 12/2023.

Riêng đối với lĩnh vực bất động sản và xây dựng, quy mô TPDN đáo hạn trong năm 2023 là khoảng 145 nghìn tỷ đồng, trong đó áp lực trả nợ là khoảng 85 nghìn tỷ đồng trong giai đoạn đỉnh điểm từ tháng 05-09/2023.

Theo nhóm phân tích VDSC, trong 2 tháng đầu năm việc phát hành trái phiếu doanh nghiệp diễn ra khá ảm đạm. Chỉ có Sơn Kim Land và CTCP Đầu tư Phan Vũ là hai doanh nghiệp phát hành thành công với tổng giá trị phát hành tương ứng là 500 tỷ đồng và 110 tỷ đồng, với mức lãi suất lần lượt là 13,5%/năm và 10,5%/năm.

Quy mô mua lại trước hạn TPDN trong hai tháng đầu năm là khoảng 15 nghìn tỷ đồng, tăng khoảng 56% so với cùng kỳ. Dù vậy, việc mua lại trước hạn của các tổ chức phát hành TPDN có phần chững lại so với giai đoạn nửa cuối năm 2022. Tổng giá trị TPDN mua lại trước hạn từ đầu năm 2022 đến nay là 235 nghìn tỷ đồng, trong đó, 48% quy mô mua lại thuộc nhóm tài chính (ngân hàng, chứng khoán, dịch vụ tài chính, ~112 nghìn tỷ đồng) và 30% thuộc nhóm bất động sản và xây dựng (~70 nghìn tỷ đồng).

Rủi ro không thanh toán được nợ gốc và lãi đã được lường trước

VDSC cho biết rủi ro không thanh toán được nợ gốc và lãi TPDN của các tổ chức phát hành đã bộc lộ rõ hơn trong thời gian gần đây. Trong 2 tháng đầu năm 2023, có khoảng 22,8 nghìn tỷ đồng TPDN đáo hạn, tuy nhiên, thống kê của HNX cho thấy có khoảng 13 doanh nghiệp chậm thanh toán gốc và lãi trái phiếu với quy mô phát hành khoảng 3,8 nghìn tỷ đồng. Luỹ kế từ tháng 9/2022 đến nay, có khoảng hơn 60 doanh nghiệp công bố chậm trả lãi và nợ gốc trái phiếu, phần lớn tập trung vào nhóm doanh nghiệp bất động sản và xây dựng.

“Trong bối cảnh năng lực tài chính và tình hình kinh doanh của nhóm doanh nghiệp này chưa có cửa sáng để cải thiện, chúng tôi cho rằng vấn đề vi phạm trong nghĩa vụ trả nợ đối với trái chủ có thể sẽ gia tăng trong thời gian tới. Tuy nhiên, rủi ro này kỳ vọng sẽ tập trung ở lĩnh vực bất động sản và xây dựng”, báo cáo nêu rõ.

Nhìn chung, VDSC đánh giá vấn đề khó khăn của thị trường TPDN đối với NĐT hiện nay đã không còn mới, việc có thêm những tổ chức phát hành không hoàn thành nghĩa vụ với trái chủ là diễn biến có thể lường trước. Ngoài ra, mặc dù bản chất khó khăn của thị trường TPDN chưa được tháo gỡ nhưng VDSC kỳ vọng rủi ro này sẽ không bị thổi phồng lên trong thời gian tới khi doanh nghiệp có những giải pháp đàm phán và thu xếp với trái chủ sau khi nghị định 65 được sửa đổi.

Cùng với đó, quy mô TPDN đáo hạn đã giảm mạnh nhờ hoạt động mua lại trái phiếu trước hạn, rủi ro mất khả năng thanh toán đang được tích luỹ và bộc lộ dần nhưng ở mức dự báo được khi xét về quy mô, TDPN đáo hạn của nhóm bất động sản và xây dựng chiếm khoảng 1,2% quy mô tín dụng toàn hệ thống. Rủi ro mất khả năng thanh toán lây lan sang các khoản nợ vay ngân hàng của doanh nghiệp BĐS và xây dựng nói riêng và các lĩnh vực khác cũng là một vấn đề cần lưu tâm. Dù vậy, nhóm phân tích VDSC cho rằng xác suất xảy ra và tác động của rủi ro này chưa thực sự rõ ràng.