Vì sao cuộc khủng hoảng tắc nghẽn tại hàng loạt cảng biển lớn của thế giới chấm dứt?

Chi phí vận tải đồng thời đang giảm đi. Chi phí của một tàu công ten nơ từ Thượng Hải sang bờ Tây nước Mỹ trong tuần đầu của tháng 9/2022 ở mức 3.959USSD, giảm 23% so với tuần trước đó.

Tình trạng tắc nghẽn công ten nơ tại các cảng biển của thế giới vốn từng vô cùng tồi tệ trong thời kỳ đại dịch COVID-19 hiện đang giảm đi nhanh chóng, giá vận tải giảm kỷ lục, đây là dấu hiệu cho thấy các yếu tố từng gây căng thẳng chuỗi cung ứng cuối cùng đang hạ nhiệt.

Theo Nikkei, tính toán của Viện nghiên cứu Nomura cho thấy số lượng tàu công ten nơ bên ngoài cảng Long Beach của Los Angeles đã giảm từ hơn 100 vào tháng 1/2022 ở thời điểm khủng hoảng chuỗi cung ứng căng thẳng nhất xuống chỉ còn chưa đầy 10 ở hiện tại.

Tình trạng tắc nghẽn tàu công ten nơ tại các cảng West Coast bắt đầu từ cuối năm 2020 do sự bùng phát của đại dịch COVID-19. Các cảng đương đầu với tình trạng thiếu nhân lực trầm trọng, từ nhân viên vận hành cảng cho đến những người lái xe tải chuyên chở công ten nơ nôi địa, năng lực bốc dỡ xử lý hàng hóa vì vậy chịu nhiều hạn chế. Nhiều đã buộc phải chờ nhiều ngày ở ngoài khơi.

Rồi sau đó từ mùa hè năm ngoái, phải mất đến 30 ngày mới có thể vận chuyển được hàng hóa từ châu Á sang Bờ Tây nước Mỹ, thời gian dài hơn từ 2 đến 3 lần so với bình thường.

Thời gian vận chuyển càng dài, số lượng tàu sẵn có để vận chuyển hàng hóa càng ít và năng lực vận tải toàn cầu giảm đi nhanh chóng. Tình trạng tắc nghẽn tại cảng thường xuyên xảy ra, đặc biệt khu vực bờ Đông nước Mỹ và châu Âu, hoạt động vận tải biển bị gián đoạn và trở thành yếu tố quan trọng gây hạn chế chuỗi cung ứng.

Chi phí vận tải đồng thời đang giảm đi. Chi phí của một tàu công ten nơ từ Thượng Hải sang bờ Tây nước Mỹ trong tuần đầu của tháng 9/2022 ở mức 3.959USSD, giảm 23% so với tuần trước đó. Mức giảm như vậy lên đến hơn 1.000USD, sâu nhất tính từ năm 2009 khi mà số liệu kiểu như trên bắt đầu được công bố.

Chi phí vận tải hàng hóa tuyến Mỹ - Trung Quốc vốn được coi như chuẩn của toàn cầu, chính vì vậy chi phí vận tải hàng hóa trên các tuyến khác cũng đồng thời đang giảm. Chi phí vận tải từ Thượng Hải sang cảng Rotterdam ở Hà Lan và nhiều nơi khác đã giảm đến 45% tính từ đầu năm 2022 đến nay.

Chỉ số đo lường tình trạng gián đoạn của chuỗi cung ứng toàn cầu cũng đang giảm đi. Chỉ số áp lực chuỗi cung ứng đã giảm 4 tháng liên tiếp tính đến tháng 8/2022 và hiện đang ở mức thấp nhất tính từ tháng 1/2021, chỉ ngay trước khi các vấn đề của chuỗi cung ứng trở nên tệ hại hơn.

“Sự suy giảm của tháng 8/2022 diễn ra trên diện rộng, thời gian vận chuyển hàng hóa đến tất cả các nước đồng loạt giảm”, Fed nhấn mạnh.

Vận tải công ten nơ không phải yếu tố duy nhất trong chuỗi cung ứng cải thiện. Tình trạng thiếu các sản phẩm bán dẫn, vốn đã gây tổn hại đến hoạt động sản xuất ô tô, đã trở nên đỡ căng thẳng hơn. 4 nhà cung cấp trong đó bao gồm Renesas Electronics của Nhật và Infineon Technologies của Đức đã buộc phải tích trữ các sản phẩm bán dẫn tương đương trung bình 3,48 tháng sản xuất trong quý 2/2022, gần tương đương với mức 3,51 tháng thời kỳ trước COVID-19.

Tuy nhiên, sự bình thường hoàn toàn còn lâu mới trở lại. Chỉ số áp lực ngành bán dẫn đang giảm, nhưng vẫn cao hơn so với trước đại dịch COVID-19. Con số này tương đương với trước đại dịch COVID-19, tình trạng này cũng tương đương với chi phí vận tải công ten nơ.

Tình trạng căng thẳng tại các cảng biển cũng có nguyên nhân từ sự suy giảm trên thị trường bất động sản do kết quả của chính sách thắt chặt tiền tệ tại Mỹ. Bộ Thương mại Mỹ công bố số lượng nhà xây mới tại Mỹ trong tháng 7/2022 giảm 9,6% so với tháng liền trước. Doanh số bán nhà đang sử dụng theo Hiệp hội Nhà đất Mỹ công bố trong tháng 7/2022 cũng giảm đến tháng thứ 6 liên tiếp.

Các tàu công ten nơ cũng được sử dụng để vận chuyển nội thất, các thiết bị và nhiều loại hàng hóa khác. Nội thất và thiết bị gia dụng chiếm khoảng ¼ trong tổng số các tàu công ten nơ từ châu Á sang Mỹ, theo phân tích của giáo sư ngành vận tải biển tại trường đại học Takushoku ở Tokyo – ông Takuma Matsuda.