Vì sao nên đầu tư cáp ngầm ra Côn Đảo thay vì các giải pháp khác

Theo chia sẻ của ông Nguyễn Văn Tuấn, Phó Trưởng ban Kế hoạch, Tổng công ty Điện lực miền Nam (EVNSPC), trên địa bàn huyện Côn Đảo đang cấp điện từ 9 tổ máy phát điện diesel, tổng công suất 11.820 kW, khả dụng đạt 9.600 kW.

Toàn cảnh Vườn Quốc gia Côn Đảo và trung tâm hành chính huyện Côn Đảo. Ảnh minh họa: TTXVN phát

Ngoài ra, tại huyện Côn Đảo có phát điện từ hệ thống năng lượng mặt trời tại nhà máy điện An Hội với công suất lắp đặt 36 kWp và tại nhà điều hành Điện lực Côn Đảo công suất 100 kWp.

Để đảm bảo cung ứng đủ điện cho phát triển kinh tế - xã hội huyện Côn Đảo, EVNSPC cho hay, trong giai đoạn 2015-2021, ngành điện đã bù lỗ cho huyện Côn Đảo chi phí chạy máy phát điện diesel với giá trị gần 530 tỷ đồng. Riêng năm 2021, ngành điện đã bù lỗ 83,91 tỷ đồng. Dự kiến năm 2022, ngành điện tiếp tục bù lỗ hơn 174 tỷ đồng.

Tổng công ty Điện lực miền Nam cho biết, căn cứ quy hoạch phát triển nguồn năng lượng trên địa bàn huyện Côn Đảo đến năm 2020 có xét đến năm 2030; trong đó, Pmax đạt 31.825 kW năm 2030. Chính vì vậy, việc đầu tư nguồn điện để đáp ứng nhu cầu cung cấp điện là rất cần thiết. Tổng công ty đang đầu tư và chuẩn bị đầu tư các công trình trong giai đoạn 2021-2025.

Đánh giá về dự án, Điện lực miền Nam cho rằng, hạn chế của dự án điện mặt trời sẽ tốn diện tích đất sử dụng lớn; đồng thời quỹ đất tại Côn Đảo rất hạn chế, phần lớn là đất rừng tự nhiên nên khi thực hiện dự án năng lượng mặt trời sẽ không khả thi. Ngoài ra, nguồn điện mặt trời sẽ không ổn định do chịu sự ảnh hưởng của thời tiết các mùa trong năm và không thể phát điện vào ban đêm.

Như vậy, về lâu dài, để đảm bảo cấp điện cho huyện Côn Đảo, việc cấp điện từ lưới điện quốc gia thông qua tuyến đường dây trên không kết hợp cáp ngầm 110kV từ trạm 220kV Vĩnh Châu (tỉnh Sóc Trăng) đến điểm tiếp bờ gần mũi ĐK - Côn Đảo vừa đáp ứng yêu cầu cấp điện ổn định lâu dài cho huyện đảo, vừa đảm bảo an ninh chính trị, an ninh quốc phòng, phát triển kinh tế - xã hội; đồng thời giảm thiểu tác động đến môi trường sinh thái, đặc biệt bảo tồn rừng quốc gia và các di tích lịch sử. Vì những lý do trên, việc đầu tư kéo cáp ngầm ra Côn Đảo được đánh giá là giải pháp tối ưu.

Cũng theo ông Bùi Văn Thịnh, Chủ tịch Hiệp hội Điện gió và mặt trời Bình Thuận, nếu đặt mục tiêu vận hành hệ thống điện ổn định thì việc kéo cáp ra biển là phương án tối ưu bởi hệ thống điện từ năng lượng tái tạo như điện gió, điện mặt trời không ổn định.

Trường hợp ưu tiên năng lượng tái tạo thì hệ thống điện diesel trên đảo vẫn phải giữ vai trò chạy nền hoặc sử dụng bộ lưu trữ điện (Energy Storage System - ESS), song tại Việt Nam hiện chưa sử dụng ESS trong khi chi phí khá đắt đỏ. Do đó, cần lựa chọn phương án tối ưu, hợp lý nhất cả về kinh tế, kỹ thuật, an ninh quốc phòng và bền vững.

Hiện Bộ Công Thương và Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã có văn bản gửi các bộ ngành, địa phương liên quan xin ý kiến về đầu tư dự án cấp điện cho huyện Côn Đảo từ lưới điện quốc gia. Tổng mức đầu tư cho dự án này là 4.950,1 tỷ đồng. Trong đó, nguồn vốn hỗ trợ từ ngân sách Trung ương là 2.526,2 tỷ đồng, số vốn còn lại do Tập đoàn Điện lực Việt Nam cân đối, bố trí đủ vốn cho dự án.

Cụ thể, về nguồn điện diesel, ngành điện lắp đặt 6 tổ máy phát 1.500 kW tại nhà máy điện An Hội. Giai đoạn 1 (năm 2021-2022) lắp 2x1500kW; giai đoạn 2 (năm 2023) lắp 2x1500kW và giai đoạn 3 (năm 2025) lắp 2x1500kW.

Tuy nhiên, nhược điểm của nguồn điện này là ô nhiễm môi trường, đặc biệt về lâu dài không thể mở rộng và nâng công suất do hạn chế mặt bằng nhà máy điện An Hội. Cùng với đó tổn thất điện cao, chi phí vận hành cao, hàng năm, ngành điện càng phải bù lỗ lớn.

Đối với nguồn điện gió, ông Nguyễn Văn Tuấn cho hay, theo quy hoạch được Bộ Công Thương duyệt gồm, dự án Điện gió Côn Đảo 1 công suất 4 MW (vận hành năm 2016-2020), Điện gió Côn Đảo 2 công suất 3 MW (vận hành năm 2026-2035). Trong đó, dự án điện gió Côn Đảo 1 đã được UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu cấp Giấy chứng nhận đầu tư với công suất 4,5 MW cho Công ty Tài Nguyên Xanh.

Tuy nhiên, đến nay Công ty Tài Nguyên Xanh chưa triển khai thực hiện theo phê duyệt chủ trương đầu tư của UBND tỉnh, do suất đầu tư lớn không mang lại hiệu qua kinh tế cho nhà đầu tư.

Đối với với nguồn điện năng lượng mặt trời, theo quy hoạch được duyệt tại huyện Côn Đảo có các dự án: Điện mặt trời 1 công suất 5 MW (vận hành 2016-2025); điện mặt trời 2 công suất 3 MW (vận hành 2016-2025) và điện mặt trời 3 công suất 5MW (vận hành 2016-2025).

UBND tỉnh Bà Rịa - Vũng Tàu đã cấp giấy chứng nhận đầu tư dự án điện mặt trời 5 MW cho Luxco Hàn Quốc. Tuy nhiên đến nay cũng chưa triển khai do không mang lại hiệu quả kinh tế cho nhà đầu tư.

Ông Nguyễn Văn Tuấn cho hay, Tổng công ty Điện lực miền Nam cũng đã nghiên cứu đầu tư "Dự án cấp điện bằng nguồn điện mặt trời tại huyện Côn Đảo – 3MW", tuy nhiên Sở Kế hoạch và đầu tư báo cáo UBND tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu dừng dự án, nguyên nhân do vướng đất rừng phòng hộ".