Vì sao ngân hàng không hạ chuẩn cho vay hỗ trợ doanh nghiệp?

Tại cuộc Họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 4/2020 hôm nay (5/5), Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước Nguyễn Thị Hồng cho biết, khi dịch COVID-19 xảy ra thì NHNN là một trong những đơn vị triển khai rất sớm các giải pháp để tháo gỡ khó khăn cho hoạt động sản xuất kinh doanh và Thống đốc NHNN đã chỉ đạo toàn ngành phải triển khai ngay sau khi Thủ tướng có văn bản, chỉ thị. 

NHNN đã đánh giá và lựa chọn các giải pháp rất thiết thực, cấp thiết đối với các tổ chức tín dụng trong tình hình hiện nay. Đó là khi các doanh nghiệp, người dân bị ảnh hưởng đến hoạt động SXKD và sau đó nguồn thu bị ảnh hưởng thì việc cơ cấu lại trả nợ là điều rất quan trọng. Bên cạnh đó còn có việc miễn giảm các khoản lãi vay, có cả những khoản vay mới, cũng đã được giảm với mặt bằng lãi suất cho vay theo điều chỉnh giảm trần lãi suất cho vay của NHNN trong tháng 3. Đối với những khoản cho vay cũ, Thống đốc NHNN kêu gọi và nhận được sự đồng tình rất quyết liệt và trách nhiệm của các TCTD trong việc giảm lãi suất các khoản dư nợ cũ. Các ngân hàng cũng sẵn sàng nguồn vốn kể cả với các doanh nghiệp có nhu cầu vay mới, đặc biệt là sẵn sàng nguồn vốn khi dịch kết thúc để đáp ứng nhu cầu vốn cho các doanh nghiệp vay vốn nhằm thúc đẩy hoạt động kinh tế trở lại. 

Phó Thống đốc cũng dẫn số liệu cho thấy kết quả triển khai của ngành ngân hàng trong thời gian vừa qua rất đáng kể. 

Thứ nhất, về cơ cấu lại thời hạn trả nợ và giữ nguyên nhóm nợ, toàn hệ thống đã cơ cấu được cho 170.746 khách hàng với dư nợ bằng 128.210 tỷ đồng. Miễn giảm lãi, giữ nguyên nhóm nợ cho 14.372 khách hàng với dư nợ 28.441 tỷ đồng. Hạ lãi suất dư nợ hiện hữu cho 318.528 khách hàng với dư nợ là 980.163 tỷ đồng và mức hạ lãi suất phổ biến từ 0,5-2%, thậm chí có một số TCTD đã hạ lãi suất 2,5% lên tới 4%/năm. Cho vay mới với lãi suất ưu đãi thấp hơn so với lãi suất cho vay trước dịch khoảng từ 1-2% cho 147.637 khách hàng với doanh số cho vay mới lũy kế từ ngày 23/1/2020 đạt khoảng 553.000 tỷ đồng. 

Bên cạnh việc cơ cấu lại trả nợ cũng như là miễn giảm vốn vay, NHNN cũng điều chỉnh giảm phí thanh toán điện tử liên ngân hàng để từ đó các TCTD giảm phí với người dân cũng như NHNN chỉ đạo Napas giảm hai lần phí. Ước tính số phí giảm năm 2020 lên đến trên 1.000 tỷ đồng. 

Phó Thống đốc cũng giải thích vì sao nhiều doanh nghiệp tiếp cận vốn khó khăn và về quan điểm của Thống đốc là không hạ chuẩn cho vay. 

Cụ thể, dịch COVID-19 xảy ra đã tác động đến diện rộng các doanh nghiệp (DN) và người dân. Có DN chịu tác động trực tiếp, có DN chịu tác động gián tiếp, từ đó ảnh hưởng đến hoạt động của các TCTD ở 2 góc độ. 

Thứ nhất là các TCTD cũng là doanh nghiệp cung ứng dịch vụ thanh toán cho nên khi doanh nghiệp và người dân bị ngưng trệ hoạt động SXKD thì đồng nghĩa với việc là nguồn thu dịch vụ của các TCTD cũng sẽ bị giảm xuống, ảnh hưởng đến tình hình tài chính của các TCTD. 

Góc độ thứ hai rất quan trọng, TCTD là trung gian tài chính, là tổ chức nhận tiền gửi của doanh nghiệp và người dân và sau đó cho DN và người dân vay vốn. Khi doanh nghiệp và người dân bị ảnh hưởng không có nguồn thu thì đồng nghĩa với khó khăn trong việc trả nợ và theo đó ảnh hưởng đến chất lượng tài sản của các TCTD. Khi nợ xấu phát sinh thì các TCTD phải trích lập dự phòng rủi ro và do đó cũng làm ảnh hưởng đến tình hình tài chính. 

Do đó, vừa phải giải quyết khó khăn cho DN và người dân nhưng vẫn phải đảm bảo hoạt động của các TCTD, không được phá vỡ các tiêu chí về an toàn hoạt động của các TCTD. Nếu như hạ chuẩn cho vay hoặc phá vỡ các tiêu chí về đảm bảo an toàn thì hệ thống các TCTD sẽ đối mặt với nguy cơ bất ổn trở lại như đã từng xảy ra trong giai đoạn trước đây. 

"Suy cho cùng khi hệ thống ngân hàng bị ảnh hưởng thì cũng sẽ tác động và gây hệ lụy rất lớn đối với nền kinh tế và ổn định kinh tế vĩ mô. Chính vì vậy mà sáng nay, Ủy ban Kinh tế đã tổ chức một phiên họp thẩm tra báo cáo kinh tế của Chính phủ cho kỳ họp tới. Tại đó đại diện của Hiệp hội DN vừa và nhỏ đã phát biểu và phân tính, thấu hiểu được những cái khó của hoạt động ngân hàng", Phó Thống đốc cho biết.