Xu hướng xanh trong các khu đô thị tại Việt Nam

"Công trình xanh" – xu hướng phát triển đô thị hiện đại mới

Trong bối cảnh biến đổi khí hậu và đô thị hóa nhanh, "công trình xanh" đã trở thành giải pháp tất yếu hướng tới phát triển bất động sản bền vững. Đây là mô hình công trình được thiết kế, xây dựng và vận hành nhằm giảm thiểu tác động tiêu cực tới môi trường và sức khỏe con người, đồng thời tối ưu hóa việc sử dụng năng lượng, nước, vật liệu và tài nguyên thiên nhiên. Mô hình này không chỉ giúp giảm chi phí vận hành, nâng cao chất lượng sống mà còn gia tăng giá trị tài sản cho chủ đầu tư và người sử dụng.

Việc phát triển công trình xanh đòi hỏi tuân thủ các tiêu chí cốt lõi bao gồm:

Công trình xanh bắt đầu từ tư duy quy hoạch bền vững và thông minh đảm bảo hạ tầng, giao thông và cảnh quan hài hòa với tự nhiên. Quy hoạch hợp lý giúp giảm hiệu ứng đảo nhiệt, duy trì khí hậu mát mẻ và tiết kiệm năng lượng vận hành.

Hiệu quả năng lượng là trọng tâm của mọi đô thị xanh. Việc ứng dụng nguồn năng lượng tái tạo như điện mặt trời cùng thiết kế tận dụng ánh sáng, thông gió tự nhiên giúp giảm phát thải và chi phí vận hành.

Sử dụng nước hiệu quả: Hệ thống xử lý nước thải sử dụng công nghệ tiên tiến. Nước sau khi xử lý có thể tái sử dụng, góp phần tiết kiệm tài nguyên.

Sử dụng vật liệu thân thiện môi trường các công trình xanh cần cam kết nghiêm túc với tiêu chí Materials & Resources – sử dụng vật liệu thân thiện môi trường và tiết kiệm năng lượng, bảo vệ sức khỏe cư dân.

Chất lượng không khí là thước đo của đô thị lành mạnh, tại các công trình xanh cần đáp ứng tiêu chí Indoor Environmental Quality – nơi môi trường sống trong và ngoài nhà đều đạt chuẩn lành mạnh và an toàn. Cây xanh, công viên, thảm thực vật tạo "bộ lọc tự nhiên", hấp thụ CO₂ và giảm bụi, trong khi hệ thống thu gom rác khép kín giữ môi trường sạch và an toàn.

Giao thông và tiện ích cộng đồng khuyến khích lối sống năng động, giao thông thuận tiện, dễ dàng kết nối các tuyến đường trọng điểm, liền kề trung tâm hành chính, thương mại và khu dân cư hiện hữu.

Cuối cùng, quản lý và vận hành thông minh giúp công trình duy trì tính bền vững lâu dài. Ứng dụng công nghệ giám sát năng lượng, nước, rác thải và an ninh góp phần tối ưu chi phí, kéo dài tuổi thọ công trình.

Trên thế giới hiện phổ biến ba hệ thống chứng nhận công trình xanh: LEED (Hoa Kỳ) – tiêu chuẩn toàn cầu khắt khe về hiệu suất năng lượng, vật liệu và vận hành; EDGE (IFC – Ngân hàng Thế giới) – tập trung vào tiết kiệm năng lượng, nước và vật liệu, phù hợp với các nước đang phát triển; LOTUS (VGBC – Việt Nam) – do Hội đồng Công trình Xanh Việt Nam phát triển, phản ánh đặc thù khí hậu và hạ tầng trong nước, khuyến khích doanh nghiệp hướng tới phát triển bền vững.

Phát triển công trình xanh mang lại lợi thế cạnh tranh bền vững cho doanh nghiệp bất động sản . Các dự án đáp ứng tiêu chí xanh thường đạt điểm cao trong đánh giá ESG quốc tế như GRESB, qua đó nâng uy tín thương hiệu và mở rộng khả năng tiếp cận nguồn vốn đầu tư xanh. Bên cạnh đó, công trình xanh gia tăng tính thanh khoản sản phẩm, đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người mua về môi trường sống và sức khỏe. Với chi phí vận hành thấp, độ bền cao và giá trị tài sản ổn định, đây được xem là hướng đầu tư dài hạn cho cả doanh nghiệp lẫn người tiêu dùng. Trong phân khúc cao cấp, đô thị thông minh hay nghỉ dưỡng, mô hình này tạo sự khác biệt rõ nét trên thị trường, thể hiện tầm nhìn dài hạn của chủ đầu tư và phù hợp với chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh.

Trên thế giới, mô hình đô thị xanh đã được nhiều quốc gia áp dụng thành công như Masdar City (UAE); Songdo (Hàn Quốc); Dockside Green (Canada),...

Khu đô thị Songdo (Hàn Quốc) dành tới 40% diện tích cho không gian xanh

Những ví dụ này cho thấy "công trình xanh" không chỉ là xu thế, mà đã trở thành chuẩn mực phát triển đô thị hiện đại, cân bằng giữa tăng trưởng kinh tế, bảo vệ môi trường và chất lượng sống của con người.

Xu hướng phát triển đô thị theo tiêu chí công trình xanh tại Việt Nam

Tại hội nghị COP 26 (Hội nghị giữa các bên tham gia Công ước khung của Liên hợp quốc về biến đổi khí hậu, thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định "Việt Nam thực hiện các biện pháp mạnh mẽ để đạt mức phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050". Sau cam kết này, chính phủ đã liên tiếp ban hành nhiều chính sách khuyến khích sử dụng năng lượng tái tạo, vật liệu thân thiện và công nghệ tiết kiệm năng lượng trong xây dựng.

Theo thống kê của Hội đồng Công trình Xanh Việt Nam (VGBC), đến năm 2025, cả nước đã có hơn 300 dự án đạt hoặc đăng ký chứng nhận công trình xanh theo các tiêu chuẩn quốc tế như LEED, EDGE, LOTUS. Con số này tăng gấp đôi so với giai đoạn 2020–2022, phản ánh sự chuyển dịch rõ rệt trong tư duy đầu tư và quy hoạch đô thị.

Nhiều dự án bất động sản tại Việt Nam đã tiên phong áp dụng mô hình đô thị xanh ở các lĩnh vực nhà ở, văn phòng và đô thị phức hợp như Deutsches Haus (TP.HCM) là tòa nhà hạng A đầu tiên đạt chứng chỉ LEED Platinum, Capital Place (Hà Nội) đạt LEED Gold. Ở nhóm khu đô thị có thể kể đến Gamuda City (Hà Nội) và Ecogreen Sài Gòn nổi bật với quy hoạch nhiều cây xanh, hồ điều hòa và hạ tầng kỹ thuật hỗ trợ tái sử dụng nước, hướng tới vận hành bền vững và thân thiện môi trường.

Đáng chú ý, 1 số khu đô thị do Eurowindow Holding phát triển đáp ứng tiêu chí công trình xanh như khu đô thị siêu cao cấp Eurowindow Sport Garden, khu đô thị thượng lưu Eurowindow Central Avenue tại trung tâm (TP. Vinh) thủ phủ tỉnh Nghệ An. Các dự án này đều được quy hoạch diện tích cây xanh lớn, sử dụng vật liệu thân thiện môi trường, tiết kiệm năng lượng như cửa hộp kính Eurowindow kết hợp kính an toàn và kính cản nhiệt Low-E – loại vật liệu có khả năng cản tới 96% tia UV và giảm khoảng 40% lượng nhiệt hấp thụ và công nghệ tiết kiệm năng lượng trong toàn khu; sử dụng năng lượng tái tạo điện mặt trời; ứng dụng công nghệ xử lý nước thải đạt chuẩn A; hệ thống thu gom rác thải thông minh vận hành bằng năng lượng mặt trời, tự động đóng mở, tự động báo đầy về hệ thống trung tâm, giúp việc thu gom rác thải nhanh chóng.

Khu đô thị siêu cao cấp Eurowindow Sport Garden sở hữu 7 công viên, vườn hoa và thảm thực vật đa tầng, cây xanh tại khu đô thị là cây to, cao, tán rộng

Giới chuyên gia nhận định, phát triển công trình xanh không chỉ là lựa chọn mang tính xu hướng, mà đang dần trở thành tiêu chuẩn bắt buộc trong ngành bất động sản . Các dự án đáp ứng tiêu chí xanh, bền vững sẽ nắm lợi thế cạnh tranh dài hạn, dễ tiếp cận các nguồn vốn đầu tư đồng thời đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người mua về môi trường sống chất lượng.