Xuất khẩu rau quả tăng gần gấp đôi ngay trong tháng đầu năm

Theo thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, xuất khẩu rau quả tháng 1/2021 ước đạt hơn 556,22 triệu USD, tăng gần gấp đôi so với cùng kỳ tháng 1/2020. Ở chiều ngược lại nhập khẩu rau quả của Việt Nam cũng tăng 11% so với cùng kỳ và ước đạt 126,236 triệu USD.

XUẤT KHẨU RAU QUẢ VÀO THỊ TRƯỜNG TRUNG QUỐC GIẢM MẠNH

Ngay sau kỳ nghỉ tết Nguyên đán năm 2020, do ảnh hưởng của đại dịch Covid-19, khiến các cửa khẩu biên giới tạm thời đóng cửa khiến hoạt động xuất khẩu rau quả của Việt Nam đã bị ảnh hưởng nặng nề, kim ngạch trong tháng 1/2020 chỉ đạt 280,79 triệu USD, giảm 20,6% so với tháng 1/2019. Trong số các thị trường xuất khẩu chủ lực, Trung Quốc là thị trường có tốc độ xuất khẩu giảm mạnh thứ 2, sau Hà Lan, đạt 173,5 triệu USD, giảm 32,4% so với tháng 1/2019.

Theo thống kê sơ bộ của Tổng cục Hải quan, xuất khẩu rau quả năm 2020 của cả nước đạt gần 3,27 tỷ USD, giảm 12,7% so với năm 2019. Riêng tháng 12/2020 xuất khẩu rau quả đạt 274,41 triệu USD, tăng 4,9% so với tháng 11/2020 nhưng giảm 17,9% so với tháng 12/2019.

Trong số các thị trường xuất khẩu chính của rau quả Việt Nam thì Trung Quốc luôn là thị trường chủ đạo, trong năm 2020, kim ngạch xuất khẩu rau quả vào thị trường này đạt gần 1,84 tỷ USD, giảm 24,27% so với năm 2019, chiếm 56,3% trong tổng kim ngạch của cả nước. Thị trường tiếp sau đó là Đông Nam Á đạt 288,26 triệu USD, chiếm 8,8%, tăng 27,3%. Xuất khẩu sang thị trường Mỹ đạt 168,82 triệu USD, tăng 12,5% so với cùng kỳ, chiếm 5,2%.

Theo lý giải của tờ Xiangxiao Morning News và Jinhua Evening News, do bị ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, việc vận chuyển hàng hóa cả bằng đường không và đường biển đều khó khăn, cước phí vận tải tăng lên, khiến cho nhiều nhà nhập khẩu trái cây ở Trung Quốc giảm khối lượng trái cây nhập về, hoặc thậm chí không nhập khẩu nữa. Cùng với đó là do người tiêu dùng Trung Quốc giảm nhu cầu đối với trái cây nhập khẩu và ngày càng ưu tiên hàng nội địa hơn.

"Người tiêu dùng Trung Quốc được đánh giá là đang ngày càng khôn ngoan hơn. Họ vẫn ưa chuộng những sản phẩm chất lượng cao và có tên tuổi, song cũng bắt đầu chú ý nhiều hơn tới hương vị và chất lượng hàng nội. Đồng thời, chất lượng trái cây nội ngày càng được cải thiện, nhiều loại trái cây cao cấp trước kia chỉ nhập khẩu thì nay đã trồng được, lấn dần thị phần của thị trường trái cây cấp cao – vốn trước kia chỉ là hàng nhập khẩu.

Do đó, thị trường trái cây nhập khẩu ở Trung Quốc năm nay rất khác so với mọi năm, khi mà trước mỗi dịp Tết, trái cây nhập khẩu tràn vào Trung Quốc rất nhiều, năm nay các loại trái cây nhập khẩu không thu hút người tiêu dùng. Tết đang đến nhưng giá trái cây vẫn rất phải chăng. Nhiều doanh nghiệp tung ra những chương trình khuyến mại để thu hút khách hàng", theo Xiangxiao Morning News và Jinhua Evening News.

SẼ KHẢ QUAN HƠN NHỜ CÁC FTA ĐÃ CÓ HIỆU LỰC

Theo Cục Xuất nhập khẩu (Bộ Công Thương), mặc dù trị giá xuất khẩu hàng rau quả của Việt Nam sang các thị trường như Mỹ, Hàn Quốc, Nhật Bản, Australia chỉ chiếm tỷ trọng nhỏ, nhưng năm 2020 đều đã tăng trưởng khá. Điều này khẳng định chất lượng hàng rau quả của Việt Nam đã đáp ứng được các yêu cầu cao tại các thị trường này.

Trong đó, trị giá xuất khẩu hàng rau quả của Việt Nam sang thị trường Australia tăng rất mạnh đạt 64,33 triệu USD, tăng 43,99% so với năm 2019. Đây được coi là thị trường xuất khẩu tiềm năng lớn đối với ngành hàng rau quả. Việt Nam và Australia là đối tác thương mại thông qua Hiệp định thương mại tự do (FTA) ASEAN - Newzeland (AANZFTA) có hiệu lực từ năm 2010 và Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương (CPTPP) có hiệu lực từ cuối năm 2018. Nhờ các FTA này, phần lớn hàng hóa của Việt Nam xuất khẩu sang Australia được hưởng mức thuế suất ưu đãi 0% và nhiều điều kiện thuận lợi khác.

Bên cạnh đó, trong năm 2020, mặc dù chịu ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, xuất khẩu hàng rau quả của Việt Nam tới thị trường Thái Lan vẫn tăng mạnh, đạt 157,16 triệu USD, tăng 109,7% so với năm 2019. Thái Lan đang ngày càng siết chặt các tiêu chí đối với sản phẩm nhập khẩu. Mới đây, Thái Lan đã ban hành tiêu chuẩn mới về dư lượng thuốc bảo vệ thực vật đối với nông sản nhập khẩu. Tới nay, Thái Lan chỉ mới chính thức cấp giấy phép cho bốn loại trái cây của Việt Nam vào thị trường này là thanh long ruột đỏ và ruột trắng, xoài, nhãn, vải.

"Triển vọng xuất khẩu hàng rau quả năm 2021 của Việt Nam được kỳ vọng sẽ khả quan hơn nhờ các FTA đã có hiệu lực. Việc khai trương Cổng thông tin về FTA sẽ giúp doanh nghiệp tiếp cận và nắm bắt nhanh nhất, hiệu quả nhất những lợi ích từ các FTA Việt Nam đang tham gia.

Để đẩy mạnh xuất khẩu hàng rau quả trong năm 2021, doanh nghiệp xuất khẩu nên tăng cường đầu tư vào sản phẩm chế biến, bảo quản hàng rau quả đáp ứng các yêu cầu về xuất khẩu trong bối cảnh dịch bệnh vẫn chưa được kiểm soát, thiên tai dự báo vẫn diễn biến phức tạp trong năm 2021", đại diện Cục XNK nhận định.