7 biểu đồ cho thấy chuỗi cung ứng toàn cầu đã đổ vỡ vì Covid-19 như thế nào

Khả năng hồi phục của kinh tế thế giới từ những ảnh hưởng của Covid-19 sẽ phụ thuộc rất lớn vào việc các doanh nghiệp có thể sớm sửa chữa chuỗi cung ứng đã bị rạn vỡ và tổn thất nghiêm trọng hay không.

Với hàng tỷ người phải ở trong nhà và nhiều phần của kinh tế thế giới "ngủ đông", gần như dòng chảy hàng hóa dịch vụ - trừ nhu yếu phẩm và sản phẩm y khoa – đã bị đóng băng. Chuỗi cung ứng toàn cầu bị tác động từ cả 2 phía, cung và cầu.

Theo Lee Klaskow, chuyên gia phân tích cao cấp về logistics tại Bloomberg Intelligence, virus đã khiến "chuỗi cung ứng trở thành một mớ hỗn độn".

7 biểu đồ dưới đây thể hiện rõ nét những tác động to lớn mà đại dịch gây ra cho chuỗi cung ứng toàn cầu.

Cước phí vận chuyển hàng hóa bằng đường hàng không đã tăng vọt sau khi các chuyến bay chở khách bị cắt giảm mạnh. Cước từ Hồng Kông đến Bắc Mỹ đã tăng thẳng đứng từ đầu năm đến nay, dù mọi năm sẽ đạt đỉnh vào khoảng tháng 11, khi các nhà buôn tăng cường tích trữ hàng cho mùa mua sắm cuối năm.

Tất cả các chặng chủ chốt khác cũng lâm vào tình trạng tương tự, trong đó có chặng từ Frankfurt, trung tâm của châu Âu, đến Bắc Mỹ đã tăng gấp đôi. Tháng 3, American Airlines thông báo sẽ chỉ thực hiện các chuyến bay chở hàng từ Dallas đến Frankfurt, chủ yếu vận chuyển thiết bị y tế, thuốc men, thư từ bưu phẩm cho sĩ quan quân đội Mỹ, thiết bị viễn thông và các kiện hàng thương mại điện tử. Kể từ khi những chiếc máy bay chuyên dùng để chở hàng Boeing 747 chính thức "nghỉ hưu" năm 1984, đây là lần đầu tiên hãng triển khai chuyến bay chỉ chở hàng.

Không chỉ đường hàng không, cước phí vận chuyển đường biển – phương thức chiếm khoảng 80% tổng giao dịch thương mại toàn cầu – cũng tăng vọt. Cước vận chuyển 1 thùng hàng 40-foot từ Thượng Hải đến Rotterdam đã tăng 58% so với quý trước. Hoạt động tại cảng bị ảnh hưởng bởi các lệnh phong tỏa, và các tàu còn gặp vấn đề về thủy thủ.

Tuy nhiên cước phí vận chuyển hàng hóa giữa các cảng Hồng Kông và Los Angeles đã giảm 5,1% so với năm ngoái. Điều này xảy ra bất chấp các hãng tàu tăng cước và giảm công suất, cho thấy lực cầu đã giảm quá mạnh với các nhà bán lẻ thi nhau hủy hoặc hoãn đơn hàng.

Covid-19 có thể khiến dòng chảy thương mại toàn cầu sụp đổ trầm trọng hơn bất kỳ sự kiện nào kể từ Thế chiến thứ hai đến nay, theo nhận định của WTO. Tổ chức này cũng dự báo thương mại toàn cầu có thể sụt giảm 32% trong năm nay. Như biểu đồ trên cho thấy kim ngạch xuất khẩu của Mỹ giảm mạnh trong tháng 3.

Từ Ấn Độ đến châu Âu và châu Phi, vận chuyển hàng hóa trở nên khó khăn hơn vì các lệnh đóng cửa biên giới. Ở Mỹ, nhu cầu vận chuyển bằng xe tải tăng vọt trong giai đoạn đầu dịch vì mọi người tăng cường tích trữ trước thời điểm giới nghiêm, nhưng giờ đã giảm xuống mức thấp nhất kể từ 2017.

Điều tương tự cũng xảy ra đối với ngành đường sắt Mỹ. Trong tuần kết thúc vào ngày 11/4, số lượng toa hàng hóa đã giảm xuống thấp nhất kể từ tháng 12/2017. Trong số 10 nhóm hàng hóa được Hiệp hội Đường sắt Mỹ theo dõi, có tới 9 nhóm giảm, trong đó mạnh nhất là mặt hàng than đá, giảm 19%.