Bài toán kinh tế đầu năm: Cầm tiền mừng tuổi của con nên tiêu ngay, cất đi, gửi ngân hàng, mua vàng hay đầu tư chứng khoán?

Cầm tiền mừng tuổi của con tiêu ngay, bạn đóng góp gì cho nền kinh tế?

Xét trên khía cạnh kinh tế học hành vi, nếu bạn tiêu ngay số tiền đó, theo quan điểm của Keynes, bạn đã lựa chọn tiêu dùng ngay và bỏ qua thu nhập tiềm năng trong tương lai (cũng có thể là khoản lỗ trong tương lai).

Còn xét về kinh tế vĩ mô, tiêu dùng chính là một bộ phận của GDP. Việc tiêu dùng là một cách để kích thích sản xuất, đóng góp vào tăng trưởng kinh tế.

Tuy nhiên, đây chưa hẳn sẽ là phương án được nhiều người lựa chọn ở thời điểm hiện tại.

Nếu cất tiền đi?

Thay vì tiêu ngay, nếu lựa chọn cất tiền mừng tuổi của con vào lợn tiết kiệm, hoặc két sắt, bạn sẽ đứng trước rủi ro lạm phát.

Lạm phát phản ánh sự suy giảm sức mua trên một đơn vị tiền tệ. Khi mức giá chung tăng cao, một đơn vị tiền tệ sẽ mua được ít hàng hóa và dịch vụ hơn so với trước đây. Vẫn với số tiền mừng tuổi đó, nhưng nếu cất đi thì đến cuối năm, lượng hàng hóa có thể mua được đã giảm.

Gửi ngân hàng thì sao?

Ngân hàng vẫn là lựa chọn tin cậy của nhiều gia đình. Theo số liệu Ngân hàng Nhà nước công bố mới đây, đến cuối tháng 11/2022, tổng tiền gửi của khách hàng tại các tổ chức tín dụng đạt hơn 13,8 triệu tỷ đồng, tăng khoảng 21% so với tháng 10. Mức tăng chủ yếu nhờ nhóm khách hàng dân cư.

Cụ thể, tiền gửi của dân cư tiếp tục tăng gần 84.600 tỷ đồng so với tháng trước lên hơn 5,74 triệu tỷ đồng. Điều này tương ứng mỗi ngày người dân gửi hơn 2.800 tỷ đồng vào hệ thống ngân hàng. Tháng 10 trước đó, tiền gửi của nhóm dân cư cũng đã tăng hơn 21.500 tỷ đồng.

Tiền gửi của các tổ chức kinh tế cũng tăng 0,73% so với tháng liền trước, tương ứng 42.341 tỷ đồng lên 5,8 triệu tỷ đồng. Tháng 10 trước đó, tiền gửi nhóm này đã giảm 15.811 tỷ đồng.

Nguyên nhân khiến người dân tăng tiền gửi ngân hàng là mức lãi suất huy động tại nhiều ngân hàng ở mức cao. Theo đó, mặt bằng lãi suất huy động của ngân hàng phổ biến từ 9% đến 10%/năm với kỳ hạn trên 12 tháng. Trong đó, một số ngân hàng huy động tới 11,5%/năm.

Mua vàng sẽ ảnh hưởng thế nào?

Với vai trò là một nơi trú ẩn an toàn khi các loại tài sản khác biến động, vàng là một phương tiện tích trữ giá trị khá được yêu thích so với các mặt hàng khác. Vì thế, đối với những người không ưa thích rủi ro, thì mua vàng tiết kiệm không phải lựa chọn tồi.

Ông Andrew Naylor – Giám đốc điều hành khu vực châu Á - Thái Bình Dương (APAC) (không bao gồm Trung Quốc) tại Hội đồng Vàng Thế giới (WGC) cho biết: “Theo kết quả nghiên cứu của Hội đồng Vàng Thế giới, vàng là ‘rào chắn’ hiệu quả chống lại lạm phát, đặc biệt trong bối cảnh lạm phát cao. Vàng còn là nơi trú ẩn an toàn của tài sản so với các kênh đầu tư khác xuyên suốt lịch sử. Vàng là hình thức đầu tư có tính linh hoạt đặc biệt, vì vàng vừa là một sản phẩm tiêu dùng, đồng thời cũng là một loại tài sản đầu tư.

Vàng mang lại sự đa dạng hóa cho danh mục đầu tư trong giai đoạn thị trường tài chính và tiền tệ bất ổn, đồng thời giá trị của vàng cũng được hưởng lợi từ sự phát triển của ngành trang sức và sự gia tăng nhu cầu về công nghệ trong thời kỳ tăng trưởng kinh tế”

Ở Việt Nam, thời điểm đầu năm 2022, giá vàng xoay quanh mức 61 - 62 triệu đồng/lượng, sau đó tăng vọt, vượt 70 triệu đồng/lượng vào giữa tháng 3/2022 khi xung đột Nga - Ukraine bùng nổ. Giai đoạn này, một số nhà đầu tư “lướt sóng” vàng lãi lớn. Trong những tháng cuối năm 2022, vàng đã được hưởng lợi từ việc thay đổi kỳ vọng lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED).

Số liệu của Tổng cục Thống kê cho thấy, bình quân năm 2022, giá vàng trong nước tăng 5,74% so với năm trước. Song, nếu để đầu tư, thì vàng vẫn chưa phải là một khoản đầu tư năng động.

Trong thế kỷ qua, giá vàng, sau khi hiệu chỉnh lạm phát, tăng trung bình chỉ 1,1% một năm, so với 6,5% của thị trường cổ phiếu Mỹ. Ngay cả trái phiếu kho bạc Mỹ kỳ hạn 10 năm, được coi là tài sản phi rủi ro nhất trên thế giới, cũng sinh lợi nhuận hàng năm cao hơn.

"Nếu xem như một khoản đầu tư, vàng không có tố chất nào mà tôi đánh giá cao, như sự đổi mới và năng động, và gây ra nhiều tệ nạn mà tôi coi thường, bao gồm cả tư duy "kiếm tiền thuê" điển hình của các ngành khai thác" - Ruchir Sharma - Trưởng chiến lược gia toàn cầu tại Morgan Stanley Investment Management nhận định.

Còn đầu tư chứng khoán?

Năm 2022 là một năm nhiều biến động của thị trường chứng khoán Việt Nam. Sau một năm 2021 tăng trưởng bùng nổ, thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam bước vào năm 2022 đầy hứng khởi và chỉ số VN-Index mau chóng vượt 1.500 điểm, mức cao nhất trong lịch sử 22 năm hoạt động.

Không chỉ tăng mạnh về điểm số mà thanh khoản thị trường cũng cải thiện đáng kể, những phiên giao dịch “tỷ đô” thường xuyên diễn ra trong năm. Làn sóng nhà đầu tư mới vẫn là động lực chủ yếu thúc đẩy TTCK đi lên. Sau 11 tháng đầu năm, nhà đầu tư trong nước đã mở mới tổng cộng 2,5 triệu tài khoản chứng khoán, vượt xa con số của cả 4 năm 2018, 2019, 2020 và 2021 cộng lại. Tính đến cuối tháng 11, số lượng tài khoản nhà đầu tư trong nước đã vượt hơn 6,74 triệu tài khoản, tương đương khoảng 6,7% dân số.

Xét trên khía cạnh kinh tế, việc đầu tư vào chứng khoán được chuyên gia cho là có lợi cho nền kinh tế hơn so với việc rót tiền vào các loại tài sản như vàng, vì sẽ có tác động trực tiếp đến hoạt động sản xuất kinh doanh.