Biến thể ở Anh có thêm “vũ khí mới” nguy hiểm: Cuộc chiến chống Covid-19 càng gian nan

Đột biến nguy hiểm trong biến thể ở Anh

Người ta thường nói "họa vô đơn chí". Tại Anh, các chuyên gia về Covid-19 đã phát hiện ra những trường hợp đầu tiên nhiễm biến thể SARS-CoV-2 mang thêm một đột biến gen cũng được tìm thấy trong biến thể ở Nam Phi.

Ảnh minh họa: AFP

Các trường hợp này đặc biệt gây lo ngại bởi những đặc tính tiêu cực của virus SARS-CoV-2 có thể kết hợp với nhau và khiến virus trở nên nguy hiểm hơn. Biến thể B.1.1.7 ở Anh khiến virus SARS-CoV-2 dễ lây nhiễm hơn. Trong khi đó, biến thể 501Y.V2 ở Nam Phi mang một đột biến được gọi là E484K. Đột biến này cũng được tìm thấy trong các biến thể của B.1.1.33 và B.1.1.28 của Brazil.

Những đột biến trên được cho là khiến virus trở nên đặc biệt dễ lây nhiễm hơn ở những người dưới 20 tuổi. Chúng cũng gây trở ngại cho các kháng thể trong hệ miễn dịch trong việc vô hiệu hóa virus SARS-CoV-2 khi những kháng thể này được sinh ra trong quá trình tiêm vaccine hoặc ở những người hồi phục sau khi mắc Covid-19.

Điều đó cũng tức là vaccine có thể ít hiệu quả hơn, cung cấp cho chúng ta ít sự bảo vệ hơn. Ngoài ra, những người hồi phục sau khi mắc Covid-19 vẫn có nguy cơ tái nhiễm những biến thể mới.

Các nhà chức trách ở Brazil đã ghi nhận một số trường hợp tái nhiễm như vậy ở các bệnh nhân nhiễm các biến thể SARS-CoV-2 có chứa đột biến E484K.

Các nhà chức trách y tế ở Anh đang giải mã trình tự gen các mẫu virus SARS-CoV-2 giữa bối cảnh dịch bệnh Covid-19 diễn biến phức tạp ở nhiều nơi trên thế giới. Nhờ vậy, Anh đã có một cái nhìn tổng quát về các biến thể đang lan rộng trong cộng đồng.

Sau khi nghiên cứu 200.000 trình tự gen của virus SARS-Cov-2, Nhóm Cố vấn về mối đe dọa của những loại virus mới đang xuất hiện (Nervtag) cho biết họ đã phát hiện 11 ca nhiễm biến thể mang đột biến kết hợp. Họ cũng nhận định, bằng chứng trên cho thấy những ca mắc này không phải chỉ là những trường hợp riêng biệt mà có thể đã có nhiều người nhiễm biến thể mang đột biến kết hợp này.

Đánh giá của giới nghiên cứu

"Không hề tốt" là từ mà nhà dịch tễ học người Mỹ Eric Feigl-Ding thuộc Liên đoàn các nhà khoa học Mỹ miêu tả về tình hình hiện nay.

Julian Tang, một nhà virus học tại Đại học Leicester cũng gọi các ca mắc mới trên là "diễn biến đáng lo ngại". Chuyên gia Tang nhận định với BBC rằng bất kỳ sự lan rộng nào của các biến thể này đều có thể tạo điều kiện để tạo ra sự kết hợp giữa các đột biến nhiều hơn.

Nhà virus học này cho rằng hiện tại là thời điểm quan trọng để mọi người thực hiện nghiêm các quy định phong tỏa và làm chậm lại sự lây lan của virus hoặc nếu không, virus sẽ không chỉ tiếp tục lây nhiễm trong cộng đồng mà còn tiếp tục biến chủng.

Các chuyên gia lo ngại rằng nếu các đột biến tiếp tục lan rộng và trở nên vượt trội, việc ngăn chặn dịch bệnh sẽ khó càng thêm khó.

Họ cũng cho rằng nếu có nhiều người bị mắc bệnh trong thời gian ngắn, các hệ thống y tế sẽ bị quá tải và sụp đổ cùng lúc.

Vaccine đối mặt với phép thử mới

Các nhà khoa học hiện đang nghiên cứu các loại vaccine đã được thông qua và những loại vaccine đang trong quá trình sử dụng để xem liệu chúng có thể bảo vệ con người trước các đột biến và sự kết hợp của các đột biến ở mức độ nào.

Các nhà sản xuất vaccine BioNTech/Pfizer cho biết vaccine của họ vẫn có hiệu quả cao trong việc chống lại các biến thể từ Anh và Nam Phi.

Tuy nhiên vaccine của Moderna được cho là kém hiệu quả hơn đối với các biến thể trên.

Nhà dịch tễ học Feigl-Ding nhận định trên Twitter cá nhân rằng trong khi vaccine của Moderna có hiệu quả trong việc đối phó với biến thể ở Anh thì hiệu quả của nó với biến thể từ Nam Phi đã giảm 6 lần.

Các nhà nghiên cứu và nhà sản xuất vaccine trên khắp thế giới đang hợp tác để nâng cấp vaccine của họ nhằm đối phó với những thách thức do các đột biến của virus SARS-CoV-2 gây ra.

Tuy nhiên, chúng ta đều hiểu rằng việc phát triển, xét nghiệm, thông qua, sản xuất và các chương trình tiêm chủng vaccine trên diện rộng sẽ cần nhiều thời gian./.