"Bộ Công Thương lý giải không công bố giá xăng RON 95 là ngụy biện"

Bộ Công Thương lý giải không công bố giá xăng RON 95 là ngụy biện (Ảnh: IT)

Trao đổi với Dân Việt, PGS.TS Ngô Trí Long, nguyên Viện trưởng Viện Nghiên cứu thị trường giá cả (Bộ Tài chính) cho rằng: Về nguyên tắc là phải công bố cả giá xăng RON 95 bởi 2 lý do: Thứ nhất, mặt hàng xăng dầu là mặt hàng bình ổn giá nên phải công bố giá cho người dân được biết; thứ 2 RON95 là mặt hàng Nhà nước đang định giá, do đó trong Nghị định 83 có nói chỉ giới thiệu sản phẩm xăng chính. Tuy nhiên, Nghị định quy định như vậy không phải có nghĩa là không cần công bố vì RON 95 theo như phản ánh của Bộ Công Thương cũng chiếm tới 35%, còn lại là E5.

“Hiện tại, đã khai tử RON 92, chỉ còn lại RON 95 và xăng E5 thì việc tăng giá của mặt hàng này cần phải công bố giá cơ sở để xem đã tăng cao hay thấp. Kể cả giá E5, cũng phải công bố giá cơ sở thì người dân mới biết được việc điều chỉnh trong thời gian qua đã đúng theo quy định của Nhà nước hay chưa”, ông Long phân tích.  

Cùng chung nhận định trên, PGS. TS. Đinh Trọng Thịnh (Học viện Tài chính) cho rằng: Bộ Công Thương không công bố giá mặt hàng RON 95 trong đợt điều chỉnh vừa qua là đã để sót mặt hàng này. Ông Thịnh phân tích, trước đây có quy định lấy xăng RON 92 để làm chuẩn, từ đó tính giá RON 95 nên khi công bố giá thì không cần công bố RON 95 mà chỉ công bố RON 92 để cộng mức độ chênh lệch cho RON 95. Do đó,  tất cả các doanh nghiệp đầu mối kinh doanh xăng dầu đều biết lấy RON 92 làm chuẩn để cộng thêm vào là ra giá bán RON 95.

Tuy nhiên, từ 1.1 đã khai tử RON 92 thì không còn mức xác định ra RON 95. Do đó, đúng ra cơ quan quản lý Nhà nước phải xác định có bao nhiêu nhiêu mặt hàng xăng dầu là phải công bố hết. “Nếu nói là không phải mặt hàng chính thì không đúng vì bây giờ chỉ còn 2 mặt hàng xăng dầu là RON95 và RON92E5 thì theo số liệu công bố RON 95 chiếm tới 35% sản lượng là rất lớn. Thậm chí, một sản phẩm  chỉ chiếm 9- 10% vẫn phải công bố, thực tế, ngay mặt hàng khác như dầu hỏa, dầu mazut có sản lượng thấp Liên bộ Công Thương và Tài chính cũng công bố giá hết”, ông Thịnh nói.

Theo ông Thịnh, các doanh nghiệp không thể tự quyền quyết định giá bán mặt hàng xăng dầu được vì đây là mặt hàng kinh doanh có điều kiện, thuộc diện bình ổn giá nên việc trả lời của Bộ Công Thương như trên các phương tiện truyền thông như vậy là không có trách nhiệm và không chuẩn xác với thực tế hiện nay.

Hầu hết các chuyên gia kinh tế đều cho rằng, việc lý giải của Bộ Công Thương về việc không công bố giá mặt hàng xăng RON 95 trong đợt điều chỉnh vừa qua là chưa hợp lý vì xăng dầu là mặt hàng thuộc diện bình ổn giá nên, nói không phải công bố chỉ là ngụy biện.

Mặc dù giá xăng E5 được sử dụng Quỹ bình ổn giá để khuyến khích người dân sử dụng nhưng nhiều người vẫn chuyển sang dùng RON95 (Ảnh: IT)

Trước đó, trả lời báo báo chí, đại diện của Bộ Công Thương cho biết việc không công bố giá cơ sở xăng RON95 là thực hiện theo quy định của Thông tư liên tịch quy định về phương pháp tính giá cơ sở, cơ chế hình thành, quản lý, sử dụng Quỹ bình ổn giá và điều hành giá xăng dầu.

Nói về giá xăng E5 trong kỳ công bố gần đây, Bộ Công Thương cho hay, đối với E5, giá thế giới đối với xăng A92 (xăng nền để pha chế xăng E5 RON 92) tiếp tục tăng dẫn đến giá cơ sở xăng E5 chênh lệch tăng 857 đồng/lít so với giá bán tối đa trên thị trường.

Đối với xăng A95, giá thế giới tăng dẫn tới chênh lệch giá bán trên thị trường giữa 2 kỳ tính giá khoảng 810 đồng/lít. Tuy nhiên, xăng A95 chưa thuộc đối tượng tính toán, công bố giá cơ sở nên Liên Bộ quyết định không chi sử dụng Quỹ bình ổn giá đối với mặt hàng này.

Nói về việc giá xăng A95 chưa được công bố giá cơ sở, Bộ Công Thương cho biết, giá cơ sở các mặt hàng xăng dầu tiêu dùng phổ biến trên thị trường mới được dùng là căn cứ để cơ quan quản lý nhà nước điều hành giá bán lẻ xăng dầu trong nước.

Tiêu dùng phổ biến trên thị trường ở đây bao hàm ý nghĩa phục vụ cho đa số các đối tượng, phương tiện sử dụng, tuy nhiên có tính đến sản lượng tiêu thụ.

Trước đây, người dân chủ yếu sử dụng A92. Chỉ một số ít loại xe thế hệ mới, phân khối lớn, đắt tiền, có tỷ số nén cao thường được nhà sản xuất khuyến cáo sử dụng xăng có chỉ số A95.

Đó là lý do Liên Bộ Công Thương - Tài chính lấy xăng A92 để tính toán, công bố giá cơ sở phục vụ điều hành giá bán lẻ tại thị trường nội địa. Và mặt hàng xăng A95 từ trước đến nay không được chọn để tính toán, công bố giá cơ sở.

Còn mặt hàng xăng E5, vào thời điểm đó, tuy chưa phải là mặt hàng xăng tiêu dùng phổ biến trên thị trường, nhưng thực hiện chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ về lộ trình áp dụng tỷ lệ phối trộn nhiên liệu sinh học với nhiên liệu truyền thống nên Liên Bộ đã tính toán, công bố giá cơ sở mặt hàng này.

Bộ Công Thương cho biết đang theo dõi tình hình tiêu thụ 2 loại xăng E5 và A95. Sau đó sẽ tổng hợp, đánh giá và phối hợp Bộ Tài chính báo cáo Phó Thủ tướng, trong đó có việc tính toán, công bố giá cơ sở mặt hàng RON 95.