Bộ trưởng Tài chính: Chỉ một quyết định hành chính, hàng nghìn tỷ có thể mất đi

Bộ trưởng TN&MT Trần Hồng Hà

Công khai, minh bạch trong định giá đất

Sáng 18/9, tại hội thảo chuyên đề về chính sách đất đai trong khuôn khổ diễn đàn kinh tế - xã hội Việt Nam, hai Bộ trưởng TN&MT và Tài chính đã đưa ra những giải pháp cụ thể, hữu hiệu trong việc sửa đổi Luật Đất đai tới đây.

Trao đổi về ba điểm cốt lõi nhất trong lần sửa đổi Luật Đất đai này, Bộ trưởng TN&MT Trần Hồng Hà cho biết, Nghị quyết 18 của Trung ương đã nêu các nhóm vấn đề rất cốt lõi, quá trình sửa đổi luật phải thể chế hoá các nhóm vấn đề cốt lõi đó.

Theo ông Hà, một trong những công cụ để thể hiện quyền đại diện của Nhà nước với sở hữu toàn dân về đất đai đó là công tác quy hoạch.

“Công tác này phải đổi mới về phương pháp, nội dung, hình thức và xác định lại vị thế của nó, để quy hoạch mang được trách nhiệm, quyền hạn của Nhà nước trong việc phân bổ nguồn lực tài nguyên đất đai”, ông Hà cho hay.

Bên cạnh đó, theo Bộ trưởng TN&MT, công tác quy hoạch cũng sẽ giải quyết được yêu cầu về công bằng, bình đẳng cho các bên trong phân bổ, sử dụng đất đai. Giải quyết nhu cầu sử dụng đất, thông qua công cụ này, thể hiện tính dân chủ trong quá trình xây dựng quy hoạch về đất đai, để các cơ quan, tổ chức trong hệ thống chính trị, người dân có thể tham gia.

Thứ hai, theo Bộ trưởng TN&MT là vấn đề định giá đất. Đây là vấn đề còn khoảng cách khác nhau giữa lý thuyết và thực tiễn.

“Nếu chúng ta giải quyết được vấn đề định giá đất đai một cách công khai, minh bạch, bình đẳng thì sẽ giải quyết được các mối quan hệ giữa Nhà nước, thị trường và xã hội”, ông Hà cho hay.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà cũng lưu ý, đi kèm với định giá đất là vấn đề kinh tế, tài chính đất đai.

“Khi định giá đúng, chúng ta sẽ thực hiện được các chính sách về mặt xã hội theo tài chính đất đai. Chúng ta sẽ chuyển từ mệnh lệnh hành chính từng bước sang thị trường, kết hợp công cụ kinh tế với hành chính. Nếu làm được việc đó, chúng ta sẽ giải quyết được các bất cập hiện nay như đầu cơ, thổi giá, đất đai sử dụng không hiệu quả”, ông Hà nhấn mạnh.

Vấn đề cốt lõi thứ ba, theo Bộ trưởng TN&MT, xây dựng thông tin dữ liệu đất đai là rất cần thiết, nên chuyển đổi số càng sớm càng tốt.

“Thông qua dữ liệu về đất đai sẽ giám sát nguồn lực này, giúp người dân tiếp cận thông tin đất đai công bằng, bình đẳng. Thông qua hệ thống dữ liệu này, chúng ta có thể cải cách hành chính, tạo thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp”, ông Hà nói.

Chỉ một quyết định, hàng nghìn tỷ có thể mất đi

Cùng phát biểu tại toạ đàm, Bộ trưởng Tài chính Hồ Đức Phớc nhấn mạnh, Nghị quyết 18 của Trung ương là “kim chỉ nam” trong việc định hướng xây dựng luật và ban hành các văn bản quy phạm pháp luật trong thời gian tới.

Theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, có ba vấn đề lớn cần quan tâm, trong đó có vấn đề chuyển mục đích sử dụng đất. Theo ông Hồ Đức Phớc, đây là một lỗ hổng vô cùng lớn, tạo nên địa tô chệnh lệch, từ đó xảy ra một số sai phạm như vừa qua. Chính vì vậy, việc quản lý, mục đích sử dụng đất phải chặt chẽ.

Bộ trưởng cũng nêu ra tình trạng doanh nghiệp cổ phần hoá, các doanh nghiệp ngoài nhà nước nhằm vào các khu đất vàng, sau đó chuyển mục đích sử dụng vào mục đích thương mại, đất ở. Theo ông Hồ Đức Phớc, đây chính là địa tô chênh lệnh, gây thất thoát và cũng chính là một lỗ hổng.

“Chỉ với một quyết định hành chính, tự nhiên hàng nghìn tỷ, hàng trăm tỷ sẽ có thể mất đi. Chúng ta phải có cơ chế để bịt lỗ hổng này”, ông Phớc cho hay.

Liên quan đến vấn đề giá đất, theo Bộ trưởng Phớc, hiện đang có 5 phương pháp, nhưng các phương pháp đều chưa thực sự nhất quán, chính xác, tạo ra những lỗ hổng. Ông ví dụ, khi chuyển mục đích sử dụng đất, hiện đa số sử dụng theo phương pháp thặng dư. Phương pháp này không chính xác, vì giá trị doanh thu và chi phí đầu tư đều là giả định. Khi đã giả định thì sẽ không chính xác, gây ra rủi ro pháp lý.

“Sắp tới chúng ta phải rà soát, xác định lại phương pháp xác định giá đất để định ra phương pháp xác định một cách phù hợp nhất, chính xác nhất, nhất quán nhất”, ông Phớc cho hay.

Về vấn đề giao đất, theo Bộ trưởng Hồ Đức Phớc, bất cập hiện nay là không xác định rõ thời điểm xác định giá đất đến khi giao đất kéo dài trong bao lâu: 1 tháng, 6 tháng, hay 1 năm? Theo ông, phải quy định, xác định thời gian từ khi định giá đất đến khi giao đất không quá 6 tháng, như vậy mới đảm bảo được độ chính xác.

“Phải đến khi nộp tiền vào ngân sách rồi, lúc đó mới giao đất, ông cha ta vẫn nói “tiền trao cháo múc”. Mình bán tài sản ra thì phải thu tiền, chứ bán ra mà cho nợ, đến khi tài sản đó họ bán cho người thứ ba rồi nợ không thu được, lại liên quan đến hàng nghìn người dân đã đóng tiền mua nhà. Đây lại là hiện tượng phổ biến, đã xảy ra lừa đảo tại các dự án đô thị mà chúng ta chưa khắc phục được”, ông Hồ Đức Phớc lưu ý.