Bộ Xây dựng đề xuất ưu tiên giao doanh nghiệp cam kết giá hợp lý làm chủ đầu tư nhà xã hội

Tại dự thảo Nghị quyết một số cơ chế đặc biệt xử lý khó khăn, đột phá phát triển nhà ở xã hội , Bộ Xây dựng đề xuất ưu tiên doanh nghiệp có năng lực tài chính, trong đó cam kết giá hợp lý làm chủ đầu tư dự án nhà xã hội.

Theo đó, Bộ Xây dựng đưa ra các tiêu chí ưu tiên giao chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội . Cơ quan này đề xuất chọn đơn vị có năng lực tài chính, kinh nghiệm triển khai các dự án nhà ở và cam kết giá thành hợp lý, bảo hành chất lượng công trình.

Việc này được đưa ra trong bối cảnh giá các dự án nhà xã hội gần đây tăng. Chẳng hạn, tại Hà Nội, giá các dự án nhà ở xã hội được mở bán từ cuối năm ngoái đến nay có xu hướng tăng. Ba năm trước, giá bán phân khúc này dưới 20 triệu đồng một m2, đến nay liên tục xuất hiện dự án 25-29,4 triệu.

Ngoài ra, Bộ cũng muốn dành ưu tiên phát triển loại nhà ở này cho doanh nghiệp thể hiện quyết tâm, sẵn sàng dành nguồn lực và cam kết tiến độ hoàn thành nhanh nhất (tối đa 3 năm từ ngày Nhà nước giao cho thuê, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất).

Theo quy định hiện hành, với những dự án nhà xã hội bằng vốn tư nhân, việc chọn chủ đầu tư được thực hiện theo hình thức đấu thầu khi có từ 2 đơn vị quan tâm trở lên.

Tại dự thảo, Bộ Xây dựng cũng đề xuất 5 cơ chế đặc biệt xử lý vướng mắc phát triển nhà ở xã hội . Trong đó, nếu nhà đầu tư đề xuất dự án tại khu đất chưa phù hợp với quy hoạch hoặc chưa có trong chương trình, kế hoạch phát triển nhà ở, Sở Xây dựng sẽ báo cáo, trình UBND tỉnh quyết định chỉ tiêu về sử dụng đất, cũng như các yêu cầu khác. Sau đó, UBND tỉnh sẽ quyết định chấp thuận chủ trương, đồng thời giao chủ đầu tư.

Với trường hợp chủ đầu tư dành tối đa 20% diện tích trong dự án nhà xã hội để làm nhà thương mại, Bộ đề xuất họ phải nộp tiền sử dụng theo bảng giá đất. Trường hợp không xây dựng công trình dịch vụ, thương mại, nhà ở thương mại, họ có thể được dùng tối đa 20% diện tích sàn tại dự án nhà ở xã hội cho mục đích trên (không gồm diện tích cho nhu cầu sinh hoạt chung của cư dân).

9 tháng đầu năm, cả nước hoàn thành hơn 50.600 căn nhà ở xã hội và dự kiến có thêm 38.600 căn đến hết năm, tương ứng đạt 89% chỉ tiêu. Lũy kế từ khi thực hiện đề án xây dựng ít nhất 1 triệu căn nhà xã hội đến nay, 165 dự án hoàn thành với 116.342 căn, 151 dự án được khởi công với 132.616 căn đang xây dựng. 380 dự án đã được chấp thuận chủ trương đầu tư với quy mô 388.090 căn.

Bộ Xây dựng cho biết việc phát triển nhà ở xã hội có tiến bộ thời gian qua, nhưng để đạt được mục tiêu đến năm 2030, "nhiệm vụ còn rất nặng nề với khối lượng công việc lớn". Bởi vậy, theo Bộ, việc có cơ chế xử lý khó khăn để phát triển đột phá loại nhà ở này là cần thiết, nhằm tăng nguồn cung ngay cho thị trường trong năm tới.

Trước đó, vào đầu tháng 10, Bộ Xây dựng cũng vừa có văn bản báo cáo Chính phủ về việc lựa chọn 18 doanh nghiệp xây dựng có năng lực làm nhà ở xã hội và 15 địa phương có nhu cầu lớn nhất về nhà ở xã hội trên cả nước.

Về việc lựa chọn doanh nghiệp , Bộ Xây dựng cho biết cần lựa chọn doanh nghiệp có năng lực, có tâm, có tầm, có ý thức, có trách nhiệm với nhân dân dựa trên các yếu tố gồm:

Doanh nghiệp cần có năng lực tài chính mạnh, đảm bảo khả năng huy động vốn tự có và vốn tín dụng phục vụ triển khai dự án quy mô lớn. Doanh nghiệp được lựa chọn cần có kinh nghiệm triển khai các dự án nhà ở xã hội , nhà ở công nhân, khu đô thị, khu nhà ở thương mại với quy mô từ hàng trăm đến hàng nghìn căn. Đồng thời, cần có bộ máy quản trị chuyên nghiệp, hệ thống quản lý chất lượng, tiến độ và an toàn lao động đáp ứng yêu cầu pháp luật xây dựng và nhà ở.

Các doanh nghiệp được lựa chọn cũng phải thể hiện tâm huyết, trách nhiệm xã hội và tinh thần đồng hành cùng Chính phủ trong thực hiện mục tiêu an sinh nhà ở, sẵn sàng dành nguồn lực đầu tư cho phân khúc nhà ở xã hội – lĩnh vực lợi nhuận thấp nhưng có ý nghĩa chính trị - xã hội sâu sắc.

Danh sách lựa chọn đảm bảo cân đối vùng miền, ưu tiên doanh nghiệp có năng lực triển khai tại các địa phương có nhu cầu nhà ở xã hội cao như Hà Nội, TPHCM, Bình Dương, Đồng Nai, Bắc Ninh, Hải Phòng, Quảng Ninh, Đà Nẵng,...

Các doanh nghiệp cũng cần cam kết đồng hành lâu dài trong phát triển nhà ở xã hội giai đoạn 2025 – 2030. Đồng thời, có khả năng tạo chuỗi giá trị khép kín từ quy hoạch, thiết kế, xây dựng, vận hành đến quản lý nhà ở xã hội , đảm bảo chất lượng và giá thành hợp lý.

Căn cứ theo Quyết định số 444/QĐ-TTg Thủ tướng Chính phủ giao chỉ tiêu hoàn thành nhà ở xã hội trong năm 2025 và các năm tiếp theo đến năm 2030 để các địa phương bổ sung vào chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội, Bộ Xây dựng cũng đề xuất 15 địa phương có nhu cầu nhà ở xã hội cao nhất trên cả nước gồm: TP. Hồ Chí Minh, Bắc Ninh, TP. Hà Nội, Tây Ninh, Đồng Nai, Phú Thọ, Hưng Yên, Hải Phòng, Vĩnh Long, Đăk Lăk, Đà Nẵng, Nghệ An, Thái Nguyên, Ninh Bình, Quảng Trị.