Bước tiến mới của Trung tâm tài chính quốc tế TP HCM

Theo Chỉ số Trung tâm tài chính toàn cầu lần thứ 38 (GFCI 38) vừa công bố, TP HCM tiếp tục cải thiện vị thế khi tăng 3 bậc, từ hạng 98 lên hạng 95 trong tổng số 120 thành phố được xếp hạng. Đây là bước tiến mới so với lần công bố hồi tháng 3 và đặc biệt là TP HCM lần đầu vượt qua TP Bangkok - Thái Lan trên bảng xếp hạng, tín hiệu được nhiều chuyên gia đánh giá tích cực trong lộ trình xây dựng trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.

Trỗi dậy mạnh mẽ

Theo báo cáo, TP HCM đạt 664 điểm, tăng thêm 10 điểm so với GFCI 37, trong khi Bangkok rơi xuống vị trí 102 với 657 điểm, tụt 6 bậc. Ở nhóm dẫn đầu, hai thành phố New York - Mỹ và London - Anh vẫn giữ vững ngôi số 1 và số 2. Hồng Kông (Trung Quốc) tiếp tục duy trì vị trí trung tâm tài chính lớn thứ 3 toàn cầu; còn Singapore, đại diện Đông Nam Á, tăng 13 điểm nhưng vẫn giữ hạng 4.

Điểm GFCI được xây dựng dựa trên hơn 140 tiêu chí do các tổ chức quốc tế như Liên hợp quốc, Ngân hàng Thế giới, Diễn đàn Kinh tế Thế giới cung cấp, phản ánh sự toàn diện trong đánh giá.

Trong một năm qua, TP HCM đã có cú bứt phá ấn tượng khi tăng tổng cộng 10 bậc, cho thấy sự dịch chuyển trong cách thị trường quốc tế nhìn nhận tiềm năng của thành phố. Ngoài ra, GFCI 38 cũng đưa TP HCM vào nhóm "những trung tâm tài chính cần theo dõi", đồng nghĩa với việc thành phố đã bắt đầu thu hút sự chú ý lớn hơn từ cộng đồng tài chính toàn cầu.

Báo cáo của GFCI 38 phân loại các tiêu chí thành 5 nhóm: môi trường kinh doanh, nguồn nhân lực, hạ tầng, phát triển tài chính và danh tiếng. Với TP HCM, điểm mạnh nổi bật là vai trò cửa ngõ kinh tế của Đông Nam Á, tốc độ tăng trưởng cao và nhu cầu vốn quốc tế gia tăng. Đặc biệt, các nỗ lực cải cách thuế và triển khai sandbox (cơ chế thử nghiệm có kiểm soát) về tài chính số cũng được ghi nhận, góp phần tạo nền tảng để thành phố tiến xa hơn.

PGS-TS Nguyễn Hữu Huân, thành viên Tổ công tác tham mưu xây dựng và phát triển Trung tâm Tài chính quốc tế Việt Nam tại TP HCM, nhận định thành phố đang nằm trong nhóm các trung tâm được dự báo sẽ trở nên quan trọng hơn trong 2-3 năm tới, với 12 lần được nhắc đến cùng các trung tâm lớn như Dubai, Singapore, Riyadh hay Abu Dhabi.

"TP HCM đang trỗi dậy mạnh mẽ trên bản đồ tài chính thế giới, hướng đến mục tiêu trở thành một trung tâm tài chính quốc tế vào năm 2030. Từ ý tưởng phôi thai cách đây 2 thập kỷ, nay thành phố lớn nhất Việt Nam đã có những bước đi táo bạo để thu hút dòng vốn toàn cầu và thúc đẩy đổi mới fintech. Vị thế của TP HCM trên các bảng xếp hạng quốc tế cũng không ngừng thăng hạng, phản ánh quyết tâm và tiềm năng vươn lên tầm cao mới" - ông Huân chia sẻ.

Không chỉ chuyên gia trong nước mà giới quan sát quốc tế cũng đánh giá cao cơ hội của Việt Nam. Bà Nguyễn Thúy Hạnh, Tổng Giám đốc kiêm Giám đốc Khối Khách hàng doanh nghiệp và đầu tư Ngân hàng Standard Chartered Việt Nam, cho rằng việc hình thành trung tâm tài chính quốc tế ở TP HCM và Đà Nẵng sẽ tạo ra sân chơi mới cho các định chế tài chính trong và ngoài nước. "Trung tâm tài chính quốc tế sẽ đưa ra những sản phẩm gần với tiêu chuẩn các trung tâm toàn cầu, mở rộng cơ hội hợp tác và phát triển cho cả thị trường trong nước lẫn nhà đầu tư quốc tế" - bà Hạnh nhấn mạnh.

Vẫn còn những điểm nghẽn

Tuy nhiên, theo các chuyên gia, nếu muốn đạt mục tiêu lọt vào nhóm 50 trung tâm tài chính hàng đầu thế giới vào năm 2035, TP HCM phải tạo được bước nhảy vọt, vượt qua những "điểm nghẽn" mà báo cáo GFCI 38 chỉ ra - từ minh bạch pháp lý, hạ tầng số, nhân lực tài chính công nghệ cho đến chiến lược xây dựng thương hiệu quốc tế… Đây chính là chìa khóa để Trung tâm tài chính quốc tế TP HCM vươn lên trở thành điểm đến của dòng vốn toàn cầu, đặc biệt trong lĩnh vực tài chính công nghệ đang phát triển nhanh chóng.

PGS-TS Nguyễn Hữu Huân đề xuất các chính sách có thể bao gồm miễn, giảm thuế thu nhập doanh nghiệp cho công ty tài chính, miễn thuế thu nhập cá nhân cho chuyên gia và nhân sự trình độ cao, đồng thời tạo điều kiện thị thực thông thoáng cho chuyên gia quốc tế và gia đình họ.

Một điểm đáng chú ý là cơ chế "một cửa" cần được áp dụng triệt để nhằm rút gọn thời gian xử lý hồ sơ. "Hồ sơ đăng ký thành viên trung tâm tài chính quốc tế có thể nộp trực tuyến và được cấp chấp thuận tạm thời chỉ trong 1 ngày, không quá 7 ngày để công nhận chính thức. Đặc biệt, các tập đoàn thuộc danh sách Fortune 500 (bảng xếp hạng danh sách 500 công ty lớn nhất của Mỹ) sẽ được công nhận tự động mà không cần thẩm định, nhằm thu hút những "đại bàng" tài chính thực sự đến làm tổ" - ông Huân nói thêm.

Trong khi đó, Bộ Tài chính đề xuất quy định về mức vốn tối thiểu 5.000 tỉ đồng để công ty chứng khoán đủ điều kiện thành lập trong trung tâm tài chính quốc tế. Với nhà đầu tư nước ngoài, con số này dự kiến tương đương 190 triệu USD. Song song đó, Ngân hàng Nhà nước cũng công bố dự thảo quy định về cấp phép thành lập và hoạt động ngân hàng tại Trung tâm tài chính quốc tế Việt Nam.

Theo đó, ngân hàng thương mại 100% vốn trong nước phải có tổng tài sản tối thiểu 100.000 tỉ đồng, trong khi ngân hàng 100% vốn nước ngoài cần ít nhất 10 tỉ USD. Riêng chi nhánh ngân hàng nước ngoài cũng phải sở hữu tài sản tối thiểu 20 tỉ USD. Những tiêu chí này nhằm bảo đảm quy mô, năng lực tài chính và tính minh bạch, hạn chế tình trạng các tổ chức nhỏ lẻ tham gia gây rủi ro cho hệ thống.

Phát biểu tại Diễn đàn cấp cao Cố vấn tài chính Việt Nam mới đây, Thứ trưởng Bộ Tài chính Nguyễn Thị Bích Ngọc cho biết hiện các bộ, ngành đang khẩn trương hoàn thiện để trình Chính phủ ban hành 8 nghị định hướng dẫn, tạo khung pháp lý nền tảng cho trung tâm tài chính quốc tế.

Bà nhấn mạnh cách tiếp cận khi xây dựng các nghị định này là vừa tuân thủ chuẩn mực quốc tế vừa bảo đảm tính cạnh tranh với khu vực vừa đặt nền móng cho sự phát triển dài hạn. "Nếu không có cơ chế đủ vượt trội, Việt Nam sẽ khó cạnh tranh trong việc thu hút các định chế tài chính toàn cầu" - bà Ngọc nói.

Trên thực tế, cùng với ưu đãi về thuế và cơ chế thử nghiệm, một loạt hạ tầng cứng và hạ tầng mềm đang được triển khai mạnh mẽ tại TP HCM và Đà Nẵng - từ giao thông, logistics, viễn thông đến hạ tầng số… tạo nên hệ sinh thái hỗ trợ cho trung tâm tài chính.