Các nhà lắp ráp iPhone, Macbook chật vật vì Covid-19 ở nhiều trung tâm sản xuất lớn, Việt Nam có hành động quyết liệt

Steven, quản lý của một nhà phát triển khu công nghiệp công nghệ ở Đài Loan (Trung Quốc), đã đặt chân đến Đài Bắc lần đầu hôm 15/5. Hơn một năm rưỡi trước đó, anh ở Bangalore (Ấn Độ). Steven đến Đài Loan khi cảnh báo Covid-19 tại đó đã được tăng cường gần đây, và phải trải qua một thời gian cách ly ở nơi cách nhà anh ta hàng trăm cây số. Nhưng tình hình vẫn tốt hơn ở Ấn Độ.

"Tình hình ở Ấn Độ thực sự khiến tôi và nhiều nhà cung cấp hàng công nghệ Đài Loan khác mất cảnh giác. Tình trạng ở đó không giống như một năm trước - khi chính phủ thực hiện các hạn chế nghiêm ngặt để ngăn chặn Covid-19. Lần này quá nhanh", Steven nói với Nikkei Asia. "Nhiều nhà cung cấp mà tôi biết đã đưa nhân viên của họ trở lại Đài Loan. Tôi cũng khuyên các đồng nghiệp hãy rời đi sớm. Tôi là nhân viên cuối cùng quay trở lại Đài Loan".

Ấn Độ đang hứng chịu một trong những đợt bùng phát Covid-19 nghiêm trọng nhất thế giới. Số ca tử vong trung bình hàng ngày đã vượt qua con số 4.000 trong tuần vừa rồi. Số ca nhiễm trung bình tăng từ khoảng 12.000 hồi tháng 3 lên hơn 400.000 một ngày trong tháng này.

Ngoài thiệt hại lớn về người, đại dịch đang gây ra sự hỗn loạn cho các công ty Đài Loan ở Ấn Độ - những người đang hy vọng xây dựng một cơ sở sản xuất thay thế cho Trung Quốc.

Vào ngày 10/5, Đài Loan đã đưa ra thông điệp khuyến khích người dân rời khỏi Ấn Độ do tình hình Covid-19 ngày càng tồi tệ. Giống như công ty của Steven, nhiều nhà cung cấp công nghệ Đài Loan đã làm theo.

Foxconn, có cơ sở sản xuất ở Ấn Độ, cũng nằm trong số đó. Hãng đã điều động một máy bay phản lực Gulfstream đưa khoảng 10 nhân viên Đài Loan hồi hương từ Chennai vào tối 12/5 và cho biết họ sẽ cố gắng giúp nhiều nhân viên bay trở lại Đài Loan hoặc Trung Quốc đại lục theo yêu cầu, công ty nói với Nikkei Asia.

Một người có hiểu biết trực tiếp về công ty này cho Nikkei biết: "Các giám đốc điều hành Foxconn họp bàn về tình hình phức tạp ở Ấn Độ hàng ngày. Tình hình tồi tệ hơn ở đó sẽ ảnh hưởng ít nhiều đến hoạt động sản xuất, nhưng không có gì quan trọng hơn sự an toàn của nhân viên". 

Foxconn là một trong những nhà sản xuất điện tử theo hợp đồng lớn đầu tiên hưởng ứng sáng kiến ​​"Make In India" của Thủ tướng Narendra Modi vào năm 2015. Công ty có các nhà máy ở Andhra Pradesh và Tamil Nadu, cung cấp sản phẩm cho các nhà sản xuất điện thoại thông minh và TV thông minh như Xiaomi cho thị trường địa phương. Họ cũng sản xuất iPhone cho Apple tại đây.

"Quy mô sản xuất iPhone ở Ấn Độ vẫn còn tương đối nhỏ. Chúng tôi luôn có thể nhanh chóng điều chỉnh năng lực của mình ở Trung Quốc, nơi Covid-19 đang được kiểm soát tương đối tốt, để bù đắp cho lượng bị hụt ở Ấn Độ", người này nói .

© Kyodo

Wistron, một nhà lắp ráp iPhone nhỏ hơn, có cơ sở sản xuất ở Bangalore, trong khi Pegatron, nhà lắp ráp iPhone lớn nhất sau Foxconn, đang xây dựng cơ sở sản xuất Ấn Độ đầu tiên ở Chennai và dự kiến ​​sẽ bắt đầu sản xuất một lượng nhỏ trước cuối năm nay. Theo Nikkei, Luxshare của Trung Quốc, một đối thủ mới nổi của Foxconn, bắt đầu lắp ráp iPhone vào cuối năm ngoái, cũng đang xây dựng một nhà máy ở Chennai.

Ấn Độ đang trên đà trở thành trung tâm sản xuất iPhone lớn nhất của Apple bên ngoài Trung Quốc, nhờ được hưởng lợi từ cuộc chiến thương mại giữa Washington và Bắc Kinh trong vài năm qua.

Nhưng đợt bùng phát Covid-19 mới, cùng với những thách thức khác như các quy định phức tạp của địa phương và những khó khăn trong môi trường quản lý, đang làm các nhà đầu tư nản lòng.

Một giám đốc điều hành của Holtek Semiconductor, nhà phát triển chip vi điều khiển Đài Loan có văn phòng tại Ấn Độ, chỉ ra một số thách thức tại đây: "Môi trường đầu tư ở Ấn Độ vẫn là một điểm yếu lớn, hệ thống y tế và cơ sở hạ tầng còn tụt hậu, cộng với tình hình Covid-19 thực sự đau đầu. Đây từng là một thị trường mà chúng tôi hy vọng sẽ tập trung vào và mở rộng, nhưng sau một vài năm, chúng tôi cảm thấy rằng việc mở rộng ở đó không dễ dàng do vấn đề hạ tầng ... Tôi sẽ đề nghị những người không có nhu cầu mở rộng ở Ấn Độ ngay lập tức cân nhắc lại, nếu họ đang hướng tới Ấn Độ".

Giám đốc điều hành Holtek cho biết, 2 trong số 6 nhân viên của công ty này tại văn phòng Ấn Độ đã nhiễm Covid-19 rồi phục hồi. Tại Trung Quốc, nơi công ty của ông sử dụng hàng trăm lao động, các nhà phân phối của ông sử dụng tới hàng nghìn lao động, thì "không ai bị nhiễm virus".

Các nhà phân tích cho rằng, còn quá sớm để nói liệu sự gián đoạn Covid-19 có ảnh hưởng đến kế hoạch dài hạn của các công ty hay không.

Eric Tseng, Giám đốc điều hành kiêm chuyên gia phân tích chính của Isaiah Research cho biết: "Theo kết quả khảo sát chuỗi cung ứng của chúng tôi, tình trạng Covid-19 nghiêm trọng ở Ấn Độ có thể kéo dài hoặc trì hoãn kế hoạch mở rộng của một số công ty công nghệ. Tuy nhiên, rất nhiều công ty công nghệ đã lên kế hoạch đầu tư vào Ấn Độ vì thuận theo mong muốn của khách hàng. Họ thực hiện những kế hoạch đó cho mục đích chiến lược dài hạn. Nhưng tất cả các khoản đầu tư này đều phải được cân nhắc các yếu tố địa chính trị và kinh tế".

Ngoài Ấn Độ, Việt Nam và Đài Loan cũng được xem là đang hưởng lợi từ cuộc chiến thương mại Mỹ - Trung, khiến nhiều nhà sản xuất công nghệ chuyển một phần công suất khỏi Trung Quốc đến đó trong ba năm qua. Những cái tên tiêu biểu là Foxconn, Pegatron và Wistron, cũng như nhà sản xuất máy tính quan trọng của Google và MacBook, Quanta Computer cùng với nhà sản xuất Apple Watch - Compal Electronics.

Các nhà sản xuất hợp đồng mới nổi của Trung Quốc đại lục, như Luxshare và GoerTek, cũng đang tích cực xây dựng năng lực sản xuất của họ tại Việt Nam và Ấn Độ theo yêu cầu của Apple và các khách hàng khác.

Tuy nhiên, Việt Nam cũng đang phải đối mặt với làn sóng Covid-19 mới. Bắc Giang - một trong những trung tâm sản xuất hàng công nghệ đang phát triển mạnh ở Việt Nam - gần đây đã tạm dừng hoạt động tại 4 khu công nghiệp. Các nhà lắp ráp như Foxconn, Luxshare Precision Industry và GoerTek đều có cơ sở sản xuất tại tỉnh này.

Foxconn xác nhận với Nikkei Asia rằng các nhà máy của họ ở Bắc Giang - thuộc sở hữu của công ty con - đã tạm thời đóng cửa theo yêu cầu của chính quyền địa phương, trong khi các nhà máy ở tỉnh Bắc Ninh thì vẫn mở.

Trong bối cảnh đó, Việt Nam đã có những động thái rất quyết liệt để giải quyết tình hình. Mới đây, lãnh đạo tỉnh Bắc Ninh cho biết địa phương này đang phối hợp với Bắc Giang để có phương án đảm bảo hoạt động, tránh chuỗi đứt gãy sản xuất của các tập đoàn lớn, đa quốc gia để đảm bảo thực hiện "mục tiêu kép", vừa chống dịch, vừa phát triển kinh tế.

Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cũng cho rằng điều quan trọng hàng đầu là tỉnh phải rà soát từng doanh nghiệp trong các khu công nghiệp, những doanh nghiệp bảo đảm đủ điều kiện an toàn dịch bệnh thì được phép quay lại sản xuất, nhất là những doanh nghiệp thuộc chuỗi cung ứng sản phẩm cho các tập đoàn lớn, đa quốc gia như Samsung.

Ngày 21/5, tại cuộc họp của Ban Chỉ đạo quốc gia phòng, chống dịch Covid-19, PGS.TS Trần Đắc Phu đề nghị các tỉnh không áp dụng các biện pháp chống dịch quá "máy móc" ảnh hưởng đến sản xuất kinh doanh. Ban Chỉ đạo cũng thống nhất giao Bộ Y tế chỉ đạo quyết liệt, hướng dẫn cụ thể các tỉnh Bắc Giang, Bắc Ninh, "tìm mọi cách để đưa các nhà máy lớn trở lại hoạt động sớm nhất".