Cận cảnh hỗn loạn trên thị trường trái phiếu 24.000 tỷ USD của Mỹ: Trader chần chừ 10 giây mất ngay 1 triệu USD, huyết áp tăng giảm theo từng biến động

Chiều chủ nhật, ngồi trong khách sạn Hyatt ở Caribe, John McClain lôi máy tính xách tay ra và bắt đầu giao dịch trái phiếu. Mặc dù đang đi nghỉ dưỡng cùng gia đình, nhưng tình trạng các ngân hàng sụp đổ và giới chức Mỹ gấp rút ngăn chặn hoảng loạn đã khiến ông không thể tận hưởng kỳ nghỉ trọn vẹn. Ông cần đại tu danh mục đầu tư trị giá 2,4 tỷ USD mà ông quản lý cho các khách hàng tại Brandywine Global Investment Management một cách nhanh nhất có thể.

Còn ở Manhattan, Craig Gorman cũng linh cảm được có chuyện sắp xảy ra. Ông chạy đến văn phòng trên đại lộ Park Avenue và khởi động máy tính lúc 6 giờ chiều. Trong 3 ngày liên tiếp, Gorman giao dịch gần như không ngừng nghỉ, vừa ăn vừa nhìn chằm chằm vào 11 màn hình. Ông chỉ chợp mắt đôi chút rồi lại choàng tỉnh khi tiếng “tinh” vang lên, thông báo về thay đổi giá hoặc tin tức mới.

Lịch sử ngành tài chính Mỹ đã từng có nhiều tuần khó khăn, nhưng có rất ít khoảng thời gian nào giống như những tuần gần đây. Nỗi lo về sức khoẻ của lĩnh vực ngân hàng lan từ Mỹ sang châu Âu khiến thị trường rung chuyển. Các nhà đầu tư vài ngày trước đó hầu như không hay biết gì.

Giá cổ phiếu ngân hàng, nợ doanh nghiệp và hàng hoá đã gặp những biến động về giá. Nhưng không có lĩnh vực nào hỗn loạn hơn thị trường trái phiếu kho bạc Mỹ trị giá 24 nghìn tỷ USD.

Lợi suất trái phiếu kỳ hạn 2 năm đã giảm hơn nửa điểm phần trăm vào ngày 13/3, tăng hơn 0,25 điểm phần trăm trong ngày hôm sau, rồi lại giảm vào ngày kế tiếp. Các nhà đầu tư thì nơm nớp suy đoán Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (Fed) sẽ điều chỉnh lãi suất ra sao.

Biến động rất lớn, vượt qua cả những sự kiện kinh hoàng trong quá khứ như sự sụp đổ của Lehman Brothers, sự kiện ngày 11/9, sự bùng nổ của bong bóng dot.com và các cuộc khủng hoảng của thị trường mới nổi trong thập niên 1990.

Lợi suất trái phiếu kỳ hạn 2 năm giảm sâu nhất kể từ năm 1982.

Đã có kẻ khóc người cười. Quỹ đầu tư Quadratic Capital Management đã nhanh chóng kiếm được lợi nhuận. Trong khi đó, nhiều bên đã chịu tổn thất. Các quỹ định lượng do Schroder Investment Management Europe SA và AlphaSimplex Group LLC điều hành đã gặp khó khăn.

Tại Brevan Howard Asset Management, một số nhà quản lý đã thua lỗ lớn đến mức họ bị yêu cầu ngừng giao dịch. Và đối với trader kỳ cựu như Adam Levinson, ông đang phải đóng cửa quỹ Asia Macro Fund của Graticule sau khi thua lỗ hơn 25%.

Tất cả đã khẳng định một điều: Trong một thị trường biến động hơn bởi các quy định sau năm 2008 nhằm hạn chế hoạt động giao dịch của các ngân hàng Phố Wall, mỗi ngày mỗi phút giao dịch đều có rủi ro cao.

Giám đốc Tony Farren của Mischler Financial Group ở Stamford, người làm việc tại Phố Wall từ năm 1980, cũng phải thốt lên: “Thật là điên rồ”. Ông nói rằng ngay cả khi chậm trễ 10 giây thôi bạn cũng có thể mất 1 triệu USD.

“Sóng bắt đầu từ gió”

Mọi chuyện bắt đầu từ ngày 7/3, ngày Chủ tịch Fed Jerome Powell phát biểu trước Quốc hội Mỹ về quyết tâm của của ông trong việc thắt chặt chính sách để chế ngự lạm phát. Điều đó đã củng cố thêm dự đoán về một đợt tăng lãi suất cực lớn khác và đẩy lợi suất 2 năm lên trên 5%.

Vài ngày sau, lĩnh vực ngân hàng bắt đầu gặp rắc rối. Đầu tiên là với ngân hàng thân thiện với tiền số Silvergate Capital, sau đó là Ngân hàng Thung lũng Silicon (SVB). Nhiều nhà đầu tư đã mất cảnh giác. Lợi suất trái phiếu kỳ hạn 2 năm đã lao dốc, chạm mức sâu nhất trong vòng 41 năm.

Đến ngày 15/3, tình trạng hỗn loạn tại ngân hàng Credit Suisse của Thuỵ Sĩ đã tạo ra một cuộc tháo chạy toàn cầu khác, khiến lợi suất tiếp tục giảm. Chỉ trong một tuần ngắn ngủi, thị trường lãi suất đã thay đổi chóng mặt.

Dự đoán Fed tăng lãi suất trong cuộc họp tháng 3 và các đợt sau này đã tan biến. Thay vào đó, các trader dự đoán Fed sẽ cắt giảm hơn nửa điểm phần trăm vào cuối năm nay. Thị trường hợp đồng tương lai hỗn loạn đến mức giao dịch bị tạm dừng trong thời gian ngắn.

Chênh lệch giá mua trái phiếu kỳ hạn 30 năm.

Đối với Priya Misra, những chấn động ở Phố Wall hiện tại có những điểm tương đồng đáng lo ngại với những ngày đen tối năm 2008. Khi đó, bà làm chiến lược gia lãi suất ở Lehman Brothers. Trong tuần tính đến ngày 15/3, các ngân hàng đã vay 165 tỷ USD từ hai cơ quan hỗ trợ của Fed để bảo vệ tài chính của họ khi người gửi ồ ạt rút tiền.

Hiện tại, Misra là trưởng bộ phận chiến lược lãi suất toàn cầu tại TD Securities ở New York. Bà đã huỷ chuyến công tác xa, thức dậy từ 3 giờ sáng để xem động thái trên thị trường châu Âu và châu Á.

Bà Misra nói: “Mọi kế hoạch đều vô nghĩa. Từng động thái trên thị trường cũng như tin tức mới cũng có thể khiến huyết áp của bạn tăng hoặc giảm”.

Với biến động mạnh, các vết nứt trên thị trường bắt đầu xuất hiện. Nhưng có điều kỳ lạ là cổ phiếu lại miễn nhiễm với tình trạng hoảng loạn. S&P 500 đã tăng cao trong tuần.

Chỉ số SG CTA Index biến động mạnh.

Kẻ khóc…

Những mất mát thực sự đáng kinh ngạc. Chỉ số Societe Generale CTA Index đã giảm kỷ lục 8% sau 3 phiên tính đến 13/3. Những bên chịu mất mát bao gồm quỹ Managed Futures Strategy Fund trị giá 2,7 tỷ USD của AlphaSimplex Group. Sau khi đặt cược vào lãi suất cao vào năm 2022, hiện quỹ này đã giảm 7,2% chỉ trong một ngày, mức cao nhất kể từ khi ra mắt vào năm 2010.

Giám đốc nghiên cứu chiến lược và quản lý danh mục đầu tư Kathryn Kaminski của AlphaSimplex cho biết: “Chúng tôi đã sai lầm. Giao dịch trái phiếu ngắn hạn đã hoạt động được 15 tháng. Vào một số thời điểm, các xu hướng sẽ bị phá vỡ. Và đó có thể chính là lúc này”.

Các quỹ phòng hộ vĩ mô cũng đã mất 4,3% trong tuần tính đến ngày 15/5. Đây là mức sụt giảm tồi tệ nhất kể từ năm 2008, theo Chỉ số HFRX Macro/CTA.

Người cười

Khi thị trường trở nên hỗn loạn, người sáng lập Nancy Davis của Quadratic khó giấu nổi niềm vui. ETF phòng ngừa lạm phát và biến động lãi suất trị giá 802 triệu USD của bà đã tăng 15% trong tuần tính đến 15/5.

Thước đo biến động thị trường trái phiếu tăng lên cao nhất kể từ năm 2008.

Trở lại với McClain ở Caribe, ông không thể rời khách sạn lấy nửa bước. Ông thực hiện giao dịch vào ban ngày. Đến tối, sau khi các con đã ngủ, ông lại ra ban công làm việc.

Lo lắng suy thoái kinh tế có thể sớm xảy ra, McClain đã gấp rút bảo vệ danh mục đầu tư của mình, bao gồm cả Quỹ tín dụng doanh nghiệp BrandywineGlobal. Quỹ đã vượt qua 97% các công ty cùng ngành trong 5 năm qua.

Còn tại trụ sở chính của Brandywine ở Philadelphia, đồng nghiệp của McClain, Jack McIntyre, đang thở phào nhẹ nhõm. Nhà quản lý khối tài sản trị giá 30 tỷ USD gần đây đã đặt cược vào trái phiếu kho bạc dài hạn. Điều này giúp ông bảo vệ tiền khỏi những biến động trong tuần.

Tham khảo Bloomberg