Cần Giờ không còn 'đơn độc'

Phóng viên báo Tiền Phong đã có cuộc phỏng vấn Tiến sĩ khoa học – Kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn – chuyên gia quy hoạch đô thị về câu chuyện phát triển của khu vực Cần Giờ trong thời gian tới.

Thưa ông, sau khi mở rộng địa giới hành chính, nhiều ý kiến cho rằng cơ hội phát triển kinh tế biển của TPHCM sẽ rất lớn. Ông nhìn nhận thế nào về triển vọng này?

TSKH.KTS Ngô Viết Nam Sơn: Trước đây, cảng Cần Giờ được quy hoạch là cảng trung chuyển quốc tế. Tuy nhiên, sau khi TPHCM mở rộng địa giới hành chính, cơ hội phát triển không dừng lại ở đó. Cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ sẽ phối hợp cùng cảng nước sâu Cái Mép - Thị Vải. Điều này có ý nghĩa lớn khi cụm cảng Cái Mép – Thị Vải – Cần Giờ sẽ không chỉ là cảng trung chuyển nữa mà sẽ hình thành một cái cụm cảng quốc tế và nó phục vụ cho việc xuất nhập khẩu hàng hóa cho các khu công nghiệp của cả vùng đô thị từ Bình Dương, Biên Hòa, Đồng Nai, Nhơn Trạch đến Phú Mỹ.

Khi hệ thống này vận hành, nó sẽ mở ra cơ hội rất lớn cho kinh tế biển của TPHCM, đồng thời nâng tầm thành trung tâm logistics hàng đầu khu vực Đông Nam Á.

Như vậy, để phát huy vai trò của cụm cảng này, việc đầu tư hạ tầng giao thông vùng sẽ đóng vai trò thế nào, thưa ông?

TSKH.KTS Ngô Viết Nam Sơn: Khi hình thành cụm cảng quy mô lớn như vậy, hệ thống kết nối vùng cũng phải được nâng cấp tương xứng. Ví dụ, đường Vành đai 4 sẽ được kéo dài đến tận khu vực cảng và xây cầu kết nối với Cần Giờ .

Đi kèm đó là phát triển hạ tầng đa phương thức: đường bộ cao tốc, đường sắt, đường thủy và đường hàng không được liên kết trong cùng một mạng lưới. Đây là nền tảng giúp vùng kinh tế này phát triển toàn diện, hiệu quả và bền vững.

Nói về Cần Giờ – nơi đang phát triển đô thị “hướng ra biển” của TPHCM, ông đánh giá vị thế của địa phương này sẽ thay đổi thế nào?

TSKH.KTS Ngô Viết Nam Sơn: Sau khi TPHCM mở rộng địa giới hành chính, Cần Giờ đang bước vào một giai đoạn phát triển mới với vị thế hoàn toàn khác trước đây. Hiện nay đã có kế hoạch xây dựng tuyến metro từ quận 7 (cũ) xuống Cần Giờ , nhưng tương lai có thể sẽ xuất hiện thêm một tuyến thứ hai. Cụ thể, có thể hình thành tuyến metro liên vùng từ Thủ Thiêm đi Long Thành, có nhánh lên Bình Dương và nhánh xuống Vũng Tàu, nối tiếp qua Cần Giờ .

Điều này sẽ giúp Cần Giờ trở thành một đầu mối giao thông quan trọng, gắn liền với cả vùng kinh tế.

Về hạ tầng cầu đường – đặc biệt là cầu nối Cần Giờ với Bà Rịa - Vũng Tàu, ông có đề xuất như thế nào?

TSKH.KTS Ngô Viết Nam Sơn: Tôi ủng hộ việc xây dựng cầu nối hai địa phương này, nhưng nên chọn vị trí trên trục Vành đai 4 kéo dài, nối thẳng vào cụm cảng rồi sang Cần Giờ .

Đây là phương án khả thi nhất, bởi vì không phải vượt biển quá xa và giúp giảm chi phí xây dựng mà phương án đầu tư công có thể thực hiện. Vừa phục vụ kết nối cảng biển, vừa gắn kết đô thị Bà Rịa – Vũng Tàu với Cần Giờ . Đồng thời, có thể kết hợp mô hình TOD (phát triển đô thị định hướng giao thông công cộng) để tạo nguồn thu ngân sách bền vững.

Trước đây, cảng Cần Giờ được quy hoạch chỉ là cảng trung chuyển quốc tế và đường tiếp tế cho cảng này khá phức tạp. Còn bây giờ thì nó đơn giản hơn nó chỉ cần nối qua được với đường Vành đai 4 TPHCM là xong. Chúng ta không cần phải đầu tư nhiều cho hạ tầng để mà phục vụ cảng nữa bởi vì cái hạ tầng đó đi từ phía Cát Lái qua rồi.

Nếu sau này có nhu cầu xây thêm cầu vượt biển trực tiếp nối khu đô thị lấn biển Cần Giờ với Vũng Tàu, thì công trình này nên được ưu tiên đầu tư bằng nguồn vốn tư nhân, vì chi phí rất lớn và hiệu quả kinh tế - đô thị không cao bằng phương án Vành đai 4.

Khi hạ tầng được đầu tư mạnh, liệu Cần Giờ có thể trở thành trung tâm du lịch biển mới của vùng?

TSKH.KTS Ngô Viết Nam Sơn: Hoàn toàn có thể. Khi cầu từ Vành đai 4 nối qua Cần Giờ , giao thông sẽ thuận lợi hơn rất nhiều. Từ đó, ta có thể phát triển chuỗi đô thị - du lịch biển kéo dài từ Cần Giờ – Vũng Tàu – Long Hải – Hồ Tràm – Phan Thiết. Ở Cần Giờ , có thể tổ chức du lịch sinh thái gắn với khu dự trữ sinh quyển, ở phía khu đô thị lấn biển có thể thực hiện theo mô hình của Dubai.

Ở Vũng Tàu, Long Hải, Hồ Tràm, tập trung phát triển resort, nghỉ dưỡng cao cấp, hình thành một chuỗi điểm đến liên hoàn.

Khi hạ tầng đa phương thức như đường bộ, metro, sân bay Tân Sơn Nhất – Long Thành được kết nối, du lịch biển phía Nam sẽ phát triển. Du khách quốc tế hoặc du khách từ TPHCM có thể di chuyển nhanh, dễ dàng, thúc đẩy kinh tế dịch vụ và tạo thêm việc làm cho người dân địa phương. Từ đó, góp phần phân bố lại dân cư và việc làm, giảm áp lực đô thị hóa ở trung tâm thành phố. Khi hạ tầng giao thông kết nối hoàn thiện, người lao động có thể chọn sống và làm việc ở vùng ven, từ Bình Dương xuống Bà Rịa – Vũng Tàu, Cần Giờ tạo nên không gian phát triển lan tỏa, bền vững.

Nếu nhìn tổng thể, ông cho rằng "cục diện" Cần Giờ trong tương lai sẽ thay đổi như thế nào?

TSKH.KTS Ngô Viết Nam Sơn: Trước đây, khi nói đến kinh tế biển của TPHCM, người ta chỉ nhắc đến Cần Giờ . Nhưng sau khi sáp nhập, biển của TPHCM sẽ không còn gói gọn ở Cần Giờ mà sẽ mở rộng thành một dải đô thị du lịch ven biển từ Cần Giờ – Vũng Tàu – Long Hải – Hồ Tràm.

Cần Giờ sẽ không “đơn độc” nữa, mà trở thành một mắt xích quan trọng trong chuỗi đô thị – du lịch biển liên hoàn. Khi hệ thống giao thông, cảng biển và đô thị kết nối trơn tru, người dân, du khách và nhà đầu tư đều được hưởng lợi.

Đây là bước chuyển mình mang tính chiến lược, giúp TPHCM đạt được mục tiêu tăng trưởng hai con số như mong muốn.

Xin cảm ơn ông!