Trên bản đồ phát triển vùng, Cần Giờ nằm ở vị trí đặc biệt khi là cầu nối tự nhiên giữa trung tâm TP.HCM, Vũng Tàu và các khu công nghiệp, cảng biển phía Nam. Hành trình di chuyển từ đô thị đến biển đều đi qua vùng đất này, đưa Cần Giờ trở thành điểm trung tâm trong mạch giao thương, du lịch ven biển. Tuy nhiên, nhiều năm qua, tiềm năng ấy vẫn bị kìm hãm bởi hạ tầng hạn chế, khiến Cần Giờ chưa thể phát huy hết vai trò của một cửa ngõ hướng biển đúng nghĩa.
Hạ tầng sẽ kích thích phát triển Cần Giờ
Từ một khu vực nằm giữa rừng ngập mặn, khó khăn đi lại, Cần Giờ đang đứng trước cơ hội lớn để trở thành đô thị biển hiện đại của TPHCM. Hàng loạt dự án giao thông chiến lược đang được xúc tiến sẽ giúp Cần Giờ vươn mình, trở thành điểm kết nối quan trọng trong hành lang phát triển ven biển Đông Nam Bộ.
“Hiện nay, việc đi lại đến Cần Giờ chỉ trông chờ vào một trục đường duy nhất qua phà Bình Khánh là đường Rừng Sác. Muốn bứt phá, Cần Giờ phải được kết nối mạnh mẽ với khu vực trung tâm và các vùng kinh tế lân cận” - Tiến sĩ Trần Du Lịch – chuyên gia kinh tế mở đầu cuộc trao đổi với phóng viên Tiền Phong về định hướng phát triển vùng đất này.
Theo ông, hàng loạt dự án hạ tầng giao thông đang và sắp được triển khai chính là “đòn bẩy” để Cần Giờ thay đổi diện mạo, mở khóa tiềm năng kinh tế biển vốn bị kìm hãm nhiều năm qua.
Phối cảnh cầu Cần Giờ theo phương án nghiên cứu trước đây.
Thứ nhất là cầu Cần Giờ , công trình sẽ thay thế phà Bình Khánh, tuyến giao thông độc đạo hiện nay. “Cây cầu này không chỉ là phương tiện đi lại thuận tiện cho người dân, mà còn là bước mở đầu để Cần Giờ hòa vào mạng lưới giao thông vùng TPHCM và Đông Nam Bộ”- ông Lịch nói.
Thứ hai, tuyến đường sắt tốc độ cao dài hơn 48km, bắt đầu từ quận 7 (cũ) và kéo dài đến khu đô thị lấn biển Cần Giờ . Dự án được kỳ vọng sẽ tạo động lực mạnh mẽ để phát triển khu đô thị lấn biển Cần Giờ , đồng thời phục vụ vận hành khu cảng trung chuyển Cần Giờ đang triển khai.
Sơ đồ tuyến metro TPHCM - Cần Giờ .
Thứ ba là đường ven biển nối từ Cà Mau qua khu cảng Cái Mép - Thị Vải, nối tiếp đường vành đai 3, 4, cao tốc Bến Lức - Long Thành. Đặc biệt, trong quy hoạch TP có tuyến đường vượt biển nối từ Cần Giờ sang Vũng Tàu, vừa được đề xuất nghiên cứu đầu tư.
“Khi hoàn thành, tuyến ven biển này đóng vai trò phát triển kinh tế và mang giá trị chiến lược về an ninh quốc phòng. Nó giúp Cần Giờ trở thành trung điểm trong trục hành lang ven biển phía Nam, từ TPHCM đến mũi Cà Mau”- Tiến sĩ Trần Du Lịch phân tích.
Hướng tuyến đường ven biển qua TPHCM trước đây. Trong đó có tuyến đường vượt biển (tuyến nối 2) qua vịnh Gành Rái (nối đôi bờ Cần Giờ - Vũng Tàu).
Theo vị chuyên gia, những công trình cầu, đường sắt, đường vượt biển Cần Giờ - Vũng Tàu khi hoàn thiện sẽ không chỉ thay đổi cách người dân di chuyển, mà còn định hình lại dòng chảy phát triển của toàn vùng.
Du khách từ Vũng Tàu có thể sang Cần Giờ trong khoảng 10 phút để nghỉ dưỡng, người dân TPHCM có thêm lựa chọn sống ven biển, còn các doanh nghiệp sẽ hưởng lợi từ hành lang logistics liên hoàn. Hạ tầng được thông suốt, Cần Giờ sẽ không còn là huyện ven biển, mà trở thành điểm trung tâm mới, hội tụ mới các dịch vụ thương mại, du lịch và thúc đẩy kinh tế biển.
Mở rộng không gian phát triển từ cực tăng trưởng mới của TPHCM
Theo các chuyên gia, sau khi TPHCM mở rộng không gian phát triển về phía Đông và Nam, Cần Giờ sẽ không còn chỉ là vùng sinh thái rừng ngập mặn, mà sẽ trở thành “cực tăng trưởng mới” gắn liền với kinh tế biển và du lịch sinh thái.
“TPHCM sau mở rộng không chỉ có 23km bờ biển như trước, mà kéo dài đến khu vực Bà Rịa - Vũng Tàu, mở ra lợi thế kinh tế biển rất lớn”- ông Trần Du Lịch nhận định.
Theo ông, sau khi mở rộng địa giới hành chính, cảng trung chuyển quốc tế Cần Giờ sẽ phối hợp cùng cảng nước sâu Cái Mép – Thị Vải để hình thành một hub (trung tâm trung chuyển hàng hóa quốc tế) có vị trí chiến lược ở Đông Nam Á.
“Có thể nói, TPHCM - Bà Rịa - Vũng Tàu - Bình Dương sau sáp nhập, lợi thế không chỉ cộng gộp, mà còn nhân lên gấp nhiều lần. Lúc này, không phải 1+1+1=3, mà phải là 1+1+1=5 hoặc 7”- ông ví von.
Cảng biển Cái Mép - Thị Vải.
Cùng quan điểm, Tiến sĩ khoa học - Kiến trúc sư Ngô Viết Nam Sơn - chuyên gia quy hoạch đô thị - cho rằng một trong những điểm mấu chốt là cần nâng cấp hạ tầng giao thông vùng tương xứng với quy hoạch phát triển kinh tế biển, tạo hành lang logistics liên vùng, liên thông đa phương thức: đường bộ - đường bộ cao tốc - đường sắt - đường sắt cao tốc - đường thủy và cả đường hàng không”.
Theo Tiến sĩ Ngô Viết Nam Sơn, khi hạ tầng hoàn thiện, Cần Giờ sẽ không còn phát triển đơn lẻ, mà nằm trong chuỗi đô thị du lịch biển liên hoàn kéo dài từ Cần Giờ – Vũng Tàu – Long Hải – Hồ Tràm – Phan Thiết.
Khu đô thị lấn biển Cần Giờ đang trong giai đoạn thi công. Ảnh: PV
“Ở Cần Giờ , khu vực gần rừng ngập mặn có thể phát triển du lịch sinh thái; khu lấn biển có thể học theo mô hình đô thị biển Dubai; còn dọc bờ biển về phía Đông là chuỗi resort, khu nghỉ dưỡng cao cấp. Một trục du lịch biển kéo dài liên tục sẽ thu hút khách trong và ngoài nước nhờ giao thông thuận tiện đặc biệt khi hạ tầng kết nối với các sân bay lớn như Long Thành, Tân Sơn Nhất,” ông Sơn gợi mở.
Ông cũng cho rằng sự phát triển của Cần Giờ sẽ góp phần phân bố lại dân cư và việc làm, giảm áp lực đô thị hóa ở trung tâm thành phố. “Khi hạ tầng giao thông kết nối hoàn thiện, người lao động có thể chọn sống và làm việc ở vùng ven, từ Bình Dương xuống Bà Rịa – Vũng Tàu, Cần Giờ tạo nên không gian phát triển lan tỏa, bền vững,” ông nói thêm.
Cần Giờ đang ngày càng thay da đổi thịt
Khi những tuyến giao thông tỷ đô đồng loạt hình thành, Cần Giờ không chỉ có vai trò là “lá phổi xanh” đơn thuần mà sẽ trở thành một cực phát triển toàn diện, hội tụ đô thị, du lịch, cảng biển và logistics . Với vị thế trung điểm trong trục ven biển, vùng đất này được kỳ vọng sẽ dẫn dắt làn sóng dịch chuyển về phía Nam, đưa TPHCM tiến gần hơn đến mục tiêu trở thành đô thị biển hiện đại, năng động và bền vững.