Chi 36 triệu USD để mua hàng nghìn tấn đồng, một công ty chết lặng khi chỉ nhận về… những khối đá sơn màu

Mùa hè năm ngoái, công ty giao dịch hàng hóa Thụy Điển Mercuria Energy Group đã hoàn tất một thỏa thuận mua 36 triệu USD đồng từ một nhà cung cấp ở Thổ Nhĩ Kỳ. Tuy nhiên, khi kiện hàng được vận chuyển đến Trung Quốc, những gì họ nhận được chỉ là nhiều thùng hàng với các khối đá được sơn màu.

Câu chuyện đầy trớ trêu này có nội dung tương tự như bộ phim xã hội đen đầy kịch tính. Công ty thương mại Thụy Sĩ cho biết họ là nạn nhân của một vụ lừa đảo trong việc mua bán hàng hóa. Trước khi hành trình vận chuyển từ một cảng gần Istanbul đến Trung Quốc bắt đầu, khoảng 6.000 tấn đồng đen trên hơn 300 chiếc container đã bị đánh tráo bằng hàng nghìn tấn đá, được phun sơn màu để giống kim loại bán tinh chế.

Trường hợp hy hữu trên cho thấy các trader hàng hóa dễ gặp những trường hợp lừa đảo như thế nào, dù các biện pháp kiểm soát an ninh vẫn diễn ra nghiêm ngặt. Trong năm 2014 và 2015, Mercuria đã trích tiền dự phòng để bù vào khoản lỗ có thể xảy ra, sau khi số kim loại trong 1 nhà kho ở cảng Thanh Đảo (Trung Quốc) bị chính quyền thu giữ để điều tra gian lận.

Ở vụ việc gần nhất, cảnh sát Thổ Nhĩ Kỳ đã bắt giam 13 người có liên quan đến kế hoạch làm giả đồng. Trong khi đó, Mercuria – 1 trong 5 công ty giao dịch dầu mỏ độc lập lớn nhất thế giới, đang tìm phương án giải quyết tại cả tòa án Thổ Nhĩ Kỳ và vụ kiện ở Anh chống lại nhà cung cấp đồng Bietsan.

Một thùng container chứa đầy đá được phun sơn giống hệ các khối đồng.

Ngoài ra, công ty này còn nộp đơn khiếu nại hình sự cho cảnh sát và công tố viên Thổ Nhĩ Kỳ nhằm cáo buộc hành vi đánh tráo hàng hóa và gian lận bảo hiểm, theo đó giới chức phải xác định ai là người chịu trách nhiệm.

Mercuria cho biết trong một thông báo: "Các nghi phạm đã bị bắt giữ. Họ là những người được cho là có liên quan đến những nhóm khác nhau của tổ chức tội phạm nhắm đến Mercuria."

Theo Sinan Borovali – luật sư của Mercuria tại Thổ Nhĩ Kỳ, hồi tháng 6 năm ngoái, công ty này đã đồng ý mua đồng từ Bietsan. Đây là nhà cung cấp ở Thổ Nhĩ Kỹ mà Mercuria đã từng hợp tác trước đó. Dường như ban đầu đồng được chuyển vào lô hàng container đầu tiên trước khi được một công ty kiểm định khảo sát. Dấu niêm phong chống gian lận sau đó đã được dán vào các thùng container.

Tuy nhiên, Borovali cho biết, khi đêm xuống, các thùng container đã được mở ra và đồng bị thay thế bằng đá. Những tên tội phạm lừa đảo đã đánh tráo các con dấu niêm phong thật và giả để tránh bị phát hiện. Khi các tàu vận chuyển rời bến Marport ở Ambarli sau trong vài ngày, tình hướng tương tự cũng xảy ra: đồng được bí mật chuyển đi vào ban đêm và thay thế bằng đá phun màu.

Theo các tài liệu do Mercuria cung cấp cho phía điều tra Thổ Nhĩ Kỳ, công ty này đã trả 36 triệu USD trong 5 đợt thanh toán cuối cùng vào ngày 20/8/2020. Vụ gian lận này chỉ bị phát hiện cho đến khi các tàu cập cảng Liên Vân Cảng của Trung Quốc vào cuối tháng 8 năm ngoái. Ở thời điểm đó, toàn bộ 8 tàu chở đơn đặt hàng của Mercuria đều đang trên lộ trình đến Trung Quốc.

Dấu niêm phong xác nhận hàng bị làm giả (trên) và dấu niêm phong thật.

Cảnh sát Thổ Nhĩ Kỳ cho biết trong một thông báo: "Chúng tôi đã nhận được bản kiến nghị điều tra hình sự của người mua với người bán và 2 bên trung gian. Tình huống này được xác định là hành vi gian lận có tổ chức."

Thông thường, trong trường hợp không giao hàng đúng như vậy, các công ty thương mại có thể yêu cầu bồi thường dựa theo chính sách bảo hiểm hàng hóa. Tuy nhiên, Mercuria phát hiện ra rằng chỉ 1 trong số 7 hợp đồng mà Bietsan sử dụng để bảo hiểm hàng hóa là thật. Số còn lại đều bị giả mạo.

13 kẻ tình nghi đã bị cảnh sát bắt giữ trong cuộc truy nã vào tháng này. Một trong số đó đã được tại ngoại và quản thúc tại nhà, theo truyền thông địa phương. Dự kiến, trong tuần này sẽ có thêm nhiều phiên điều trần về vụ việc. 

Tham khảo Bloomberg