Chỉ chiếm chưa tới 1% trong rổ CPI, vàng khiến một quốc gia "vui mừng" chứng kiến lạm phát leo thang

Trong tháng 10, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) của Trung Quốc lần đầu tiên thoát khỏi vùng âm sau 3 tháng liên tiếp nhờ mức tăng đột biến của CPI lõi loại trừ giá thực phẩm và năng lượng, với tốc độ nhanh nhất gần 2 năm qua. Theo ước tính của Goldman Sachs và Shenwan Hongyuan, riêng giá vàng đã đóng góp gần một nửa trong mức tăng 1,2% của chỉ số lõi.

Tuy nhiên, giới phân tích cảnh báo sự phục hồi này chỉ mang tính tạm thời, khi sự cải thiện trong CPI chủ yếu đến từ các yếu tố ngắn hạn, đặc biệt là giá vàng tăng mạnh và không có nghĩa là vấn đề giảm phát đã được giải quyết.

Giảm phát đang trở thành “vết thương âm ỉ” của nền kinh tế Trung Quốc, vốn đã kiên cường qua hai cuộc chiến thương mại với Mỹ. Khi nhu cầu trong nước yếu, giá hàng hóa giảm đã kéo lợi nhuận doanh nghiệp xuống thấp, đồng thời khiến tiền lương đình trệ. Một phân tích đối với gần 70 mặt hàng tiêu dùng và dịch vụ cho thấy mức giảm giá thực tế còn sâu hơn số liệu chính thức.

Giá vàng toàn cầu đang hướng tới năm tăng mạnh nhất kể từ 1979, với mức tăng hơn 50% chỉ tính riêng năm nay. Tại Trung Quốc, một trong những thị trường vàng lớn nhất thế giới, cơn sốt này đã tạo ra “túi lạm phát ” riêng biệt. Dù tỷ trọng vàng và bạch kim trong rổ CPI chỉ dưới 1%, Citigroup ước tính mức tăng 50% giá nữ trang vàng trong tháng 10 đã góp phần đáng kể vào lạm phát lõi. Theo Cục Thống kê Quốc gia, nhóm “hàng hóa và dịch vụ khác”, bao gồm trang sức vàng, đã tăng tới 12,8% so với cùng kỳ, mức kỷ lục so với mọi nhóm hàng hóa khác.

Trong khi đó, giá thực phẩm giảm gần 3%, còn hàng tiêu dùng, nhiên liệu, tiền thuê nhà và dược phẩm cổ truyền Trung Quốc vẫn ở vùng âm. Các yếu tố mùa vụ như chi tiêu lễ hội và nền so sánh thấp của năm ngoái cũng góp phần đẩy CPI và chỉ số giá sản xuất (PPI) tăng bất ngờ trong tháng.

Dù giảm phát tại “cổng nhà máy” cũng hạ nhiệt, Goldman Sachs cho rằng đó chủ yếu là do hiệu ứng nền thấp, tập trung ở các lĩnh vực khai khoáng và chế biến kim loại. Sự cải thiện này phản ánh giới hạn của các biện pháp cắt giảm công suất trong các ngành như thép và than trước sức ép nhu cầu yếu.

Phần lớn chuyên gia cho rằng mức tăng giá hiện tại chỉ là “điểm sáng thoáng qua”. Nhu cầu nội địa tiếp tục yếu, doanh số bán lẻ giảm tốc mạnh, còn đầu tư tư nhân suy giảm. Đó là trở ngại lớn cho nỗ lực của chính phủ nhằm chấm dứt tình trạng giảm phát đã kéo dài 10 quý liên tiếp. Các cuộc “chiến giá” giữa doanh nghiệp cùng tình trạng dư thừa công suất vẫn khiến giá cả bị kéo xuống.

Giới kinh tế học đã kêu gọi gói kích thích tài khóa và tiền tệ quy mô lớn hơn, nhưng chính phủ Trung Quốc vẫn kiềm chế, tránh lặp lại các gói cứu trợ khổng lồ từng khiến nợ công phình to sau các giai đoạn suy thoái trước đây.

“Còn quá sớm để kết luận rằng giảm phát đã kết thúc. Giá bất động sản vẫn đang giảm, nhu cầu nội địa yếu, trong khi xuất khẩu mất đà khi các đơn hàng sớm đã được giao hết”, chuyên gia Zhang Zhiwei, kinh tế trưởng của Pinpoint Asset Management, nhận định.

Tham khảo BNB