Cư dân mua nhà "đại gia điếu cày" bị từ chối nộp thuế, vì sao?

Luật chồng chéo hay do nhận thức con người?

Gần đây, một số người dân có nhu cầu mua bán, chuyển nhượng căn hộ chung cư ở Hà Nội phản ánh tới báo Tiền Phong đang gặp vướng mắc trong việc giải quyết hồ sơ khai thuế khi chuyển nhượng bất động sản (BĐS).

Nguyên nhân xuất phát từ công văn số 66508/CT-QLĐ, ngày 23/8/2019 của Cục Thuế Hà Nội xin ý kiến của Tổng cục Thuế về việc hướng dẫn cách tính thuế thu nhập cá nhân (TNCN) đối với việc mua, bán, chuyển nhượng căn hộ, nhà đã bàn giao nhưng chưa được cấp giấy chứng nhận sở hữu nhà, giấy chứng nhận quyền sử dụng đất và các tài sản khác gắn liền với đất.

Theo công văn do Cục phó Cục Thuế Hà Nội Viên Viết Hùng ký này, ngày 29/7/2019, Chi Cục Thuế huyện Thanh trì có công văn gửi lên cục hỏi về vướng mắc trong giải quyết hồ sơ kê khai nộp thuế chuyển nhượng, mua bán căn hộ tại dự án công trình có chức năng hỗn hợp Đại Thanh tại xã Tả Thanh Oai, huyện Thanh Trì, do doanh nghiệp (DN) tư nhân số 1 Điện Biên làm chủ đầu tư.

Cụ thể, Chi cục thuế huyện Thanh Trì nhận được tờ khai thuế TNCN của ông Hà Đình Chung kèm thèm văn bản chuyển nhượng hợp đồng mua bán căn hộ chung cư số 12A04-CT8C của dự án trên, lập tại Văn phòng Công chứng Đông Đô.

Theo quy định tại Thông tư số 156/2013/TT-BTC của Bộ Tài chính, nếu chuyển nhượng nhà hình thành trong tương lai thì người nộp thuế thực hiện kê khai nộp thuế TNCN và nộp trực tiếp tại Chi cục thuế địa phương nơi có nhà ở hình thành trong tương lai; trường hợp chuyển nhượng nhà, đất đã được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất thì người nộp thuế phải nộp hồ sơ kê khai thuế TNCN, lệ phí trước bạ tại Chi nhánh Văn phòng đăng ký đất đai quận, huyện.

Tuy nhiên, theo Chi cục Thuế Thanh Trì, căn hộ của ông Chung đã được bàn giao, sử dụng nhiều năm nhưng chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sở hữu nhà và sử dụng đất dẫn đến vướng mắc trong việc tiếp nhận và giải quyết hồ sơ khai thuế khi chuyển nhượng bất động sản (BĐS).

Từ công văn trên của Cục thuế Hà Nội, không chỉ riêng Chi cục Thuế huyện Thanh Trì mà một số Chi cục thuế khác cũng đã tạm dừng tiếp nhận hồ sơ kê khai thuế TNCN đối với các giao dịch BĐS là căn hộ, nhà đất đã được bàn giao nhưng chưa được cấp Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất.

Việc này đã làm cho các giao dịch về nhà ở thuộc đối tượng nói trên bị đình trệ, gây bức xúc cho người dân, ảnh hưởng đến quyền thực hiện các giao dịch dân sự của người dân.

Theo ông Đặng Mạnh Tiến, Trưởng phòng công chứng nhà nước số 4, Điều 123, Luật nhà ở năm 2014 và Điều 10, Nghị định 76/2015/NĐ-CP ngày 10/09/2015 của Chính phủ quy định, với các nhà ở đã được chủ đầu tư bàn giao cho người mua nhưng chưa nộp cho cơ quan nhà nước có thẩm quyền thì hoàn toàn được phép chuyển nhượng hợp đồng mua bán nhà ở. Văn bản chuyển nhượng hợp đồng mua bán nhà ở như nêu ở trên hoàn toàn được phép công chứng. Sau đó các bên có nghĩa vụ thực hiện tiếp các nghĩa vụ tài chính với Nhà nước.

“Việc Cục thuế Hà Nội tạm dừng thu thuế đối với trường hợp các bên giao dịch thông qua hình thức "văn bản chuyển nhượng hợp đồng" là không thỏa đáng, không thực hiện đúng quy định của pháp luật hiện hành, cản trở những giao dịch hợp pháp của người dân. Mặt khác, nguồn thu ngân sách cũng bị ảnh hưởng”, ông Mạnh phân tích.

Dự án sai phạm, quyền lợi dân bỏ ngỏ

Liên quan tới vấn đề này, chia sẻ với Tiền Phong, một cán bộ Vụ Quản lý thuế doanh nghiệp nhỏ và vừa và hộ kinh doanh, cá nhân (thuộc Tổng cục Thuế) xác nhận có sự việc trên và tổng cục đang hướng dẫn xử lý. Tuy nhiên, theo vị này, vướng mắc chỉ xảy ra ở những dự án có vấn đề về pháp lý, trong đó có dự án của Doanh nghiệp tư nhân số 1 Điện Biên.

Ông Viên Viết Hùng, Cục phó Cục thuế Hà Nội khẳng định, Công văn số 66508 là văn bản báo cáo Tổng Cục thuế về vướng mắc thu thuế thu nhập cá nhân từ hoạt động chuyển nhượng nhà ở tại Dự án công trình có chức năng hỗn hợp Đại Thanh, huyện Thanh Trì.

“Cục Thuế TP Hà Nội khẳng định việc tiếp nhận và giải quyết thủ tục hành chính đối với hồ sơ khai thuế thu thuế thu nhập cá nhân đối với thu nhập từ hoạt động chuyển nhượng bất động sản tại các dự án nhà ở trên địa bàn thành phố vẫn được giải quyết bình thường theo đúng quy định của pháp luật”, Cục phó Cục Thuế Hà Nội cho biết thêm.

Về nội dung cụ thể Cục Thuế TP Hà Nội hỏi Tổng cục Thuế tại công văn trên, theo ông Hùng, ngày 11/10, Tổng Cục thuế đã có công văn hướng dẫn đơn vị xử lý. Theo đó, Tổng cục Thuế đề nghị Cục Thuế TP Hà Nội phối hợp với các cơ quan có thẩm quyền trên địa bàn (Sở xây dựng, Sở Tài nguyên Môi trường…) để xác định nhà ở; nhà ở, công trình xây dựng hình thành trong tương lai về các điều kiện, thủ tục được phép chuyển nhượng theo quy định của cơ quan nhà nước có thẩm quyền, từ đó giải quyết hồ sơ khai thuế của người nộp thuế theo đúng quy định của pháp luật.

Theo đó, Cục Thuế TP Hà Nội cho biết sẽ phối hợp với các cơ quan liên quan để xử lý theo đúng quy định của pháp luật.