“Đế chế” của Warren Buffett, "lò" sản sinh tỷ phú

Vào năm 1995, khi đàm phán để bán lại công ty gia đình cho Warren Buffett, Bill Child quyết tâm đổi lấy cổ phiếu Berkshire Hathaway - tập đoàn đa lĩnh vực của nhà đầu tư huyền thoại.

"Đó là một trong những quyết định đúng đắn nhất mà tôi từng có", ông Child nhớ lại.

Khi ông Child đổi công ty đồ gia dụng R.C. Willey Home Furnishings của gia đình lấy cổ phần trong Berkshire, giá cổ phiếu Berkshire vào khoảng 24.000 USD/cổ phiếu. Hiện nay, giá cổ phiếu này là gần 328.000 USD/cổ phiếu.

Theo ước tính của hãng tin Bloomberg, nếu nhà Child giữ nguyên số cổ phiếu đó đến bây giờ, thì giá trị đã đạt khoảng 2,5 tỷ USD, tăng 14 lần so với thời điểm năm 1995.

Ông Buffett đã cùng với người cộng sự đắc lực Charles Munger đưa Berkshire Hathaway từ chỗ là một công ty dệt bên bờ vực phá sản trở thành một "đế chế" trị giá 537 tỷ USD, với các lĩnh vực kinh doanh trải rộng từ bảo hiểm, chuỗi nhà hàng đồ ăn nhanh cho tới đường sắt.

Quá trình lớn mạnh của Berkshire không chỉ đưa Buffett trở thành người giàu thứ tư thế giới và còn sản sinh nhiều tỷ phú khác, từ ông Munger cho tới những nhà đầu tư sớm có sự tin tưởng vào tập đoàn, và những gia đình phía sau các công ty được Berkshire mua lại. Theo ước tính của Bloomberg, ngoài Buffett, Berkshire còn giúp tạo ra 7 tỷ phú khác.

Danh sách các cá nhân và gia đình trở thành tỷ phú nhờ Berkshire Hathaway:

Nguồn: Bloomberg

Chặng đường phát triển của Berkshire không hề bằng phẳng. Cổ phiếu của công ty từng sụt giảm mạnh sau cuộc khủng hoảng tài chính 2008, và trong vòng 1 thập kỷ qua, mức tăng giá của cổ hiếu này thấp hơn mức tăng của chỉ số S&P 500.

Tuy nhiên, những nhà đầu tư nắm cổ phiếu Berkshire từ năm 1964 đến nay đã đạt mức lãi 2.472.627%, cao gấp 165 lần mức tăng của S&P 500. Với 10.000 USD đầu tư cách đây 55 năm, người nắm giữ cổ phiếu Berkshire đến nay đã có trong tay hơn 170 triệu USD.

Một trong những chiến lược của ông Buffett là mua lại các công ty gia đình và duy trì đội ngũ quản lý ban đầu sau khi đã đưa các công ty đó gia nhập hệ thống Berkshire.

Trong số những công ty gia đình mà ông từng mua phải kể đến mạng lưới cửa hàng ô tô Van Tuyls với giá 4,1 tỷ USD, công ty sản xuất nhà tiền chế Clayton Homes với giá 1,7 tỷ USD, siêu thị đồ nội thất Nebraska Furniture Mart với giá 55 triệu USD, hay công ty đào tạo hàng không FlightSafety International với giá 1,5 tỷ USD.

Trong các thương vụ mua lại, ông Buffett thường thích thanh toán bằng tiền mặt, nhưng ông cũng cân nhắc phát hành cổ phiếu Berkshire để trả nếu nhận thấy giá trị phù hợp của công ty được mua. Những gia đình bán công ty cho Berkshire, nếu được trả bằng cổ phiếu và nắm giữ lâu dài, thì lợi ích đạt được là rất lớn.

Chẳng hạn, vào năm 1993, Buffett mua lại công ty giày Dexter Shoe từ hai gia đình Alfond và Lunder bằng 25.203 cổ phiếu Berkshire. Số cổ phiếu đó hiện có giá trị khoảng 8 tỷ USD.

Dùng cổ phiếu Berkshire để trả cho các vụ mua lại, tuy hấp dẫn với bên bán, nhưng không phải lúc nào cũng mang lại kết quả tốt cho Buffett. Nhà đầu tư huyền thoại 88 tuổi thừa nhận rằng vụ thâu tóm Dexter là "thương vụ" tồi tệ nhất của ông. Trong một là thư gửi cổ đông Berkshire, ông nói rằng đã sai lầm khi không đánh giá đúng về năng lực cạnh tranh của Dexter, và tiếp đó lại phạm thêm sai lầm nữa khi trả bằng cổ phiếu để mua công ty này.

Mức lợi nhuận "khủng" mà Buffett mang lại cho những ai nắm giữ cổ phiếu Berkshire là lý do chính phía sau việc có nhiều đến vậy các cổ đông "hành hương" về Omaha mỗi năm để dự đại hội cổ đông thường niên của tập đoàn. Hội nghị của năm nay sẽ diễn ra vào ngày 4/5.

Tuy nhiên, tốc độ tăng giá cổ phiếu Berkshire như trước đây ngày càng khó duy trì, bởi tập đoàn đã trở nên quá lớn.

Trong một cuộc trả lời phỏng vấn hãng tin CNBC vào năm 2015, ông Buffett nói rằng những thương vụ tiềm năng đủ lớn để có ảnh hưởng quan trọng đến kết quả kinh doanh của Berkshire đã trở nên "rất, rất hạn chế".

Hôm thứ Năm vừa rồi, ông Buffett tiết lộ rằng Berkshire đã mua cổ phiếu hãng thương mại điện tử Amazon sau nhiều năm gần như tránh cổ phiếu công nghệ. "Nhà tiên tri xứ Omaha" thừa nhận đã không đánh giá đúng về Jeff Bezos, nhà sáng lập Amazon, và "đã là một kẻ ngốc khi không mua cổ phiếu Amazon từ trước".