Đề xuất mới: Gộp thủ tục đăng ký người phụ thuộc vào đăng ký thuế, không cần nộp hồ sơ riêng

Bộ Tư pháp vừa công bố tài liệu thẩm định dự thảo Nghị định quy định chi tiết một số điều của Luật Quản lý thuế. Trong đó, Bộ Tài chính đã đề xuất bỏ hồ sơ đăng ký người phụ thuộc đối với cá nhân có thu nhập từ tiền lương, tiền công khi nộp thuế thu nhập cá nhân (TNCN).

Theo nội dung dự thảo, thủ tục đăng ký người phụ thuộc sẽ được gộp vào thủ tục đăng ký thuế lần đầu. Khi thực hiện đăng ký thuế, người nộp thuế có thể đồng thời đăng ký thông tin về người phụ thuộc để được tính giảm trừ gia cảnh, thay vì phải nộp hồ sơ riêng như hiện nay.

Bộ Tài chính cho biết, quy định hiện hành đang yêu cầu người nộp thuế phải nộp “Bản đăng ký người phụ thuộc ” (mẫu số 07/ĐK-NPT-TNCN) và “Phụ lục bảng tổng hợp đăng ký người phụ thuộc ” (mẫu số 07/THĐK-NPT-TNCN). Việc này gây trùng lặp, phát sinh thủ tục và mất thời gian cho cả người dân lẫn cơ quan thuế.

Khi gộp vào thủ tục đăng ký thuế, các thông tin về người phụ thuộc sẽ được xử lý thông qua cơ sở dữ liệu quốc gia về dân cư, sử dụng mã định danh cá nhân để đối chiếu, xác minh. Các trường hợp người phụ thuộc là cha mẹ, vợ chồng, con... sẽ được cơ quan thuế truy xuất trực tuyến để xác thực, không cần nộp giấy tờ thủ công.

Tuy nhiên, với những trường hợp đặc biệt như người phụ thuộc là người khuyết tật, người không nơi nương tựa, hoặc chưa có dữ liệu định danh điện tử, cơ quan thuế vẫn sẽ xem xét hồ sơ giấy theo quy định hiện hành.

Đề xuất nêu rõ, trong Phụ lục I của Nghị định 126/2020/NĐ-CP, mục “hồ sơ đăng ký người phụ thuộc ” sẽ được bãi bỏ, đồng nghĩa với việc hai mẫu hồ sơ 07/ĐK-NPT-TNCN và 07/THĐK-NPT-TNCN không còn là thủ tục riêng.

Theo quy định hiện nay, mức giảm trừ gia cảnh đối với người nộp thuế là 11 triệu đồng/tháng, còn mỗi người phụ thuộc được giảm trừ 4,4 triệu đồng/tháng nếu đã đăng ký hợp lệ.

Việc đơn giản hóa thủ tục được kỳ vọng sẽ giúp người nộp thuế tiết kiệm thời gian, giảm trùng lặp hồ sơ và góp phần hoàn thiện cơ sở dữ liệu dân cư trong quản lý thuế.

Trước đó, Bộ Tài chính đã trình dự thảo Nghị quyết của Ủy ban Thường vụ Quốc hội về việc điều chỉnh mức giảm trừ gia cảnh trong thuế thu nhập cá nhân, áp dụng từ kỳ tính thuế năm 2026. Theo quy định hiện hành tại Nghị quyết 954/2020/UBTVQH14, mức giảm trừ đang được áp dụng là 11 triệu đồng/tháng đối với người nộp thuế (tương đương 132 triệu đồng/năm) và 4,4 triệu đồng/tháng đối với mỗi người phụ thuộc . Mức này đã được áp dụng từ năm 2020 đến nay.

Căn cứ quy định, khi chỉ số giá tiêu dùng (CPI) biến động trên 20% so với lần điều chỉnh gần nhất, Bộ Tài chính có quyền đề xuất điều chỉnh lại mức giảm trừ gia cảnh để bảo đảm phù hợp với thu nhập và chi phí sinh hoạt thực tế của người dân. Từ năm 2020 đến nay, CPI đã tăng trên 20%, do đó Bộ Tài chính đã đưa ra hai phương án điều chỉnh trong dự thảo trình Quốc hội.

Theo phương án 1, mức giảm trừ cho người nộp thuế được nâng lên 13,3 triệu đồng/tháng (khoảng 159,6 triệu đồng/năm) và cho mỗi người phụ thuộc là 5,3 triệu đồng/tháng. 

Trong khi đó, phương án 2 đề xuất nâng mạnh hơn, với 15,5 triệu đồng/tháng cho người nộp thuế (tương đương 186 triệu đồng/năm) và 6,2 triệu đồng/tháng cho mỗi người phụ thuộc . Đây cũng là phương án được Bộ Tài chính ưu tiên trình bày, do phản ánh sát hơn mức sống và thu nhập trung bình hiện nay.