Doanh nghiệp đề xuất gỡ vướng về cách tính tiền sử dụng đất

Gần nửa năm sau khi Nghị quyết 68-NQ/TW về phát triển kinh tế tư nhân của Bộ Chính trị được ban hành, xác định kinh tế tư nhân là một động lực quan trọng nhất của nền kinh tế, cộng đồng doanh nghiệp (DN) đang có những sự phát triển mạnh mẽ.

Khơi dòng vốn bị ách tắc

Trong đó, nghị quyết cũng nêu rõ quan điểm của Nhà nước là tạo môi trường kinh doanh thông thoáng, minh bạch, ổn định, an toàn; kịp thời xây dựng, hoàn thiện pháp luật và cơ chế, chính sách đột phá để khuyến khích kinh tế tư nhân phát triển trong những lĩnh vực ưu tiên…

Hệ thống pháp luật là trụ cột, xương sống của nền kinh tế, văn hóa của đất nước. Với lĩnh vực bất động sản, cả nước đang có gần 3.000 dự án tồn đọng, kéo dài nhiều năm, với giá trị, nguồn lực rất lớn của xã hội đang bị lãng phí. Các dự án tồn đọng, các vướng mắc về pháp lý liên quan quản lý, sử dụng đất đai, quy hoạch…

Theo các chuyên gia kinh tế, nếu các dự án trên được tháo gỡ và khơi thông pháp lý sẽ tạo ra một dòng chảy mạnh, không chỉ cứu các doanh nghiệp thoát khỏi khó khăn mà còn đem lại những lợi ích to lớn cho đất nước.

Số liệu được chuyên gia kinh tế, TS Cấn Văn Lực, nêu tại Diễn đàn Bất động sản nhà ở 2025, ở TP HCM mới đây, cho thấy cả nước hiện có khoảng gần 3.000 dự án với tổng vốn khoảng 235 tỉ USD đang bị "ách tắc". Nếu tháo gỡ được 10% trong năm nay và thêm 10% năm tới, sẽ giải phóng khoảng 600.000 tỉ đồng mỗi năm, tạo dòng vốn lớn cho nền kinh tế.

Trong những khó khăn khiến các dự án chưa thể khởi động trở lại, có một khó khăn được các doanh nghiệp phản ánh nhiều là khó xác định thời điểm tính tiền sử dụng đất.

Đơn cử, mới đây, Công ty CP Đầu tư MHL đã có văn bản kiến nghị gửi Ủy ban thường vụ Quốc hội; Đoàn Đại biểu Quốc hội TPHCM; Hiệp hội Bất động sản TP HCM về tháo gỡ khó khăn trong việc xác định thời hạn tính tiền sử dụng đất cho Khu đất số 448 Nguyễn Tất Thành.

Cụ thể, sau khi ký Hợp đồng BT và được thanh toán bằng quỹ đất tại số 448 Nguyễn Tất Thành, phường 18, Quận 4, TPHCM (nay là phường Xóm Chiếu), Công ty MHL đã hoàn thành các nghĩa vụ theo Hợp đồng BT và đã bàn giao các công trình BT đưa vào sử dụng từ tháng 2/2018.

Ngày 28/3/2025, UBND TP HCM ban hành Quyết định số 1194/QĐ-UBND về việc giao đất cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, hiện nay Công ty MHL đang gặp phải vướng mắc về việc xác định thời điểm tính tiền đất do các Sở ban ngành địa phương chưa thống nhất về thời điểm tính tiền đất.

Sửa quy định, hỗ trợ doanh nghiệp cùng phát triển

Theo tìm hiểu của phóng viên, những trường hợp gặp khó khăn như Công ty MHL không hiếm. Theo quy định của pháp luật, nhà đầu tư được giao đất song song - vào thời điểm ký Hợp đồng BT - cũng là thời điểm xác định giá đất. Việc chậm bàn giao đất 9 năm không phải do lỗi của nhà đầu tư.

Trên thực tế, các nhà đầu tư đã gửi nhiều văn bản kêu cứu, đề nghị chính quyền địa phương, Chính phủ tháo gỡ khó khăn, cứu doanh nghiệp và để doanh nghiệp vượt qua, đứng vững, tiếp tục hoạt động, tiếp tục đóng góp cho đất nước. Tuy nhiên, đến nay vẫn có rất nhiều dự án tiếp tục gặp khó.

Mới đây, UBND TPHCM đã có văn bản gửi Phó thủ tướng Trần Hồng Hà và Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường kiến nghị giải quyết một số khó khăn, vướng mắc trong việc áp dụng điều 63 Nghị định 102/2024 của Chính phủ (quy định chi tiết một số điều của Luật Đất đai).

Theo UBND TP HCM , trong quá trình triển khai, thực hiện công tác xác định giá đất cụ thể trên địa bàn thành phố (Vũng Tàu, Bình Dương và TP HCM) còn gần 100 hồ sơ thuộc trường hợp áp dụng theo điều 63 Nghị định 102/2024. Do thời điểm xác định giá đất cụ thể trong quá khứ (trước Luật Đất đai năm 2013), thời gian quá lâu nên gặp rất nhiều khó khăn trong thu thập các thông tin cũ làm cơ sở để tổ chức xác định giá đất cụ thể và hầu như không thể thực hiện được.

Năm 2025, cả nước đặt mục tiêu tăng trưởng kinh tế từ 8% trở lên, và đang "chạy nước rút" cho quý cuối năm. Tại phiên họp thường kỳ Chính phủ tháng 9-2025 mới đây, Thủ tướng Chính phủ nêu các nhóm nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm trong thời gian tới, là đẩy mạnh giải quyết khó khăn, vướng mắc, vận hành đồng bộ, hiệu quả chính quyền địa phương 2 cấp, tạo mọi thuận lợi cho người dân, doanh nghiệp . Trong đó, nội dung trọng tâm là tập trung tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho các dự án tồn đọng kéo dài…

Với các dự án bất động sản đang gặp khó khăn, vướng mắc vì nhiều lý do, như trường hợp của Công ty MHL, doanh nghiệp này kiến nghị Ủy ban thường vụ Quốc hội sửa đổi Nghị quyết 98/2023/QH15, ban hành các văn bản pháp luật, bảo vệ và tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp thực hiện Hợp đồng BT trước giai đoạn 1/1/2021. Cụ thể, đối với các Hợp đồng BT đã hoàn thành, bàn giao đưa vào sử dụng trước ngày Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư năm 2020 có hiệu lực thi hành, việc tính giá thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất sẽ được xác định tại thời điểm ký Hợp đồng

Đối với các Hợp đồng BT chưa hoàn thành công trình thì khối lượng đã hoàn thành của Hợp đồng BT sẽ được tính giá thu tiền sử dụng đất, tiền thuê đất tại thời điểm ký Hợp đồng BT, phần còn lại sẽ được xác định vào thời điểm Nhà nước giao đất.

Ngoài ra, nhiều doanh nghiệp cũng kiến nghị Ủy ban thường vụ Quốc hội đề nghị Chính phủ nghiên cứu, ban hành một nghị định mới tương tự Nghị định 91/2025/NĐ-CP nhằm tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp thực hiện Hợp đồng BT còn lại, bảo đảm sự công bằng giữa các doanh nghiệp .

Tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp và người dân là nhiệm vụ lớn của Đảng, Chính phủ và điều đó đang được Đảng, Quốc hội, Chính phủ hết sức quan tâm. Điều đó đang giúp doanh nghiệp phát triển, đóng góp vào đà tăng trưởng bền vững của nền kinh tế.