Doanh nhân Triều Tiên không hiếm có khó tìm như toàn thế giới vẫn lầm tưởng

Triều Tiên không giống như một vùng đất hứa hẹn cho doanh nhân. Tuy nhiên, ngay từ khi chưa có thông báo về hội nghị thượng đỉnh Mỹ-Triều tại Singapore, nhiều nhà sáng lập đã bất chấp tình trạng thiếu thốn công nghệ và chính sách hỗ trợ để bắt đầu kinh doanh.

Tại Triều Tiên, có một trang thương mại điện tử có tên Manmulsang, tức cửa hàng bán mọi thứ tương tự như Amazon, và Okryu, một dịch vụ cho phép mua sắm qua điện thoại. Ngoài ra, còn có ứng dụng định vị Gildongmu 1.0 (Gildongmu có nghĩa là người bạn đồng hành trên đường đi). Nhà sáng lập của những nền tảng này cần phải vượt qua nhiều rào cản khác thường. Ví dụ, khách hàng chỉ có thể cài đặt các ứng dụng mới trên điện thoại bằng cách tới một cửa hàng và tải ứng dụng tại đây. Đây chính là "App Store" cho người Triều Tiên.

Tổ chức phi lợi nhuận Choson Exchange đã đào tạo hơn 2000 người Triều Tiên trong một thập kỷ trở lại đây, trong đó có không ít người được gửi tới Singapore học tập. Từ rất lâu trước khi nhà lãnh đạo Kim Jong Un chiêm ngưỡng bầu trời Singapore từ toà nhà Marina Bay Sands tối 11/6, nhiều công dân Triều Tiên đã từng cùng uống bia ngay tại đó khi tới tham gia các lớp học kinh doanh và đầu tư mạo hiểm.

Ian Collins, một người hướng dẫn tại Choson Exchange, từng tiến hành một hội thảo kéo dài bốn ngày cho 80 người Triều Tiên vào tháng 11 năm ngoái. Học trò của ông được học cách phát triển mô hình kinh doanh và trình bày ngắn gọn ý tưởng kinh doanh của mình trong vòng ba phút trong thang máy, dù có thể họ sẽ không bao giờ gặp một nhà đầu tư mạo hiểm trong thang máy.

Nhưng tình trạng thiếu thốn nguồn lực lại giúp kích thích sự khéo léo. Một số học trò người Triều Tiên đã nảy ra ý tưởng về những sản phẩm di động chạy bằng năng lượng mặt trời. Một nhóm khác lại đưa ra ý tưởng về những tấm bảng taekwondo có thể bị đập vỡ và ghép lại hơn 100 lần.

Theo Collins, "họ có lẽ là những người nhiệt huyết và khát khao nhất mà tôi từng trò chuyện cùng."

Những học trò giỏi nhất học tập tại các trường đại học cao cấp của quốc gia như Đại học Kim Il Sung và Đại học Công nghệ Kim Chaek. Tại đây, họ học những kiến thức khoa học máy tính cơ bản dù việc truy cập Internet tại Triều Tiên bị hạn chế. Họ thường chiến thắng các cuộc thi lập trình quốc tế.

Jim Rogers, từng là một nhà đầu tư và hiện là chủ tịch của Rogers Holdings, đã rất bất ngờ khi nhận thấy những thay đổi tại đất nước có chế độ kiểm soát chặt chẽ này. Điều khiến ông ngạc nhiên nhất là chuyến ghé thăm một khu chợ ồn ào bán mọi loại mặt hàng từ mọi nơi trên thế giới tại thành phố Rason, Triều Tiên một vài năm trước.

Ông cho biết: "Triều Tiên ngày nay cũng giống như Trung Quốc đầu những năm 1980. Mọi dấu hiệu đều xuất hiện ở đây – một khu chợ đen đang phát triển và nhiều thứ mới mẻ đang diễn ra. Tất cả những điều này thường sẽ dẫn đến một tương lai thú vị."

Sau nhiều năm cấm điện thoại di động và chỉ cho một số nhân vật chủ chốt sử dụng, Triều Tiên đã bắt đầu cho phép người dân sử dụng điện thoại trong những năm gần đây. Theo Cơ quan Thúc đẩy Thương mại-Đầu tư Hàn Quốc tại Seoul, có khoảng bốn triệu người sử dụng điện thoại di động và điện thoại thông minh trên toàn Triều Tiên trong năm 2017, hay trong khoảng sáu người lại có một người sử dụng điện thoại.

Theo một người Triều Tiên làm việc trong khu vực công nghệ của quốc gia này trong nhiều năm, người dân Triều Tiên cũng rất háo hức phát triển như quốc gia láng giềng miền Nam. Lee Kang-soo, bí danh của một người từng trốn khỏi Triều Tiên, cho biết: "[Tôi] rất mong chờ nhìn thấy những ‘mọt’ máy tính nỗ lực kiếm tiền khi đất nước mở cửa."

Theo Kim Young-hui, một người trốn thoát khỏi Triều Tiên hiện đang học việc tại Ngân hàng Phát triển Hàn Quốc, dưới chính quyền Kim Jong Un, một thế hệ thương nhân đã xuất hiện. Họ được gọi là "donju" hay những người cầm tiền. Họ đầu tư vào các nhà máy sản xuất mọi thứ, từ thực phẩm tới đạn dược. Sự kết hợp giữa tiền vốn và kĩ năng giúp nền kinh tế Triều Tiên tăng trưởng nhanh chóng. John Kim, một nhà đầu tư mạo hiểm từng hướng dẫn người Triều Tiên, cho biết học sinh của ông rất hào hứng tìm hiểu về mô hình kinh tế tại Singapore.

Rogers, nhà đầu tư người Mỹ, cho rằng động thái thúc đẩy kết thúc thời kỳ cô lập đất nước của Kim Jong Un - người trưởng thành tại Thụy Sĩ - là không thể ngăn cản. Và Rogers đang háo hức tìm kiếm những cơ hội đầu tư tại Triều Tiên.