EU dọa quyết liệt trả đũa việc Tổng thống Trump tăng thuế thép

Mỹ đánh thuế thép và nhôm tăng lên 50%

Tổng thống Mỹ Donald Trump hôm 30/5 thông báo kế hoạch tăng thuế nhập khẩu thép và nhôm từ 25% lên 50%. Động thái trên diễn ra chỉ vài giờ sau khi ông cáo buộc Trung Quốc vi phạm thỏa thuận với Mỹ về việc cùng nhau giảm thuế và hạn chế thương mại đối với các khoáng sản quan trọng. 

"Ngành công nghiệp thép và nhôm của chúng ta đang phục hồi mạnh mẽ hơn bao giờ hết...Làm cho nước Mỹ vĩ đại trở lại", ông Trump cho biết.

Trước đó, phát biểu tại một nhà máy của hãng thép US Steel ở Pittsburgh, bang Pennsylvania hôm 30/5, ông Trump cũng tuyên bố thuế thép nhập khẩu sẽ tăng lên 50%, gấp đôi mức hiện tại. "Chúng ta sẽ tăng 25%, chúng ta sẽ đưa thuế từ 25% lên 50% đối với thép nhập khẩu vào Mỹ", Tổng thống Trump phát biểu trước tiếng reo hò của đám đông.

Tổng thống Trump cho biết ông cân nhắc mức thuế 40%, nhưng các nhà lãnh đạo trong ngành thép nói với ông rằng họ muốn mức thuế 50%. "Ở mức 25%, họ vẫn có thể vượt rào. Nhưng ở mức 50%, họ sẽ không thể làm như thế được nữa", ông Trump nói thêm.

Trước đó, hồi tháng 2, ông Trump đã ký sắc lệnh áp thuế 25% đối với toàn bộ nhôm và thép nhập khẩu vào Mỹ. "Đây là một vấn đề lớn. Sự khởi đầu của hành trình làm cho nước Mỹ giàu có trở lại", ông Trump tuyên bố sau khi ký sắc lệnh áp thuế đối với toàn bộ nhôm và thép nhập khẩu vào Mỹ hôm 10/2.

Còn nhớ, ông Trump đã áp thuế đáng kể trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên để bảo vệ các ngành công nghiệp của Mỹ. Ông tin rằng các ngành công nghiệp này đang phải đối mặt với sự cạnh tranh không lành mạnh từ các nước châu Á và châu Âu. Theo đó, ông Trump đã áp thuế 25% đối với thép và 10% đối với nhôm, nhưng sau đó cấp hạn ngạch miễn thuế cho một số đối tác thương mại, bao gồm Canada, Mexico và Brazil. Cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden đã mở rộng các hạn ngạch này sang Anh, Nhật Bản và Liên minh châu Âu. Việc sử dụng công suất nhà máy thép của Mỹ đã giảm trong những năm gần đây.

Theo dữ liệu của chính phủ và Viện Sắt thép Mỹ, nguồn nhập khẩu thép lớn nhất của Mỹ là Canada, Brazil và Mexico. Canada là nhà cung cấp kim loại nhôm sơ cấp lớn nhất cho Mỹ, chiếm 79% tổng lượng nhập khẩu trong 11 tháng đầu năm 2024. Mexico cũng là nhà cung cấp nhôm phế liệu và hợp kim nhôm lớn của Mỹ.

Đến nay Mỹ vẫn tiêu thụ hàng chục triệu tấn thép và nhôm mỗi năm, cung cấp cho các ngành công nghiệp như sản xuất ô tô, hàng không vũ trụ, sản xuất dầu, xây dựng và cơ sở hạ tầng như đường và cầu. 

Ngay sau khi nhậm chức vào đầu năm nay, ông Trump đã thực thi cam kết trong chiến dịch tranh cử bằng cách áp thuế lên hàng hóa của nhiều quốc gia. Vào đầu tháng 4, ông công bố chính sách thuế đối ứng với hầu hết các đối tác thương mại của Mỹ, với thuế quan lên tới gần 50%.

Riêng với Trung Quốc, có thời điểm, chính quyền của ông Trump áp thuế lên tới 145% trước khi hai bên đạt được thỏa thuận giảm thuế quan để đàm phán. Chỉ vài giờ sau khi chính sách thuế đối ứng có hiệu lực, chính quyền của ông bất ngờ thông báo hoãn áp dụng trong vòng 90 ngày để các bên đàm phán các thỏa thuận thương mại. Theo đó, thuế quan với hầu hết các nước được đưa về mức chung 10%.

Châu Âu sẽ trả đũa ngay lập tức

Việc ông Trump tăng gấp đôi thuế nhôm, thép nhập khẩu làm gia tăng áp lực lên các nhà sản xuất thép toàn cầu và gây ra sự phản đối từ các đối tác thương mại trên toàn thế giới, đặc biệt là châu Âu.

Ủy ban châu Âu (EC) cho biết kế hoạch tăng thuế quan của ông Trump "làm suy yếu những nỗ lực đang diễn ra nhằm đạt được giải pháp thông qua đàm phán". "Quyết định này làm gia tăng sự bất ổn đối với nền kinh tế toàn cầu và khiến chi phí cho người tiêu dùng cũng như doanh nghiệp ở cả hai bờ Đại Tây Dương. Liên minh châu Âu (EU) sẵn sàng áp dụng các biện pháp đối phó", người phát ngôn của Ủy ban châu Âu cho biết.

Ngoài ra, ông cũng cho biết Ủy ban châu Âu đang hoàn tất các cuộc tham vấn về các biện pháp đối phó mở rộng. Nếu không đạt được giải pháp chung, cả các biện pháp hiện có và bổ sung của EU sẽ tự động có hiệu lực vào ngày 14/7, hoặc sớm hơn trong tình huống bắt buộc.

Theo thống kê, Mỹ hiện là quốc gia nhập khẩu thép lớn nhất thế giới với tổng lượng thép nhập khẩu vào năm 2024 là 26,2 triệu tấn. Mức thuế mới có thể sẽ làm tăng giá thép trên diện rộng, ảnh hưởng đến cả ngành công nghiệp và người tiêu dùng.

Từ ngày 14/4, EU đã tạm ngừng các biện pháp đối phó để tạo điều kiện cho đàm phán. Tuy nhiên, nếu Mỹ tiếp tục đi theo hướng đối đầu, EU sẽ nối lại và mở rộng các biện pháp đáp trả thương mại. EC cho biết đang hoàn tất tham vấn nội bộ để kích hoạt các biện pháp trừng phạt thương mại mới vào ngày 14/7, hoặc sớm hơn nếu cần thiết.

Không chỉ EU, chính giới công đoàn tại Canada cũng phản đối mạnh mẽ quyết định tăng thuế của ông Trump. Nghiệp đoàn công nhân ngành thép Mỹ (USW) cho rằng đây là "một cuộc tấn công trực diện" vào ngành công nghiệp thép và người lao động Canada. Ông Marty Warren, Giám đốc USW tại Canada, cảnh báo rằng hàng ngàn việc làm ở Canada đang bị đe dọa và các cộng đồng phụ thuộc vào thép và nhôm sẽ chịu ảnh hưởng nặng nề. Nghiệp đoàn này kêu gọi chính phủ Canada phản ứng ngay lập tức và dứt khoát để bảo vệ quyền lợi cho người lao động nước mình trước chính sách bảo hộ của Mỹ./.